«خمره» و «قصه‌های مجید» به زبان بنگالی ترجمه شد

فردای‌کرمان – گروه فرهنگ‌وهنر: هوشنگ مرادی کرمانی از ترجمۀ «خمره» و «گزیدۀ قصه‌های مجید» به زبان بنگالی خبر داد.

به گفتۀ این نویسنده،محمد ممیت‌ الرشید،استاد زبان فارسی دانشگاه داکا «خمره» را به زبان بنگالی درآورده است و عبدالصبورخان،دیگر استاد زبان فارسی این دانشگاه نیز «گزیده قصه‌های مجید» را به بنگالی برگردانده است.

«خمره» داستان فقر آب است در یکی از روستاهای دورافتاده و در حاشیۀ کویر که هوشنگ مرادی‌کرمانی با قلمش آن را روی کاغذ آورده است. این داستان شاید به نوعی تجربۀ زیستۀ نویسنده هم باشد.

مرادی‌کرمانی در زندگی‌نامۀ خودنوشت خود یعنی «شما که غریبه نیستید»،داستان دعوای آب بین روستای «سیرچ» کرمان با روستای پایین‌دستی‌اش را روایت کرده است،این‌که سالانه مردمان روستا برای سهمی از آب برای گذران زندگی‌شان،با بیل به دعوا می‌رفتند و برای آب،سر و دست می‌شکسته است.

البته قصۀ کم‌آبی در خمره کمی متفاوت است،زمستان و سرمای ‌آن باعث شکستن خمرۀ آب مدرسه که از آن به عنوان آب‌خوری استفاده می‌کردند،شده است. مدیر مدرسه،دانش‌آموزان و برخی از اهالی تلاش می‌کنند تا به نحوی این مشکل را حل کنند. این داستان شرح ماجراهایی است که در این مسیر رخ می‌دهد.

به گزارش فردای‌کرمان به نقل از ایسنا،مرادی‌کرمانی دربارۀ ترجمۀ «خمره» به زبان بنگالی،با اشاره به اهدای ترجمۀ این کتاب توسط ممیت‌ الرشید به وی و صحبتی که با این مترجم داشته است،گفت:«مترجم می‌گفت این کتاب که دربارۀ کم‌آبی‌ است،در کشوری ترجمه شده که بیش از ۱۵۰ رودخانه و بیش از ۵۰۰ کانال آبی دارد که روستاهای کوچک و بزرگ را به‌هم وصل می‌کند. بسیاری در قایق‌ها به دنیا می‌آیند،ازدواج می‌کنند،زندگی می‌کنند. من به او گفتم:گاه این‌طور است که داستانی دربارۀ یک روستای حاشیۀ کویر نوشته می‌شود،به زبان‌های مختلف ترجمه شده و حرکت می‌کند. این کتاب دربارۀ یک جغرافیای خاص است که آب در آن کم است اما به کشورهایی می‌رود که مردم در رودخانه زندگی می‌کنند. در واقع کتاب و ترجمۀ آن به نوعی آشنایی با موقعیت و جغرافیایی به نام ایران است».

مرادی‌کرمانی سپس بیان کرد:«تصورم  این است ابزار ما واژه و جمله است. درست است که جهان امروز با تصویر حرکت می‌کند اما عمق و ماندگاری واژه و جمله بسیار زیاد است. کسی که مطلبی را در کتاب می‌خواند،  کم پیش می‌آید فراموش کند اما  تصویر و صدا را گوش و چشم می‌بیند و چند روز بعد فراموش می‌کند. شما کتابی را که در ۱۶ سالگی خوانده‌اید به یاد دارید یا فیلمی را که هفتۀ پیش دیده‌اید؟ کتاب معجرۀ واژه است که در پس آن آفرینش وجود دارد. شما در کتاب فرهنگی را می‌سازید و تخیل می‌کنید».

وی با اشاره به ترجمۀ کارولین کراسکری و رونمایی «خمره» در اتریش،گفت:«کراسکری در مقدمه‌اش بر کتاب نوشته بود،«آبی که ما در وان حمام می‌ریزیم تا خودمان را بشوییم،می‌تواند در خمره‌ای باشد در کویر و بچه‌ها از آب خمره بخوردند. اما چند نفر در کشور ما به این موضوع توجه دارند؟» در آن‌جا نمایشنامه‌ای هم از این کتاب نوشته شده بود و من به تماشای آن رفتم،حتی خمرۀ کوچکی با خود بردم که به آن‌ها نشان بدهم،اما دیدم نمایشگاهی از خمره در آن‌جا گذاشته‌اند. «خمره» دربارۀ فرهنگ بی‌آبی است و در جایی ترجمه شده که مثلا ۲۰ روز باران مدام دارد و با وجود آمادگی‌ها شهر فلج می‌شود».

این نویسنده در پایان خاطرنشان کرد:«الان در همۀ دنیا دربارۀ آب حرف می‌زنند؛ در چند سال آینده ما دیگر جنگ بر سر نفت و انرژی نخواهیم داشت،جنگ ما،جنگ آب خواهد بود. نمونۀ الان دعوایی است که ایران و افغانستان بر سر آب دارند. یک دعوای اصفهان و یزد بر سر آب است. از قدیم هم این‌طور بوده است. پدربزرگ من در روستا با روستای پایین‌دست سر آب دعوا داشتند و سر و دست می‌شکست. جهان دارد دربارۀ این مسئله صحبت می‌کند. آب نیست و جنگ،جنگ آب است. خمره کتابی است دربارۀ بی‌آبی که به ۲۰ زبان دنیا ترجمه شده است. هر اتفاقی برای کتاب افتاده با استقبال همراه شده است.  این کتاب موقعیت انسان روی کره زمین است که ریشه در آب دارد».

داستان «خمره» جوایز بسیاری را از آن مرادی کرمانی کرده است:کتاب سال ۱۹۹۴ وزارت فرهنگ و هنر اتریش،دیپلم افتخار شورای کتاب کودک،  لوح زرین جایزه هیئت داوران بزرگسال و مرغک طلایی جایزه داوران خردسال جشنواره کتاب کودک و نوجوان،معرفی ویژۀ کتاب برگزیده ۱۹۹۴ آلمان،دیپلم افتخار CPN هلند،جایزۀ مؤسسۀ توسعه ادبیات خاورمیانه آمریکا ۲۰۱۶،جایزۀ کبرای آبی کشور سوییس و دیپلم افتخار جایزۀ خوزه مارتی-کاستاریکا.

فیلم «خمره» به‌کارگردانیِ ابراهیم فروزش و بازیگریِ بهزاد خدا ویسی و فاطمه ارزه،بر اساس داستان خمره ساخته شده ‌است. این فیلم در سالِ ۱۹۹۴،برندۀ جایزۀ یوزپلنگ طلایی از جشنواره فیلم لوکارنو شد.

مجموعه انیمیشن خمره نیز به کارگردانی علی احمدی و به نویسندگی حمیدرضا حافظی برداشت آزادی است از داستان خمره. این مجموعه در سال ۲۰۱۱ به بخش مسابقه پنجاه‌ویکمین دورۀ جشنواره بین‌المللی انسی فرانسه راه یافت و در چهارمین دورۀ جشنواره فیلم جیپور هندوستان به عنوان بهترین فیلم انیمیشن برگزیده شد.

این کتاب به زبان‌های آلمانی،اسپانیایی،هلندی،فرانسوی،انگلیسی،آلبانیایی و ترکی استانبولی درآمده و به کشورهای مختلف سفر کرده است.