قمه زنی بیشینه تاریخی در کرمان ندارد

به گزارش فت فتو، این نوع عزاداری در میان گروهی از مسلمانان در مراسم عزاداری ماه محرم با هدف ابراز علاقه و ارادت نسبت به امام حسین (علیه السلام) و همچنین تقویت خوی شجاعت و اعلام جهاد در راه اعتقادات انجام می‌شود. معمولاً شرکت کنندگان در این مراسم در صبح روز عاشورا با پوشیدن کفن به انجام این عمل مبادرت می‌کنند. این عمل گاهی بر کودکان نیز انجام می‌شود. گفتنی است که علمای شیعه این عمل را حرام دانسته اند.

دربارۀ خاستگاه قمه‌زنی نظرات مختلفی مطرح شده است؛ گروهی معتقدند قمه‌زنی خاستگاه اسلامی ندارد؛ دکتر علی شریعتی، قمه‌زنی و نمونه‌های مشابه آن را اقتباس‌شده از مراسم مصائب مسیح دانسته که مسیحیان ارتدوکس در سالروز کشته‌شدن حضرت عیسی برگزار می‌کرده‌اند. استاد مرتضی مطهری معتقد است که «قمه‌زنی و بلندکردن طبل و شیپور، از ارتدکس‌های قفقاز به ایران سرایت کرد و چون روحیه مردم برای پذیرش آن آمادگی داشت، همچون برق در همه جا دوید.» در مقابل برخی دیگر معتقدند قمه‌زنی ابتدا در میان ترک‌های عراق، فِرَق صوفیه (از جمله قزلباش‌ها) و کردهای غرب ایران رواج داشته و از طریق زوار ترک به عراق نفوذ کرده است.

پیشینۀ قمه‌زنی در ایران به دوران صفویه برمی‌گردد. در برخی سفرنامه‌های اروپاییان در آن دوره به قمه‌زنی و تیغ‌زنی اشاره شده است؛ ازجمله گزارش آدام الئاریوس از مراسم تیغ‌زنی در روز عاشورا در اردبیل عهد شاه صفی. این رسم در دوره قاجار خصوصاً عهد ناصری رواج بسیاری یافت. عبدالله مستوفی مسبب اصلی این امر را ملاآقا دربندی، عالم هم‌عصر ناصرالدین شاه قاجار می‌داند.

“محمدعلی گلاب‌زاده” کرمان‌شناس، درباره قمه زنی در استان کرمان به فت فتو گفت: کرمانی ها در طول تاریخ شعائر اسلامی را به جا می آوردند و در اعیاد و عزاداری ها حضور روشن، وسیع و گسترده ای داشته اند.

وی ادامه داد: کرمانی ها همواره از آنچه که چهره اسلام را مخدوش می کرده پرهیز می کردند لذا در طول تاریخ به ندرت و شاید در حد انگشت شمار می توانیم مراسم قمه زنی را در کرمان پیدا کنیم و اگر هم وجود داشته باشد شاید در روستاها باشد.

این کرمان‌شناس افزود: با توجه به این‌که قمه زنی در هیچ دستورالعملی ذکر نشده و نه مقبول خدا و نه مورد تایید عالمان شیعه و نه هیچ فرد عاقلی است، بنابراین کرمانی ها در طول تاریخ مراسم سینه زنی، زنجیرزنی، نوحه خوانی و تعزیه گردانی داشته اند و این مراسم را بسیار باشکوه برگزار می کردند ولی قمه زنی نداشتند و بنده کمتر در تاریخ کرمان به این مورد برخورد کرده ام.

وی تاکید کرد: این مقوله زشت، بد منظر و توهین آمیز به اسلام و سنت شکن اهدایِ دشمنان، باید در کل جهان شیعه ریشه کن شود.

گلاب زاده درباره مراسم عزاداری در کرمان نیز به فت فتو گفت: عزاداری ها در تکیه ها و منازل افراد معروف انجام می شده و به طوری که مراسم عزاداری در خانه سردار نصرت(واقع در کوچه سپه که تا حدود ۴۰ سال پیش هنوز مراسم عزاداری در این مکان برگزار می شد)، خانه مرحوم خوشرو(هنوز عزاداری در آن برگزار می شود) و دیوان خانه امام جمعه (متعلق به سید جواد شیرازی امام جمعه وقت دوران قاجار) همچنین در تکایا از جمله تکیه گلبازخان، تکیه میدان قلعه، تکیه قلعه محمود و … از جمله محل های اجتماع عزاداران در کرمان بود.

وی تاکید کرد: مراسم قمه زنی در کرمان نبوده است و در هیچ تاریخی در شهر کرمان این آئین برگزار نشده و فقط شاید در روستایی یک نفر این حرکت را انجام داده باشد ولی اینکه قمه زنی در کرمان یک سنت باشد، نبوده است.

انتهای پیام