رفسنجان؛ مهد تمدن و غنی از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری

همچنین گزارش‌های جهانگردان و سیاحانی از جمله ابن‌مقدسی و ابن‌حوقل که در صدر اسلام از مناطقی در این شهرستان عبور کردند، حاکی از این است که شهرهای بزرگ و آبادی در رفسنجان وجود داشت که گذرگاه گردشگران بوده و نشان می‌دهد قلب تپنده رفسنجان قدیم از اهمیت بیشتری به لحاظ جاذبه های تاریخی، تمدنی و گردشگری برخوردار است. 

رفسنجان به‌عنوان یکی از مهمترین شهرستان‌های مقصد مسافران داخلی و خارجی، از جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و هنری زیادی برخوردار است و وجود بزرگترین خانه خشتی جهان در این خطه تاریخی و تمدنی، بزرگترین انگیزه سفر مسافران در هر سال به این شهرستان به‌شمار می‌رود.

«اوان»، «ازکان» و «اُناس» از جمله شهرهای بزرگ قدیمی و محل گردشگری جهانگردان یعنی ابن‌مقدسی و ابن حوقل و امثالهم بوده که به این مجموعه ولایت «رودان» یا «روزان» می‌گفتند؛ بر اساس پژوهش‌هایی که تاکنون انجام شده «اوان» همان شهر انار است، «ازکان» هم حومه غربی رفسنجان و «اُناس» نیز میدان آیت الله هاشمی تا بلوار امام رضای فعلی(منطقه فیض آباد) است.

پیشینه تاریخی و وجود شخصیت‌های برجسته علمی و فرهنگی در جای‌جای رفسنجان به حدی است که این شهرستان از نظر بسیاری از صاحبان علم و اندیشه خاستگاه مهمترین رویدادهای علمی و فرهنگی شناخته می‌شود.

از نظر موقعیت اقتصادی و اجتماعی هم، رفسنجان مهمترین و اصلی‌ترین کانون زیستی در مرکز فلات کویری ایران است و به عنوان مرکز ثقل فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور در این منطقه محسوب می‌شود.

از گذشته‌های دور بخش بزرگ تولیدات رفسنجان را، محصول کشاورزی پسته و صنایع دستی به خود اختصاص داده است. از این رو بخش بزرگ کالای صادراتی رفسنجان در سطح ملی، پسته بوده و به دلیل وجود زمین‌های مرغوب زارعی این شهرستان امکان تولید فراورده‌های سردسیری، نیمه گرمسیری و گرمسیری مانند گردو، بادام، سیب، گلابی و غیره را نیز دارد.

از لحاظ ذخایر معدنی نیز در رفسنجان بالای ۷۵ معدن کشف و شناسایی و مورد اکتشاف قرار گرفته که مهمترین آنها معدن مس سرچشمه است و این معدن در خاورمیانه به عنوان بزرگترین معدن مس به شمار می‌رود و بیش از ۱۵‌هزار نیرو را به خود جذب کرده است. البته محصول مس تولیدی در این شهرستان کالای صادراتی  ارزآور است. همچنین رفسنجان از مهم‌ترین مناطق پرورش دام در ایران به شمار رفته و علاوه بر آن خاستگاه پرورش ۵۰۰۰ رأس اسب بومی است.

رفسنجان از مهم‌ترین مراکز صنایع دستی ایران محسوب می‌شود. از صنایع دستی این شهرستان می‌توان به فرش‌بافی، پته‌دوزی، صنایع مس و غیره اشاره کرد.

آثار تاریخی و تمدنی؛ تفریحی و گردشگری‏

پهنه رفسنجان دارای آثار تاریخی فراوان است و بر حسب اعلام رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان، بیش از ۳۰۰ اثر تاریخی و فرهنگی در رفسنجان شناسایی شده که حدود ۷۰ ‏مورد در فهرست آثار ملی در قالب میراث تاریخی به ثبت رسیده است.‏

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان رفسنجان در گفت‌وگو با نذیر کرمان اظهار کرد: ۳۰۰ اثر تاریخی در شهرستان شناسایی شده که از این تعداد ۷۰ مورد به ثبت ملی رسیده و علاوه بر آن ۲۰ اثر ناملموس هم ثبت شده است.

حسن حسینی افزود: ۷۰ اثری که به ثبت ملی رسیده، شامل ابنیه تاریخی مختلف و زیبا از جمله بزرگترین خانه خشتی جهان(خانه حاج آقاعلی در قاسم آباد رفسنجان)، خانه‌های تاریخی، یخدان، آب انبار، مسجد، مدرسه، کاروانسراهای تاریخی، مجموعه بازار تاریخی، غار میرزا و … است.

وی بیان کرد: میراث ناملموس نیز شامل رسوم، مناسک و فرهنگ مردم است که از ۲۰ اثر ناملموس منطقه رفسنجان ثبت شده در فهرست آثار ملی، یک‌چهارم مختص رفسنجان است. غذاهای محلی مانند کشک مغز و … از آن دست آثار ناملموس متعلق به این شهرستان است؛ بقیه آثار هم با برخی شهرستان‌های استان کرمان به‌طور مشترک است مانند آیین جوش‎زنی، علم‌بندان و شده‌گردانی.

دو  اثر طبیعی و گردشگری رفسنجان در انتظار ثبت ملی

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری رفسنجان ادامه داد: دو اثر طبیعی شامل درخت کهنسال پسته در اودرج و بید کهنسال سرچشمه رفسنجان به ثبت ملی رسیده‌اند. دره راگه منحصربه‌فردترین دره ایران در رفسنجان است که قرار است به همراه اثر طبیعی دیگر یعنی درخت کهنسال بنه در منطقه شاه چهلتن خنامان به زودی در فهرست آثار ملی قرار گیرند. قدمت این درخت کهنسال بنه به ۵۰۰ سال پیش برمی‌گردد.

وی همچنین به منطقه منصورآباد به عنوان یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری طبیعی رفسنجان اشاره کرد و گفت: این جاذبه طبیعی، خاص رفسنجان است و اولین قرق اختصاصی کشور است که در آن پرنده‌نگری، توریست شکارچی و آشنایی با جانواران و پستانداران مورد توجه مردم و گردشگران است.

حسینی در ادامه ضمن تبریک سال جدید که متقارن است با بهار قرآن، بیان کرد: رفسنجان در ماه مبارک رمضان هم آمادگی کامل برای پذایرایی از علاقمندان و مسافران نوروزی را دارد. به طوری که از قبل از شروع سال جدید جلسه ستاد نوروزی به همراه کمیته‌های مربوطه تشکیل و این شهر آماده استقبال از مسافران شد.

وی اظهار کرد: با توجه به این‌که در ماه مبارک رمضان هستیم تمهیدات لازم اندیشیده شده تا مسافران نوروزی از فضاها و مکان‌ها استفاده کنند و با رعایت شئون اسلامی و احترام به روزه‌داران، در غرفه‌های غیر افطار بتوانند از پذیرایی استفاده کنند.

حسینی گفت: خانه حاج آقا علی رفسنجان به عنوان شاخص‌ترین اثر تاریخی دارای غرفه‌های متعدد صنایع دستی، سوغات و غیره است و مسافران و گردشگران ضمن بازدید از این اثر تاریخی هم می‌توانند خرید داشته باشند هم از برنامه‌های ویژه نوروزی به مدت شش شب اعم از موسیقی نواحی بختیاری و … در محوطه باز این مجموعه در شب‌های نوروز بهره‌مند شوند.

به‌گفته وی، کمپ‌های ورودی در دو نقطه شهرستان رفسنجان مستقر هستند و اقلام راهنما را در اختیار گردشگران قرار خواهند داد.

به گزارش نذیر کرمان، اماکن مزبور تنها بخشی از صدها اثر تاریخی، فرهنگی، هنری و طبیعی در شهرستان رفسنجان است به طوری که با حضور در این خطه با کمی پرس‌وجو از اهالی منطقه و راهنمایان گردشگری می‌توان آثار و ابنیه تاریخی فراوان را دید و از زیبایی آنها لذت برد.

انتهای پیام