معادن تهدیدی برای خرس سیاه در کرمان/حضور انسانها در حریم حیات وحش

فت فتو – گروه استان‌ها: از استان کرمان به عنوان آخرین حد غربی پراکنش خرس سیاه یاد می‌شود تا چند سال قبل گمان می‌رفت، دیگر این حیوان در معرض انقراض در استان کرمان وجود ندارد.

استان کرمان به عنوان بزرگترین استان کشور و البته یکی از مناطق کم جمعیت عرصه‌های بکر و دست نخورده‌ای از شمال تا جنوب استان دارد اما طی سال‌های اخیر توسعه کشاورزی و معادن موجب شده انسان در برخی از این عرصه‌های بکر طبیعی حضور یابد و خسارت‌های قابل توجهی نیز بر جای بگذارد.

در استانی که یکی از مهمترین عرصه‌های یوزپلنگ به شمار می‌رود سالهاست حتی یک قلاده از این حیوان دیده نشده است، هر چند خشکسالی در کاهش جمعیت حیوانی اثر گذار است اما سیاست‌های چند دهه اخیر در خصوص توسعه اکتشاف و بهره برداری از معادن موجب شده گاه در دور ترین مناطق استان نیز معادن فعال شوند که طبیعتاً به همراه خود احداث جاده و صنایع وابسته را هم به همراه داشته‌اند.

۱۵ درصد از عرصه کرمان منطقه محافظت شده است

نکته قابل توجه اینکه ۱۵ درصد از عرصه استان کرمان را مناطق حفاظت شده تشکیل می‌دهند و مناطقی از جمله بحر آسمان، دهبکری، سنگ مس، دشت چاه داد خدا و برخی از عرصه‌های جنوبی استان زیست گاه خرس سیاه می‌باشد.

نکته قابل توجه اینکه تنها ۲۵۰ قلاده از این حیوان در ایران وجود دارد.

کرمان/حضور انسانها در حریم حیات وحش” height=”383″ src=”https://media.mehrnews.com/old/Larg1/1393/02/05/IMG11522416.jpg” width=”600″>

با توسعه معدن مشاهده می‌شود معادن مختلف در عرصه زندگی این حیوان در حال شکل گیری است به طوری که در مرتفع‌ترین منطقه بحر آسمان شاهد احداث معدن و برداشت‌های بی رویه سنگ‌های معدنی بودیم که خسارت‌های جدی به عرصه‌های طبیعی و چشمه سارهای این منطقه که سرچشمه رودخانه‌های جنوب کرمان است وارد کرد.

همین روند را می‌توان در منطقه سنگ مس نیز مشاهده کرد، این درحالی ست که به دلیل توسعه کشاورزی و دامداری در مناطق مختلف و البته کاهش بارندگی شاهد افزایش تعارض حیوان و انسان در طبیعت و گاه حمله خرس به مردم محلی بوده‌ایم.

همچنین گزارش‌های غیر رسمی از زنده گیری این حیوان در برخی از مناطق عشایری دریافت شده است که نگرانی‌ها را در خصوص وضعیت این حیوان بیشتر کرده است.

گزارش‌های محلی از مشاهده یک قلاده توله خرس در نزدیکی معدن مس در منطقه تهمون جنگی در بخش رمشک نمودی از این تقابل بین طبیعت و انسان است

گزارش‌های محلی از مشاهده یک قلاده توله خرس در نزدیکی معدن مس در منطقه تهمون جنگی در بخش رمشک نمودی از این تقابل بین طبیعت و انسان است.

طبق گفته مردم محلی در رمشک این توله خرس بعد از عبور یک دستگاه خودروی سنگین معدن مس به بالای یک نخل فرار می‌کند و در نهایت پس از ۱۲ ساعت و با کمک محیط بان ها در حالی که در وضعیت مطلوبی نبوده نجات می‌یابد.

خرس مادر به همراه ۲ توله اش پس از عبور خودرو معدن فرار کردند

محمد یکی از مردم محلی در این خصوص به فت فتو می‌گوید: وجود معدن مس در رمشک عملاً آورده‌ای برای مردم محلی نداشته اما شاهد تخریب محیط زیست و عرصه‌های گیاهی این منطقه هستیم، قبل از فعالیت معدن این منطقه کاملاً بکر بود و فقط کشاورزی در این منطقه وجود داشت.

وی افزود: چند روز قبل در حالی که یک خودروی سنگین در حال عبور از حوالی رمشک بود یک خرس ماده به همراه ۲ توله اش از ترس پا به فرار گذاشتند که یکی از توله‌ها که از مادرش دور مانده بود برای نجات خود بالای یک نخل رفت و در آنجا گرفتار شد.

وی افزود: بلافاصله مراتب به محیط زیست اطلاع داده شد و بعد از ۱۲ ساعت از این توله خرس که از تشنگی و گرسنگی و ترس در وضعیت مطلوبی نبود با استفاده از بیل مکانیکی نجات یافت.

گزارش مردم محلی به محیط زیست جای تقدیر دارد

سلیمان کریمی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست قلعه گنج در این خصوص می‌گوید: آموزش‌هایی زیادی به جوامع محلی در خصوص حفاظت از این گونه در حال انقراض داده شده است.

وی گفت: خوشبختانه همکاری مردم و اطلاع رسانی به موقع جان این قلاده خرس را نجات داد، توله خرس بعد از نجات از جایی که گرفتار شده بود در طبیعت رها سازی شد.

وی افزود: این منطقه زیست گاه خرس است و اهالی منطقه چند بار گزارش‌هایی از حضور این حیوان داده‌اند اما متأسفانه وجود معادن به تهدیدی برای این حیوان تبدیل شده است.

این منطقه زیست گاه خرس است و اهالی منطقه چند بار گزارش‌هایی از حضور این حیوان داده‌اند اما متأسفانه وجود معادن به تهدیدی برای این حیوان تبدیل شده است

وی ادامه داد: این معدن بدون استعلام از محیط زیست فعال شده است و در تلاش هستیم بتوانیم آسیب‌های معدن را کاهش دهیم.

یک فعال محیط زیست نیز در گفتگو با مهر بیان کرد: این گونه خرس در کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان مشاهده شده است و با توجه به خشکسالی و کمبود خوراک در طبیعت مواردی از حضور این حیوان در روستاهای دور افتاده و نزدیک به جنگل‌ها داده شده است.

حسن صباحی گفت: خوشبختانه طی سال‌های اخیر شاهد افزایش جمعیت این حیوان بوده‌ایم و حتی یک خرس در منطقه ریگان در شرق استان نیز مشاهده شده است با توجه به همه چیز خواری حیوان خرس در زمستان برای تهیه غذا وارد مزارع، نخلستان‌ها و باغ‌ها می‌شود اما باید به این نکته اشاره کرد در گذشته خبری از این مزارع در منطقه نبوده و این انسان است که وارد محیط زندگی حیوان شده است.

وی افزود: در واقع با سرد شدن دما حیوان از ارتفاعات وارد دامنه‌ها می‌شود که در این مناطق انسان اقدام به احداث مزرعه، باغ و معدن و جاده کرده است.

نگرانی در خصوص سرنوشت توله خرس

وی ادامه داد: امیدواریم با توسعه معادن که به صورت بی رویه و بدون رعایت اصول محیط زیست و گاه استعلام انجام می‌شود در آینده مجدداً شاهد کاهش جمعیت این حیوان نباشیم. نباید فراموش کنیم که مواردی از تلف شدن یوز های شمال کرمان به دلیل تله گذاری شترداران و معدن داران در سال‌های اخیر روی داده است و همین داستان نباید در مورد خرس تکرار شود.

وی گفت: در همین مورد «رمشک» چندان امیدوار نیستیم که این توله خرس بتواند بار دیگر مادرش را پیدا کند و در شرایط خشکسالی و کمبود مواد غذایی احتمال تلف شدن حیوان وجود دارد.

اینکه چگونه یک معدن امکان بهره برداری بدون استعلام از محیط زیست پیدا می‌کند را باید به مراجعه ذی صلاح واگذار کرد اما با توجه به اینکه هم اکنون توسعه معادن به عنوان یکی از طرح‌های اقتصادی در دستور کار قرار گرفته است امیدواریم اقدامات لازم در راستای پیوست‌های زیست محیطی طرح‌های معدنی و صنایع نیز با جدیت بیشتری انجام شود.