صدور فرمان جنگ از ورشو!

گروه سیاست نذیر کرمان– حنیف غفاری: مناقشه آتلانتیکی‌ها و مسکو به نقطه اوج خود رسیده و متعاقب وقوع جنگ اوکراین، شاهد تصاعد بحران میان طرفین هستیم. اگرچه برخی اعضای پیمان آتلانتیک شمالی در صدد مهار مناقشه و تحدید دامنه آن هستند، اما در مقابل برخی اعضا مانند آمریکا، انگلیس و لهستان نیز در صدد حفظ این گره کور و تبدیل آن به مناقشه‌ای دائمی با مسکو هستند. 

از یک سو شرایط میدانی جاری در جنگ اوکراین (خصوصا پس از تصرف باخموت و آودیوکا توسط روس ها) به گونه‌ایست که قدرت مانور میدانی کی‌یف را شدیدا تحت تاثیر قرار داده و احتمال شکست نهایی آن در جنگ را دوچندان ساخته است. از سوی دیگر، تصویب لایحه اخیر در مجلس نمایندگان آمریکا مبنی بر کمک ده‌ها میلیارد دلاری این کشور به کی یف، تل آویو و تایپه نشان داد که واشینگتن و لندن در صدد ایجاد و تشدید بحران‌های راهبردی در نقاط کلیدی و ژئواستراتژیک نظام بین الملل هستند. 

با این حال به نظر می‌رسد آمریکا متوجه عواقب و تبعات بازی خطرناک خود نیست یا درکی از مدیریت بحران‌های خودساخته در عرصه جهانی ندارد. 

اخیرا «آندژی دودا» رئیس جمهوری لهستان با اشاره به تقویت سیستم تسلیحاتی روسیه در بلاروس و کالینینگراد، گفت که کشورش برای استقرار سلاح‌های هسته‌ای ناتو آماده است. این مواضع رئیس جمهور لهستان می‌تواند نقطه آغاز یک مناقشه بسیار خطرناک و غیر قابل مهار در نظام بین الملل باشد. ورود منازعه آتلانتیکی‌ها و کاخ کرملین به حوزه هسته‌ای، به معنای رسیدن به بالاترین سطح منازعه است که قواعد موجود در حوزه بازدارندگی هسته‌ای نیز توان کنترل آن را ندارد. 

لهستان یکی از اعضای ناتو و از حامیان سرسخت اوکراین است. این کشور با بلاروس و روسیه مرز مشترک دارد. با این حال جناح شرقی ناتو ازجمله کشور‌های مجارستان و اسلواکی، خواستار تشدید دامنه نبرد با روسیه یا قرارگیری در چارچوب یک جنگ سرد جدید نیستند! 

همین مسئله، دستان لهستانی را بیشتر خواهد بست. روسیه در واکنش به این اظهار نظر، هشدار داد که در صورت این اتفاق، اقداماتی برای «تامین امنیت خود» انجام خواهد داد. 

نکته قابل تامل اینکه مواضع اخیر ورشو متاثر از هم پیمانی مطلق آن با واشینگتن و لندن در ناتو است. به عبارت بهتر، مصدر اظهارات آندژی دودا نقطه آشکارساز یک منازعه جدی است! 

رئیس جمهور لهستان این اظهارات را پس از بازگشت از سفر نیویورک مطرح کرد. او در جریان این سفر جلساتی را در سازمان ملل برگزار کرد و با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا درباره جنگ اوکراین گفتگو کرد. او همچنین در ماه مارس به واشینگتن دی سی سفر و در آنجا با «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا دیدار کرد.

از این رو مواضع رئیس جمهور لهستان، مخرج مشترک نگاه راهبردی خطرناک هر دو حزب سنتی آمریکا (دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان) نسبت به تحولات جاری در نظام بین الملل محسوب می‌شود. آیا غرب قادر به کنترل عواقب و تبعات مناقشه‌ای که به صورت خودخواسته و بر اساس توهمات خود مشغول خلق و ساماندهی آن است خواهد بود؟ پاسخ این سوال قطعا مثبت نیست.