۳ خرداد در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش نذیر کرمان، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۳ خرداد اردیبهشت برابر ۲۳ می را ورق می‌زنیم.

***

ادوارد نورتون لورنتس

۲۳ می ۱۹۱۷ میلادی برابر با ۳ خرداد ۱۲۹۶ میلادی، ادوارد لورنتس، ریاضی‌دان و هواشناس آمریکایی به‌دنیا آمد. او در سال ۱۹۶۱ زمانی‌که سعی می‌کرد سامانه‌ای رایانه‌ای را برای پیش‌بینی وضعیت آب‌وهوا توسعه دهد نظریه آشوب را کشف کرد. او ناگهان متوجه شد که در اثر خطایی تقریبی در اعداد، کل سامانه، رفتار غیرقابل پیش‌بینی آشکاری از خود نشان می‌دهد. این تجربه بعدها به او کمک کرد تا اثر معروف پروانه را ارائه کند. اثری که می‌گوید: «تغییری ناچیز مانند بال‌زدن پروانه در سامانه‌ای آشوب‌ناک چون جو زمین برفراز کشوری، در آینده می‌تواند به تغییرات شدیدی برای‌مثال، رخ‌دادن طوفان مهیبی در کشوری دیگر منجر شود.» نظریه آشوب می‌گوید که نتیجه یک رویداد به متغیرهای مختلفی بستگی دارد. متغیرهایی که همیشه نمی‌توان رفتارشان را با دقت کامل پیش‌بینی کرد و همواره حاشیه‌ای از خطا وجود دارد و این خطا، فضایی برای هرج‌و‌مرج عرضه می‌کند. زیرا گاهی وقت‌ها تفاوتی کوچک تاثیری بزرگ ایجاد می‌کند. به‌عقیده بسیاری، نظریه آشوب یکی از شگفت‌انگیزترین حوزه‌های ریاضیات امروزی را نشان می‌دهد. زیرا این علم به دنبال پیش‌بینی رفتار سامانه‌های اساسا غیرقابل پیش‌بینی است. 

یاکوب کریستف لو بِلو

۲۳ می ۱۶۶۷ میلادی برابر با ۳ خرداد ۱۰۴۶ خورشیدی، یاکوب کریستوف لو بِلو، مخترع آلمانی‌فرانسوی که نظام امروزی چاپ چهار رنگ را اختراع کرد، غسل تعمید شد. او تحت تاثیر کار نیوتن روی طیف‌های نور، پس‌از آزمایش‌های چاپی فراوان، در سال ۱۷۱۰ پیشنهاد کرد که سه رنگ اصلی- فیروزه‌ای، سرخابی و زرد (آبی، قرمز، زرد) و سیاه – برای اختلاط در نسبت‌های مختلف برای تولید رنگ‌های دیگر کافی هستند. لو بِلو از این فرآیند برای چاپ حکاکی‌هایی استفاده کرد که با قرار دادن صفحات مزوتینتی در هر رنگ اصلی، رنگ کامل نقاشی‌ها را تقلید می‌کند. برای هر صفحه حکاکی‌شده با دست، سهم فردی هر رنگ تخمین زده می‌شود. در سال ۱۷۱۹، شاه جرج اول به او امتیاز انحصار برای بازتولید تصاویر و نقاشی‌های تمام‌رنگی داد. باوجوداین، تا سال ۱۷۲۵، کسب‌وکار او با شکست مواجه شد.

بیماری حشره گوشتخوار

۲۳ می ۱۹۹۴ میلادی برابر با ۳ خرداد ۱۳۷۳ خورشیدی، پزشکان بریتانیایی درباره شیوع حشره کشنده گوشتخوار در انگلستان توضیح دادند و دسته‌ای از عفونت‌های فوق‌العاده شدید را به باکتری رایج استرپتوکوک نسبت دادند. یازده نفر در گلوسسترشایر جانشان را در اثر این بیماری از دست داده بودند و برخی دیگر با سمی که ماهیچه‌ها و بافت چربی بدن را در اثر حمله غیرمعمول این باکتری حل کرده بود، به‌شدت مجروح شده بودند. این بیماری نادر، اما شناخته‌شده که نکروزان غلاف نام دارد، اگر به سرعت تشخیص داده نشود و با آنتی‌بیوتیک‌ها و برداشتن سریع بافت‌های عفونی درمان نشود، کشنده است. این بیماری براساس نوع باکتری عفونت‌کننده به چهار دسته تقسیم می‌شود. بین ۵۵ تا ۸۰ درصد موارد این بیماری به دلیل حضور بیش از یک نوع باکتری است.

فِرانتس آنتوان مِسمِر

۲۳ می ۱۷۳۴ میلادی برابر با ۳ خرداد ۱۱۱۳ خورشیدی، فِرانتس آنتوان مِسمِر پزشکی آلمانی بنیانگذار نظریه معروف مغناطیس حیوانی به‌دنیا آمد. هرچند او در رشته پزشکی تحصیل کرده بود اما به‌جای اینکه طبابت کند وقتش را صرف مطالعه برای یافتن روش تازه‌ای برای درمان امراض کرد و موفق شد از هیپنوتیزم برای درمان بسیاری از بیماری‌های روحی استفاده کند. او از آهنربا برای درمان هم استفاده می‌کرد که بسیار مورد توجه قرار گرفت. حکومت اتریش او را به جرم جادوگری و شعبده‌بازی به ترک وطن محکوم کرد و مسمر به فرانسه رفت و در آنجا هم شهرت و موفقیت کسب کرد. قدرت او در هیپنوتیزم و تلقین به نفس به‌حدی بود که طی فقط یک جلسه بیماران را به خواب مغناطیسی می‌برد و به وسیله تلقین آنها را درمان می‌کرد.