دیرینه‌شناسی «تعزیه» در حرجُند

نذیر کرمان کرمان/آمنه شهریارپناه: محرم که می‌شود، حسینیه‌ای به وسعت کرمان شکل می‌گیرد و سنت‌ها و آیین‌های مختلف از گوشه‌گوشه این استان پهناور بیرون می‌ریزد و در طبق اخلاص تقدیم آقا اباعبدالله الحسین(ع) می‌شود.

هر منطقه به شکلی خاص و شیوه‌ای متفاوت ارادت خود را به آقای عاشقان ابراز می‌دارد، از علم‌گردانی و چهل‌منبرون گرفته تا سنگ‌زنی و تعزیه‌خوانی، مناطقی هم پذیرایی متفاوتی دارند، وجه مشترکشان هم این است که همگی به یک پیشینه تاریخی متصل‌اند و رسم و رسومات خود را به عنوان میراث از پیشینیان گرفته و آن را به نسل بعدی منتقل می‌کنند.

در این گزارش به تعزیه و تعزیه‌خوانی و سابقه آن در کرمان می‌پردازیم، مناطقی مثل ده‌زیار وجود دارند که شهره شهر شده‌اند، اما امروز از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین آیین عزاداری در حرجُند برایتان می‌نویسیم، شهری که قطب‌ مهم تعزیه کرمان بوده و فرهنگ آن را دارد، نامش هم حسینی است و معنای «لشکر حر» به آن زینت بخشیده، اما مغفول مانده و آوازه آن کمتر به گوش مردم رسیده است.

ثارالله صفرزاده سرپرست گروه تعزیه‌خوانی حرجند در گفت‌وگو با نذیر کرمان در کرمان، سابقه تعزیه در این منطقه را ۴۰۰ ساله خواند و اظهار داشت: برخی از اشعار که روی پوست آهو بودند حدود ۴۰ سال پیش از مسجد دزدیده شدند، اما شخصی به نام حاج‌رضا ملکی قدیمی‌ترین مرثیه‌خوان و تعزیه‌خوان اینجا که همه اشعار را از حفظ داشت، آنها را روی کاغذ آورد و اکنون هم از همان‌ها استفاده می‌کنیم.

وی ادامه داد: تعزیه در حرجند از پدران‌مان به ما رسیده و ما هم آن را به فرزندان خود آموزش می‌دهیم تا این آیین ۴۰۰ ساله برای نسل‌های بعد هم باقی بماند.

صفرزاده سنتی‌خوانی را از ویژگی‌های تعزیه حرجند دانست و ابراز داشت: البته گاهی کلاسیک هم می‌خوانیم، اما اصل تعزیه حرجند بر پایه خوانش سنتی است.

وی ادامه داد: ویژگی دوم حرجند این است که مردم همگی از مرد و زن گرفته تا نسل جدید اشعار را حفظ و ریتم آن را بلد هستند و اگر جایی اشتباه یا کم و زیاد کنیم، متوجه می‌شوند.

این مدرس تعزیه از ورود نسل جدید به این هنر قدیمی سخن به میان آورد و ابراز داشت: بسیاری از آنها خیلی بهتر از نسل ما هستند، گروه تعزیه بانوان را هم راه‌اندازی کرده‌ام که در برخی از صحنه‌ها حضور دارند، صحنه‌هایی مثل لشکر فرشتگان گرد پیکر مطهر امام‌حسین(ع) یا صحنه ابداعی مراسم عروسی حضرت علی‌اکبر در ذهن ام لیلا را آنها اجرا می‌کنند.

سرپرست گروه تعزیه خوانی حرجند از نسل آینده تعزیه خوان کشور سخن به میان آورد و با تاکید بر تبیین مسائل برای کودکان و نوجوانان، گفت: لازم است روی ذهنیت کودکان کار کنیم تا بتوانیم بیش از گذشته آنها را در خط عاشورا حفظ کنیم.

به گزارش فارس: تعزیه در استان کرمان تنها منحصر به ماه‌های محرم و صفر نمی‌شود، بلکه صدای اصالت آن در روزهای پر سوز و گدازی مثل رحلت حضرت امام خمینی(ره) و شهادت حاج‌قاسم نیز شنیده می‌شود.

پایان پیام/۸۰۰۶۵/ب