پسماندهای بیمارستانی؛ زباله‌های بی‌خطر با حاشیه‌های خطرناک

نذیر کرمان – کرمان؛ مهسا حقانیت: بحث پسماندهای بیمارستانی کرمان از چند ماه قبل در حالی دوباره بر سر زبان‌ها افتاد که این موضوع در سال‌های گذشته هم چند باری در صدر اخبار حوزه شهری قرار گرفته است.

به طور مثال نشست فوق‌العاده‌ شورای اسلامی شهر کرمان در اردیبهشت ماه ۱۳۹۴ با موضوع بررسی وضعیت زباله‌های بیمارستانی و تعیین‌تکلیف آن برگزار شد، در جلسه مذکور در خصوص واگذاری بی‌خطرسازی پسماندهای بیمارستانی و عفونی به بخش خصوصی تاکید شد.

اما دوشنبه پنجم تیرماه جاری نیز اعضای شورای شهر کرمان به موضوع زباله‌های بیمارستانی ورود کردند، اعضای شورا به موضوع فرارسیدن تابستان و فاجعه‌ای اشاره‌ای کردند که در صورت جمع‌آوری نشدن به‌موقع زباله‌های بیمارستانی به وجود می‌آید.

سعید شعرباف‌تبریزی شهردار کرمان هم گفت: اگر محیط‌زیست این را تایید کند که زباله‌ها عفونی و ویژه نیستند، شهرداری نسبت به جمع‌آوری آنها اقدام می‌کند هرچند هم‌اینک نیز این کار توسط شهرداری انجام می‌شود اما به یک تکلیف مشخص‌تری نیاز دارد.

شعرباف با طرح این ادعا که شرایط زباله‌های بیمارستانی کاملا بی‌خطر نیست، گفت: بگذارید این را با صراحت به مردم بگوییم، آن چیزی که در خروجی نشان داده می‌شود، نشان نمی‌دهد که بی‌خطر است اما ما تابع نظر فنی محیط‌زیست هستیم.

این در حالی‌ست که اخبار،  تصاویر و فیلم‌هایی از گوشه و کنار بیمارستان‌های کرمان منتشر شد که نشان از تلنبار شدن زباله‌ها در مراکز درمانی داشت، حتی این تصاویر و فیلم‌ها به شبکه‌های آن‌ور آب هم رسید.

جزئیاتی از اختلاف نظر شهرداری و دانشگاه علوم پزشکی بر سر زباله‌های بیمارستانی

معاون امور عمرانی استاندار کرمان که رئیس کارگروه پسماند استان نیز هست، به نذیر کرمان می‌گوید: مصوبه کارگروه این بود که  شهرداری باید زباله‌های بیمارستانی را جمع کند، اما به این مصوبه عمل نکردند.

سید مصطفی آیت‌اللهی‌موسوی ادامه می‌دهد: بر اساس قانون پسماند یکسری وظایف برعهده شهرداری و یکسری وظایف هم بر عهده تولیدکننده پسماند است و قانون همچنین پسماندها را تعریف کرده است که شامل پسماندهای عادی، بیمارستانی، صنعتی و غیره می‌شود.

وی عنوان می‌کند: قانون درباره پسماندهای بیمارستانی گفته است، آن بخشی که پسماند ویژه حساب می‌شود، مدیریتش با تولیدکننده است و از طرفی بر اساس قانون هر پسماند ویژه‌ای که عادی‌سازی می‌شود باید توسط شهرداری، بخشداری و یا دهیاری جمع‌آوری شود.

معاون امور عمرانی استاندار کرمان می‌گوید: آقای شهردار حرفش این است که پسماندهای بیمارستانی  ویژه هستند و جمع‌آوری آن بر عهده دستگاه متولی است، در حالی که قانون می‌گوید، اگر زباله‌های بیمارستانی، عادی‌سازی شوند جمع‌آوری آن بر عهده شهرداری است و بر همین اساس در اولین جلسه کارگروه پسماند در ابتدای سال اعلام کردیم، زباله‌های بیمارستانی را شهرداری باید جمع کند.

آیت‌اللهی‌موسوی در ادامه سخنان خود به بیان جزئیاتی از اختلاف نظر شهرداری و دانشگاه علوم پزشکی کرمان درباره جمع‌آوری زباله‌های بیمارستانی می‌پردازد و ادامه می‌دهد: دوستان شهرداری می‌گفتند، زباله‌های بیمارستانی، پسماند عادی نیستند و زباله بیمارستانی ویژه است و دانشگاه هم باید هزینه جمع‌آوری را به ما پرداخت کند، دوستان دانشگاه هم گفتند، شهرداری هزینه زیادی می‌گیرد و ما با شرکت‌ها قرارداد می‌بندیم و کار را انجام می‌دهیم.

وی اضافه می‌کند: ما در آن جلسه مصوب کردیم برای اینکه مسئله جمع شود، دانشگاه علوم‌پزشکی از طریق شرکت‌ها قرارداد ببندد و کار را انجام دهد و زمان هم برای این موضوع گذاشتیم و قرار شد، شهرداری هم مطابق قرارداد قبلی زباله‌ها را جمع کند، اما بعد از مدتی دانشگاه اعلام کرد توان ندارم و نمی‌توانم این کار را انجام دهم و شهرداری مانند قبل این کار را انجام دهد.

رئیس کارگروه پسماند استان کرمان به یکی دیگر از دلایل عدم حمل به‌موقع زباله‌های بیمارستانی اشاره می‌کند و می‌گوید: شهرداری کرمان دو ماشین برای حمل زباله‌های بیمارستانی داشته است که یکی از آنها مشکل پیدا می‌کند و از رده خارج می‌شود و همین بهانه‌ای  برای شهرداری می‌شود که زباله‌ها را جمع نکند و از آن طرف هم به دانشگاه می‌گوید، خودتان گفتید با شرکت‌ها قرارداد می‌بندید.

وقتی دادستان بحث جمع‌آوری زباله‌های بیمارستانی را جمع کرد

آیت‌اللهی‌موسوی تصریح می‌کند: بعد از اینکه این موضوع اتفاق افتاد و این مسئله جنبه امنیتی پیدا می‌کرد و اعتراضاتی به این موضوع بود، از طریق معاون سیاسی و امنیتی استاندار کرمان جلسه‌ای گذاشته شد.

وی بیان می‌کند: در جلسه کارگروه پسماند در خردادماه سال‌جاری مصوب کردیم، فرآیند جمع‌آوری زباله‌های بیمارستانی به چه شکل انجام شود و دانشگاه و شهرداری کار خودشان را انجام دهند و محیط‌زیست هم نظارت کند و اگر قرار شد هزینه اضافی پرداخت شود ما از وزارت کشور استعلام می‌کنیم و دانشگاه این مبلغ را به شهرداری پرداخت کند.

معاون امور عمرانی استاندار کرمان با تاکید بر اینکه ما هیچ‌وقت به شهرداری نگفتیم، زباله‌های بیمارستانی را جمع نکند زیرا این وظیفه شهرداری است، می‌گوید: آقای شهردار و زیرمجموعه وی این کار را هم انجام ندادند در صورتی که بارها به شهردار گفتم، زباله‌های بیمارستانی را جمع کنید، تا اینکه چند روز قبل جلسه‌ای در دادسرای کرمان برگزار شد و دادستان کرمان و معاون وی نیز بر حرف‌های ما تاکید کردند و شهرداری موظف شد، جمع‌آوری را انجام دهد و دنبال بهانه نگردد.

متخلفان را به مراجع قضایی معرفی می‌کنیم

رئیس روابط عمومی و امور رسانه اداره کل محیط‌زیست استان کرمان هم به نذیر کرمان می‌گوید: مدیریت بحث زباله‌های عفونی با کارگروه پسماند استان است که ریاست آن را معاون عمرانی استاندار برعهده دارد و محیط زیست هم به عنوان ناظر یکی از اعضای کارگروه است.

حجت‌الله مرادی ادامه می‌دهد: طبق دستورالعمل همچنین کسانی که تولیدکننده پسماند هستند خودشان هم باید نسبت به بی‌خطرسازی و امحا این زباله‌ها اقدام کنند و زباله‌های بیمارستانی یکی از پسماندهای ویژه و خطرناک است که در بیمارستان‌ها تولید می‌شود.

وی عنوان می‌کند: مدیریت پسماندها بعد از اینکه  تولید شد بر عهده تولیدکننده است که دانشگاه علوم‌پزشکی تولیدکننده پسماندهای بیمارستانی است.

مرادی ادامه می‌دهد: دانشگاه علوم پزشکی کرمان قراردادی را با شهرداری داشت و شهرداری بعد از اینکه زباله‌های بیمارستانی، بی‌خطرسازی می‌شد، آنها را به لندفیل «محل دفن زباله» حمل می‌کرد و زباله‌ها در جای جداگانه از پسماندهای عادی دفن می‌شد.

وی می‌گوید: اداره کل محیط‌زیست نیز بر اساس ضوابط و شرح وظایف سازمانی که دارد پایش‌هایی را در مرحله‌های مختلف از جمله بعد از بی‌خطرسازی از این زباله‌های عفونی بیمارستانی انجام می‌دهد.

این کارشناس محیط‌زیست با اشاره به اینکه زباله‌های بیمارستانی در دستگاه اتوکلاو و در درجه حرارت ۷۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد بی‌خطرسازی می‌شوند و سپس شهرداری این زباله‌ها را به لندفیل منتقل می‌کند، می‌افزاید: لندفیل نیز شرایط خاص خودش را دارد و دارای مجوز است و باید فاصله آن با آب‌های سطحی و زیرسطحی حفظ شد.

مرادی بیان می‌کند: یکی از مراحل پایش محیط‌زیست این است که آزمایشگاه ما در مرحله بعد از بی‌خطرسازی می‌آید و نمونه‌هایی را تهیه می‌کند و بار میکروبی آنها را بر اساس استانداردها اندازه‌گیری می‌کند، اگر بار میکروبی کمتر از حد مجاز بود که هیچ، اما اگر بار میکروبی بالاتر از حد استاندارد باشد نسبت به صدور اخطاریه زیست محیطی و معرفی به مراجع ذی‌صلاح دادگستری اقدام می‌کند.

وی یادآور می‌شود: تولیدکننده پسماندهای بیمارستانی در فصل زمستان و در شرایط آب و هوایی کرمان بر اساس دستورالعمل حداکثر ۷۲ ساعت و در تابستان و گرمای هوا حداکثر ۲۴ ساعت می‌تواند زباله‌ها را نگه دارد.

مرادی می‌گوید: به‌علت مشکلاتی که بین دانشگاه علوم‌پزشکی به‌عنوان تولیدکننده پسماندهای بیمارستانی و شهرداری کرمان وجود داشت، این پسماندها با وجود اینکه بی‌خطرسازی شده بود، ولی حمل نشده بود، از این رو اداره کل محیط‌زیست استان بنا به وظیفه ذاتی بلافاصله نسبت به برگزاری کارگروه مدیریت پسماند اقدام کرد و کارشناسان ما نیز از محل نگهداری پسماندهای بیمارستانی بازدید کردند.

وی تصریح می‌کند: کارشناسان محیط‌زیست همچنین اخطاریه‌های زیست محیطی را برای آنهایی صادر کردند که قانون را در زمینه زباله‌های بیمارستانی رعایت نکرده بودند و آن فردی که وظایفش را درست انجام نداده بود به مرجع قضایی معرفی شد.

محیط‌زیست، شوخی ندارد

مرادی تاکید می‌کند: اداره کل محیط‌زیست کرمان در بحث پسماند و به‌ویژه پسماندهای ویژه که عدم رعایت دستورالعمل موجب تهدید بهداشت و سلامت مردم می‌شود با هیچ‌کس شوخی ندارد و قانون را اولویت خود قرار می‌دهد، در این بحث هم طی نامه‌ای اشخاصی حقیقی و حقوقی را به دادسرا معرفی کردیم.

همچنین نظر وی درباره موارد مطرح شده مبنی بر دوپهلو بودن نامه محیط‌زیست در مورد زباله‌های بیمارستانی را می‌پرسم، مرادی با صراحت عنوان می‌کند: همه این صحبت‌ها برای فرار از عدم انجام شرح وظایف ذاتی و سازمانی هر شخص است، نامه‌ای که مدعی هستند متعلق به محیط زیست و دو پهلو است، اصلا نامه محیط زیست نیست، دوستان بروند، مطالعات‌شان را درست انجام دهند و بعد بیایند اعلام نظر کنند. آن نامه متعلق به صورتجلسه کارگروه مدیریت پسماند استان کرمان در ۲۵ خردادماه سال جاری است.

رئیس روابط عمومی و امور رسانه اداره کل محیط‌زیست استان کرمان با اشاره به نامه کارگروه پسماند می‌گوید: یکی از بندهای این نامه، مصوبه‌ای‌ست که گفته پسماندهای بیمارستانی بعد از بی‌خطرسازی به‌منزله پسماند بی‌خطر محسوب می‌شوند و شهرداری باید نسبت به حمل آنها اقدام کند و این زباله‌ها حتی بعد از بی‌خطرسازی هم پسماند عادی محسوب نمی‌شوند و باید با ماشین خاص و جدای از پسماندهای عادی دفن و یا امحا شوند.

مرادی ادامه می‌دهد: کارشناسان محیط‌زیست به‌صورت مکرر از مراکز درمانی و بیمارستانی و هر مرکزی بازدید می‌کنند که تولیدکننده پسماندهای ویژه است و اخطاریه‌های زیست‌محیطی برای آنهایی که قانون را رعایت نمی‌کنند، صادر می‌شود و در نهایت هم اگر قانون رعایت نشود از آنجایی که زیرنظر دانشگاه علوم پزشکی هستند، این مجموعه باید پاسخگو باشد.

وی از همه ارگان‌هایی که عضو کارگروه مدیریت پسماند هستند می‌خواهد نسبت به رعایت دقیق این دستورالعمل اقدام کنند و می‌گوید: عدم رعایت قانون در این حوزه عواقب ناگواری دارد و اگر پسماندی بی‌خطرسازی نشود و حاوی بیماری‌هایی باشد، ممکن است این بیماری به انسان منتقل شود و به‌همین راحتی جان یک انسان را به خطر بیندازد.

کرمان از برترین‌های بی‌خطرسازی زباله‌های بیمارستانی‌ست

مدیرگروه سلامت محیط و کار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز در گفت‌وگو با نذیر کرمان بیان می‌کند: سه بیمارستان دولتی باهنر، افضلی‌پور و شفا را در کرمان داریم و بقیه بیمارستان‌ها خصوصی و یا زیرنظر سایر نهادها هستند و در زمینه پسماند بیمارستانی همچنین زباله‌های آزمایشگاه‌ها، مطب‌ها، کلینیک‌ها، مراکز حجامت و دیگر مجموعه‌ها هم مطرح است.

محمدرضا احمدپور ادامه می‌دهد: کرمان جزو اولین استان‌های پیشرو در زمینه بی‌خطرسازی زباله‌های بیمارستانی‌ست که از سال ۹۴ برون‌سپاری کردیم و پسماندهای دولتی و خصوصی بی‌خطر می‌شوند.

وی اضافه می‌کند: از همان سال ۹۴ افرادی که می‌خواهند، مجوز آزمایشگاه و یا مطب بگیرند را مجبور کردیم، حتما بروند و با شرکت‌های بی‌خطرسازی پسماند بیمارستانی قرارداد ببندند و دو شرکت در کرمان داریم که این زباله‌ها را تحویل می‌گیرند و بی‌خطر می‌کنند و به دو، سه ماشین حمل پسماندهای بیمارستانی هم مجوز دادیم که می‌روند و پسماندهای مطب‌ها را جمع‌آوری می‌کنند و پول امحا و حمل را می‌گیرد.

احمدپور یادآور می‌شود: برخی از بیمارستان‌های کرمان ازجمله بیمارستان‌های خصوصی و بیمارستان امام حسین(ع) هم دارای دستگاه بی‌خطرسازی زباله هستند و بی‌خطرسازی زباله‌های بیمارستان‌های وابسته به علوم پزشکی را برون‌سپاری کرده‌ایم و شرکت هم دستگاه را در بیمارستان گذاشته است و به ازای پولی که ماهانه از ما می‌گیرد، زباله‌های بیمارستانی را بی‌خطر می‌کند.

وی تصریح می‌کند: همراه با زباله‌هایی که وارد دستگاه اتوکلاو برای بی‌خطرسازی می‌شود، سه ویال می‌گذارند، اداره کل محیط‌زیست، آزمایشگاه و بیمارستان شاخصی دارند که بی‌خطر شدن زباله‌ها بر اساس آن مشخص می‌شود.

مدیرگروه سلامت محیط و کار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان می‌گوید: جواب آزمایش‌ها بارگذاری می‌شود تا بیمارستان‌های دولتی و خصوصی خوداظهاری را انجام دهند و باید جواب منفی درآید تا مطمئن شویم بی‌خطرسازی شده است.

از بی‌خطرسازی مطمئن نشویم، زباله‌ها را تحویل شهرداری نمی‌دهیم

احمدپور تصریح می‌کند: دانشگاه علوم پزشکی متولی سلامت جامعه است و تا زمانی که مطمئن نشده‌ایم، زباله‌ها بی‌خطرسازی شده است، این زباله را تحویل شهرداری نمی‌دهیم و حتما باید بی‌خطر شوند زیرا ما به شرکت خصوصی پول می‌دهیم و دلیلی ندارد به‌خاطر آن شرکت بگوییم حالا بی خطر هم نشد، نشد، بلکه حتما باید بی‌خطر شود و دستگاه باید آنقدر روشن و خاموش شود که شاخص ما پاس شود و اجازه دهیم، زباله‌ها برای دفن برود.

وی با اشاره به اینکه اختلاف نظر بین شهرداری و دانشگاه علوم پزشکی برای حدود دو، سه ماه موجب شد زباله‌های بیمارستانی مانند گذشته جمع‌آوری نشود، می‌گوید: شهرداری قصد داشت حمل زباله‌ها را بر عهده علوم پزشکی بگذارد و این خواسته شهرداری در قانون برای پسماندهای ویژه دیده شده است و ارگانی که پسماند ویژ تولید می‌کند باید مدیریت آن را برعهده بگیرد.

احمدپور ادامه می‌دهد: شهرداری سعی می‌کرد در این دو، سه ماه به هر حال بخشی از زباله‌های هر یک از بیمارستان‌ها را ببرد، اما توان کامل را به علت از رده خارج شدن یکی از ماشین‌های حمل زباله‌های بیمارستانی نداشت و از طرفی هم دوست هم داشت، علوم پزشکی دنبال برون‌سپاری برود و زباله‌ها را تا محل دفن ببرد.

اما چرا دانشگاه علوم‌پزشکی با وجود اینکه گفته بود به دنبال برون‌سپاری زباله‌های بیمارستانی می‌رود، این کار را انجام نداد؟ مدیرگروه سلامت محیط و کار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در این‌باره می‌گوید: اگر علوم‌پزشکی می‌خواست، حمل زباله‌های بیمارستانی را بر عهده گیرد، بحث‌هایی مانند نظارت، حمل به‌موقع و دزدی زباله در مسیر حمل پیش می‌آمد و علوم پزشکی نخواست زیر بار این کار برود زیرا وقتی شهرداری ساز و کار را دارد و ناظر هم دارند که امور ۲۴ ساعته کنترل می‌شود، بنابراین بهتر می‌تواند مدیریت بعد از بی‌خطرسازی زباله‌ها را بر عهده بگیرد.

احمدپور خاطرنشان می‌کند: اختلاف‌نظر بین شهرداری و دانشگاه علوم‌پزشکی با ورود دادستان، استاندار و معاون عمرانی استاندار ختم به خیر شد و شهرداری مجاب شد حمل زباله‌های بیمارستانی را انجام دهد و دانشگاه علوم‌پزشکی هم مجاب شد همان کاری را انجام می‌داد را برای نظارت بر بی‌خطری‌سازی زباله‌های بیمارستان‌ها و مطب‌ها، مراکز درمانی خرد مانند مراکز حجامت انجام دهد.

از آخرین وضعیت زباله‌های بیمارستانی کرمان چه خبر؟

از مدیرگروه سلامت محیط و کار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان  می‌خواهم گزارشی را از آخرین وضعیت حمل زباله‌های بیمارستانی کرمان ارائه دهد، احمدپور می‌گوید: بعد از جلسه‌ای که در دادسرا برگزار شد و با ورود دادستان کرمان اتمام‌حجت شد و شهرداری از بعد از ظهر همان روز کار را شروع کرده و الحمدالله راضی هستیم و  بیمارستان شفا زباله‌های بی‌خطر شده حمل شدند و همکاران ما در مرحله پاکسازی و آلودگی‌زدایی جایگاه موقت زباله هستند.

وی از تولید روزانه ۴ هزار و ۲۰۰ کیلوگرم پسماند بیمارستانی در کرمان خبر می‌دهد و می‌افزاید: ما به عنوان وزارت بهداشت ناظر عالی سلامت هستیم و بیشترین دغدغه را حتی بیشتر از محیط زیست برای سلامت مردم داریم.

احمدپور در پایان سخنان خود از صنایع بزرگ استان کرمان می‌خواهد در راستای انجام مسؤولیت‌های اجتماعی خود به شهرداری کرمان هم توجه داشته باشند و تجهیزات مورد نیاز این مجموعه را خریداری کرده و در اختیار مسؤولان شهری قرار دهند.

تشکیل پرونده قضایی مرتبط با زباله‌های بیمارستانی کرمان

دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کرمان هم که با ورود به بحث جمع‌آوری پسماندهای بیمارستانی در این گرمای طاقت‌فرسای تابستان کرمان از یک فاجعه بزرگ جلوگیری کرد، به نذیر کرمان می‌گوید: بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی اعم از دولتی و خصوصی تولیدکننده پسماندهایی هستند که برای سلامتی جان افراد بسیار خطرآفرین هستند، این پسماندها به دلیل داشتن پتانسیل بالقوه خطرات زیست‌محیطی اهمیت زیادی دارند.

مهدی بخشی تصریح می‌کند: همه مراکز تولیدکننده پسماند پزشکی اعم از بیمارستان‌ها، مطب‌ها، درمانگاه‌ها و مراکز بهداشت باید با دقت و تدابیر ویژه و مطابق با ضوابط نسبت به جداسازی و تفکیک، بسته‌بندی، برچسب‌گذاری، نگهداری، حمل و نقل و بی‌خطرسازی پسماندهای پزشکی اقدام کنند و از تخلیه آن در سطل‌های نگهداری پسماندهای شهری به دلیل دسترسی افراد سودجو و زباله‌گردها و انتشار آلودگی در سطح جامعه جداً خودداری کنند.

وی ادامه می‌دهد: کار تفکیک باید از زمان تولید پسماند آغاز شود و بیمارستان‌ها به پرسنل خود آموزش‌های لازم را در این زمینه ارائه دهند. به‌دلیل حجم بالای تولید پسماند و مخاطرات ناشی از دفع و دفن این زباله‌ها به روش غیراستاندارد و یا رهاسازی آنها در سطل زباله‌های شهری و در محیط اطراف شهر و عدم التزام به قانون مدیریت پسماند به لحاظ اهمیت و حساسیت بالایی که دارد، بی‌توجهی به سلامت عمومی جامعه و حقوق عامه محسوب شده و بی‌شک در راستای صیانت از حقوق عمومی با هرگونه تخلف برخورد می‌کنیم.

دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کرمان در پاسخ به نذیر کرمان که پرسید آیا پرونده‌ای در زمینه کوتاهی‌های صورت‌گرفته در جمع‌آوری و دفن زباله‌های بیمارستانی کرمان  طی چند ماه اخیر تشکیل شده است، می‌گوید: متأسفانه اهمال‌هایی صورت گرفته و با طرح شکایت از سوی اداره کل محیط‌زیست، پرونده‌ای در این خصوص تشکیل شده است.

از حقوق مردم کوتاه نمی‌آییم

وی با تاکید بر اینکه برخورد با متخلفان و تضییع‌کنندگان حقوق عامه به‌جد در دستور کار مراجع قضایی‌ست، می‌گوید: از شهروندان محترم تقاضا دارم در صورت مشاهده هرگونه تخلف در این حوزه مراتب را منعکس کنند، همچنین صدا و سیما و سایر رسانه‌ها و دستگاه‌های مرتبط از جمله وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی تمام تلاش خود را بر ایجاد فرهنگسازی و آموزش‌های لازم برای جداسازی اصولی، جمع‌آوری و حمل و بازیافت این پسماندها به کار گیرند.

گره‌ای که با دست باز می‌شود را با دندان باز نکنید

به قول قدیمی‌ها گره‌ای که با دست باز می‌شود را با دندان باز نمی‌کنند، بنابراین با توجه به اینکه موضوعاتی مانند زباله‌های بیمارستانی از حساسیت ویژه‌ای برای مردم برخوردار هستند و به‌طور مستقیم با سلامت آنها ارتباط دارد، به نظر می‌رسد، مسوولان باید در این حوزه تدبیر بیشتری داشته باشند تا از بروز هرگونه حاشیه‌ای جلوگیری کنندکه موجب دل‌نگرانی مردم در زمینه سلامت خود و عزیزان‌شان نشوند.

پایان پیام/۸۰۰۱۹/ب