نقاش خودآموخته‌ای با سبک خاص و امضای خاص

فت فتو ـ گروه فرهنگ‌وهنر: این روزها، یکی از متفاوت‌ترین نمایشگاه‌های هنری کرمان با عنوان «درون و بیرون» در حال برگزاری است که در جریان آن، آثاری از نقاشی‌های «بهزاد نوروزی» هنرمند خودآموخته‌ی اهل کرمان نه در گالری‌های شهر، بلکه در کارگاه نقاشی آقای محمدی‌زاده از استادان دانشگاه، به نمایش گذاشته شده است. آثاری که خالق آنان، آموزشی برایش ندیده و می‌گوید که تنها براساس الهامات درونی‌اش دست به قلم‌مو برده و آن را پدید آورده است.

نوروزی متولد سال ۱۳۶۱ است، دیپلم تجربی دارد و راننده‌ی تاکسی است. او از سال ۹۲ تاکنون، بی‌وقفه در حال نقاشی کشیدن است و آثاری که پدیده آورده، بنا به ارزیابی محمدی‌زاده «هیچ نقصی ندارد و می‌تواند فراتر از مرزها دیده شود».

این هنرمند خودآموخته در حاشیه‌ی برگزاری اولین نمایشگاهش، در گفت‌وگوی کوتاهی با فت فتو در پاسخ به این پرسش که از چه زمانی متوجه‌ی این توانایی خود شدید؟ توضیح داد: «من از دوران بچگی حس می‌کردم باید کار خیلی مهمی در دنیا انجام بدهم. همیشه وقتی دراز می‌کشیدم، به آسمان و ستارگان و ابرها نگاه می‌کردم و تماشای وسعت آبی آن، برایم لذت‌بخش بود. از همان دوران نوجوانی و جوانی همیشه این سوال را از خودم می‌پرسیدم که: آدم‌های بزرگ چه راهی رفته‌اند و چه کرده‌اند؟ این مشغولیت ذهنی همیشه با من بود».

وی افزود: «اما کار نقاشی انجام نمی‌دادم تنها وقتی دانش‌آموز دبستانی بودم؛ گاهی که روزنامه‌ای می‌دیدم، دور کلمات آن را خط‌گیری می‌کردم و می‌‌گفتم چه‌قدر کلمات خوشکل و جالب شده‌اند. یک‌سری نقاشی‌های خیلی جزئی هم انجام می‌دادم و خطوطی مثل پلانکتون‌ها در دریا و یا ستاره‌ها را می‌کشیدم».

وی در پاسخ به این پرسش که آیا در دوران مدرسه، کسی از معلم‌هایتان متوجه‌ی این مهارت شما شده بود؟ اظهار کرد: «معلم‌ها خیلی به این مسائل دقت نمی‌کردند. سال سوم دبیرستان که خیلی به شیمی علاقه داشتم، در مسابقات استانی شرکت کردم و جزو ۱۰ نفر برتر استان شدم اما جدی‌اش نگرفتم. همیشه می‌گفتم خدایا می‌دانم خودت من را به سمتی می‌بری. بعد که سراغ رشته‌ی کُشتی رفتم، همچنان می‌گفتم خدایا خودت هدایتم می‌کنی. من در زندگی‌ام همیشه تلاش کرده‌ام که چشمم را بر گناه کردن ببندم. چون می‌دانم در این صورت، درهای دنیای دیگری برایمان باز می‌شود. بعد که برای سربازی به یزد رفتم، به عنوان نماینده‌ی این استان، در مسابقات کشتی قهرمانی کشور نفر هشتم شدم. این هم دنیای دیگری برایم بود. اتفاقاتی در زندگی‌ام رخ داد تا اینکه در سال ۹۲ کارهایی روی کاغذ کشیدم و همسرم که دانشجوی استاد محمدی‌زاده بودند، پیشنهاد کردند این طرح‌ها را به استاد نشان دهیم. این کار را انجام دادیم و ایشان گفتند خیلی خوب است ادامه بده».

او سپس گفت: «یکی از تابلوهایم که اسم آن اقیانوس است ماجرای جالبی دارد؛ یک شب خواب دیدم که زیر آب دریا بودم و به من الهام می‌شد که این ماهی را بکش. خیلی حس و حال خاصی بود طوری که از خواب بیدار شدم و گریه کردم و بعد، پارچه‌ای روی دیوار نصب، و شروع به کار کردم. فضای زیادی برای کار کردن نداشتم؛ در انباری و در یک فضای کوچک، با زغال شروع به کشیدن کردم. نصف آن را انجام دادم و همسرم وقتی که دیدند، گفتند:  کاملش کن و بعد آن را به استاد محمدی‌زاده نشان دادم. ایشان گفتند دوست دارم این طرح را رنگ کنی. همسرم گرافیک خوانده و تنها یک قلم‌موی دو صفر سرکج داشت که هیچ‌کس نمی‌تواند با آن کار کند. رنگ تهیه کردم و با همین قلم‌مو کار را خط‌گیری و روی پارچه کوبیده و کم‌کم رنگ کردم».

او افزود: «بعد به تابلوی «رستم» رسیدم. هر دو این کارها را با همین قلم‌مو کشیدم. با قلم‌موی سرکج نقاشی کردن خیلی سخت بود اما لطف خدا همیشه شامل حالم بوده و بعد راهنمایی‌های استاد محمدی‌زاده را داشتم که همیشه به من توصیه داشتند هرچه دوست داری انجام بده».

 

 

پول برایم مهم نیست

نوروزی در پاسخ به این پرسش که آیا پیش از این هم نمایشگاه برگزار کرده‌ای؟ گفت: «اولین بار است که نمایشگاه برگزار می‌کنم و دوست دارم قوی‌تر و بهتر لطف و قدرت خدا را به مردم نشان بدهم. همچنین، دوست دارم به سهم خودم استان و شهر کرمان که مردمانی بامحبت و باخدایی دارد را به دنیا معرفی کنم. مهر و محبتی که خدا در دلم می‌گذارد به صورت نقاشی و طراحی بیرون می‌آید».

این هنرمند خودآموخته با اشاره به اینکه استان کرمان شخصیت‌های مهمی چون شهید حاج‌قاسم سلیمانی و بسیاری هنرمندان بزرگ دارد، اظهار کرد: «دوست دارم یک بار دیگر به دنیا نشان بدهم که کرمانی‌ها همه اهل دل هستند و انرژی مثبتی دارند که می‌توانند با آن، رو به جلو بروند».

نوروزی در پاسخ به این پرسش که هیچ وقت به آموزش‌دیدن فکر کرده‌اید یا علاقه دارید همین‌طور ادامه دهید؟ بیان کرد: «به راهنمایی استاد محمدی‌زاده، آثار مولانا و حافظ و سعدی و شاهنامه را می‌خوانم و احساس می‌کنم که خداوند به من الهام می‌کند. همیشه هم سعی می‌کنم کارهای بد انجام ندهم. دلسوخته‌ام و بارها با گریه از خدا کمک خواسته‌ام. خدا هم به من لطف کرده و فکر می‌کنم که نیازی ندارم از کسی یاد بگیرم. خود خدا بزرگترین آموزگار است. ما بندگان در برابر او، عاجز و ناتوانیم. من معتقدم خداوند خالق ماست و در برابر خالق باید سر تعظیم فرود آوریم و از او بخواهیم بهترین راه را نشان‌مان بدهد».

وی در پاسخ به این پرسش که با چه هدفی نمایشگاه برگزار کرده؟ آیا قصد فروش آثارش را هم دارد؟ گفت: «هدف اصلی‌ام این است که دوست دارم قدرت خداوند را به مردم نشان بدهم. من در سن ۴۰ سالگی از مال دنیا چیزی ندارم. بقیه‌ی عمرم هم می‌توانم با همین وضع ادامه بدهم. یک تاکسی بیش‌تر ندارم. پول برایم مهم نیست. به تجربه رسیده‌ام و از مرگ هم نمی‌ترسم. از خدا سپاسگزارم که به من وجود داد. می‌گوید در هر کاری توبه کنید و به سمت من بیایید، خودم کارتان را درست می‌کنم. برخی به مال دنیا می‌چسبند. اما خداوند همیشه همراه ماست و من این هنرم را لطف خدا می‌دانم».

 

نوروزی به شیوه و زبان خاص خود رسیده است

در حاشیه‌ی این نمایشگاه، محمد محمدی‌زاده هنرمند در رشته‌های نقاشی، مجسمه‌سازی وموسیقی در گفت‌وگو با فت فتو درباره‌ی نوروزی گفت: «همسر ایشان خانم زهرا اشرف‌گنجویی که زمانی دانشجوی بنده بودند به من گفتند که همسرم طراحی‌هایی می‌کشند و آن را نشانم دادند. به آقای نوروزی گفتم در تاکسی و یا خانه هرچه که دم دستت بود را بکش و تاکید کردم کشیدن و تمرین کار شماست. ایشان هم با شور و اشتیاقی کامل که قابل احترام است کار کرد و امروز داریم نتیجه‌ی آن را می‌بینیم».

این استاد دانشگاه آزاد کرمان افزود: «آقای نوروزی از سال ۹۲ طراحی را شروع کردند و هر فصل کارهایشان را می‌آوردند. کار من این بود که بگویم بیش‌تر کار کنید».

محمدی‌زاده اظهار کرد: «شاید از نقاشانی که دست به زانوی خودشان می‌گیرند و شروع به کار می‌کنند و خودآموخته هستند، در هر دوره‌ی تاریخی و در هر کشوری سه، چهار نفر پدید آید».

وی توضیح داد: «وقتی آثار این هنرمندان خودآموخته را می‌بینیم، شاید اولین واکنش این باشد که: من هم می‌توانم بکشم. بله. همه این حس و حال را داریم که قابل احترام هم هست، ولی مهم ساختار سبکی یا شیوه‌ای است که هنرمند یا نقاش به آن می‌رسد و همچنین مضامینی است که کارها دارد. در هر سطحی از دانش و کار، دو موضوع صداقت و شجاعت خیلی مهم است که تعریف هنر در ایران باستان نیز همین مضمون را دارد. ضمن اینکه مضامین اخلاقی نیز در آن دخیل است و آقای نوروزی به همین شیوه شروع به کار کرده است. آثار ایشان بسیار عالی است».

وی با بیان اینکه در چنین هنرمندانی، تداوم کار بسیار مهم است، افزود: «ایشان به همه‌ی ما نشان دادند که کارشان تداوم دارد و به همه ثابت کردند که در نقاشی شیوه‌ی خاص خود را دارند. اگر هر تکه از کارشان را جدا کنیم و جای دیگری ببریم، باز هم می‌توانیم تشخیص دهیم که کار ایشان است. این امضای هنرمند است که به سادگی به دست نمی‌آید و ایشان با سرعت و شور و عشق به آن رسیده است».

 

محمدی‌زاده سپس گفت: «این نوع از نقاشان ابتدا طبعیت را مرجع قرار می‌دهند و این راهی درست است، بعد مضامین احتماعی وارد ذهنیات این هنرمندان می‌شود و ایشان هم از مضامین اجتماعی، از اسطوره‌ها و داستان‌ها و روایات استفاده‌ی بسیار درستی کرده است».

وی با بیان اینکه ایشان از شاهنامه هم استفاده کرده‌اند، خودشان می‌خوانند و همان تاثیراتی که گرفتند را طراحی می‌کنند، ادامه داد: «روایات مذهبی در کارشان بسیار پررنگ است. تابلوی ظهر عاشورای ایشان بی‌بدیل است. نقوشی از سهراب و رستم کار کرده‌اند و یک اثر از نهنگ دارند هم بسیار جالب توجه است».

وی بیان کرد: «تخیلات و روایاتی که ایشان برای هر کار دارد، قابل ستایش و احترام است و امیدوارم به همین شکل پیش بروند. مطمئنم کارهایشان هیچ نقصی ندارد و می‌تواند فراتر از مرزها دیده شود».

محمدی‌زاده افزود: «خبر خویش اینکه آقای نوروزی تمام خانه‌ی شخصی‌شان دیوارها، کابینت‌ها، سقف‌ها و مبل‌ها همه را براساس روایات نقاشی کرده‌اند اما باید تکمیل و گوشه‌هایی از آن اصلاح شود که سال دیگر نمایش عمومی داده شود».

وی در پاسخ به این پرسش که شما به‌عنوان استاد و هنرمند در این حوزه، آثار آقای نوروزی را به‌عنوان اثر هنری تایید و معرفی می‌کنید؛ هنرمندان خودآموخته‌ای مثل ایشان، در حوزه‌ی هنر چه جایگاهی دارد؟ گفت: «اگر بخواهیم مثالی مشابه بزنم، باغ‌سنگی سیرجان را نام می‌برم که بسیار ویژگی‌های عجیبی دارد و توانسته نگاه‌های زیادی را در ایران و جهان به سمت خود مشغول کند یا خانم قنبری را داریم که ایشان هم به سبک و شیوه رسیده‌اند».

وی افزود: «بسیاری از نقاشان از جمله پیکاسو و رضا عباسی و هر نقاش دیگری بعد از سالیان سال، شیوه و امضایی پیدا می‌کنند و تکثر در کارهای یک هنرمند یعنی هنوز گیجم و نتوانستم به زبان خاص خودم برسم. آقای نوروزی اما به شیوه و زبان خاص خود رسیده است. آثار ایشان از لحاظ مضامین بسیار پربار بوده و با همان صداقت دارد پیش می‌رود».

وی با تاکید بر اینکه ایشان خیلی فراتر از مرزها می‌تواند حرکت کند و در بهترین جاهای جهان کار داشته باشد و ما برای آرشیو خودمان می‌توانیم از ایشان حمایت کنیم، ادامه داد: «آقای نوروزی با یک شور و اشتیاق و صداقت که خیلی قیمت دارد، کار را جلو می‌برد و ما تشنه‌ی این هستیم که سال دیگر چه اتفاقی می‌افتد؟».

محمدی‌زاده گفت: «آقای نوروزی بسیاری دنیاهای متفاوت از لحاظ اجتماعی و خانوادگی دیده و کارهای متفاوتی انجام داده است. نقاشی‌هایش عالی و ارزشمند است».

این هنرمند افزود: «درسی که ما می‌توانیم بگیریم این است که قدر وقت را مثل آقای نوروزی بدانیم. شور و شوق خیلی محترم است، قلم و کاغذ خیلی محترم است و باید بتوانیم خود را لااقل در همین فضاها نگه داریم و آلوده نکنیم».

وی تصریح کرد: «کارهای اقای نوروزی می‌تواند کاملا حرکت کند و می‌توان درباره‌ی آن صحبت کرد و با قیمت‌های خوب می‌تواند فروش برود و هرجای دنیا برود هیچ‌کس نمی‌تواند نه بگوید».

به گزارش فت فتو، کسانی که علاقه دارند این آثار شگفت‌انگیز را تماشا و با این هنرمند دیدار کنند، می‌توانند با شماره‌ی ۰۹۳۶۶۷۷۹۰۶۱ آموزشگاه هنر زمان، برای بازدید هماهنگ کنند. / الف