به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه خبری «نذیر کرمان»، تیکتاک این روزها به بحث داغ دنیای فناوری و ارتباطات تبدیل شده است اما چرا؟ ساعت اول: تاسیس سال ۲۰۱۶ شرکت چینی بایت دنس نرم‌افزاری با عنوان دوئین را به بازار عرضه کرد. اما سال بعد با عنوان تیکتاک عرضه جهانی آن را آغاز کرد. تیکتاک یک نرم‌افزار ویدئو محور است که امکان ویرایش ویدئوها را در برنامه خود محیا می‌کند که موجب شده اکثر ویدئوها همراه با موزیک پخش شوند. ساعت دوم: رشد سرسام آور سال ۲۰۱۸ و پس از ادغام شرکت موزیکال.لی با بایت دنس، تیکتاک با رشد کاربران مواجه شد. از سال ۲۰۱۹ و با عرضه نسخه پایدار تیک تیک، این نرم‌افزار جز محبوب‌ترین شبکه اجتماعی‌های جهان قرار گرفت. سال ۲۰۲۱ سایت تیکتاک با پیشی گرفتن از غول‌های آمریکایی، به عنوان پر بازدیدترین سایت جهان انتخاب شد. سال ۲۰۲۲ درآمد تیکتاک فقط از محل تبلیغات ۲۰۰ برابر شد. گفته می‌شود بیش از ۸۰۰ میلیون کاربر از محصولات مختلف بایت دنس استفاده می‌کنند. ساعت سوم: اخطار کشش بالای تیکتاک و چالش‌های خاص در تیکتاک نقطه آغاز اعتراضات به این نرم‌افزار بود. هر چند تیکتاک با محدود کردن زمان استفاده مداوم کاربران به ۹۰ دقیقه سعی کرد خانواده‌ها را راضی کند اماچالش‌های کاربران در این نرم‌افزار که بیشتر منطبق با فرهنگ غربی بود باعث ایجاد نگرانی‌های مختلف می‌شد. البته تیکتاک در حذف محتواهای غیراخلاقی نیز نظارت خود را افزایش داد. ساعت چهارم: محدودیت ها از سال ۲۰۲۰ کشورهای مختلف محدودیت‌هایی را برای تیکتاک اعمال کردند. آمریکا، کشورهای اروپایی، کانادا، هند و… به بهانه امنيت ملي و یا حفظ حریم خصوصی این محدودیت‌ها را اعمال می‌کردند. اندونزی به دلیل نشر مطالب غیراخلاقی تیکتاک را از دسترس خارج کرد. پاکستان چهار بار و به دلایل مختلف محدودیت‌هایی را اعمال کرد. ساعت پنجم: همه علیه تیکتاک از ترامپ تا بایدن، از جمهوری خواه تا دموکرات، همه در آمریکا علیه تیکتاک صحبت می‌کنند. جمهوری خواهان بیشتر روی تاثیرات فرهنگی تیکتاک متمرکز شده اند. آنها می‌گویند خانواده و کودکان از تیکتاک تاثیر منفی می‌گیرند. چالش‌های منفی در تیکتاک جان نوجوان‌های آمریکایی را به خطر انداخته است. از همه جالب تر می‌گویند تیکتاک ابزار تهاجم فرهنگی چین به آمریکا شده است! دموکرات‌ها صحبت هایشان درباره امنیت کاربران آمریکایی است. آنها می‌گویند اطلاعات کاربران در تیکتاک امنیت ندارد و احتمال استفاده دولت چین از این اطلاعات وجود دارد. آنها می‌ترسند چینی‌ها با استفاده از اطلاعات آمریکایی‌ها اقدام به مهندسی افکار عمومی آمریکا کند و در تصمیمات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مردم ساکن آمریکای شمالی موثر باشند. ساعت ششم: حکمرانی در خطر است نظریه پردازان رسانه ای معتقدند یک رسانه چهار کارکرد دارد. اولین کارکرد رسانه بحث ایجاد سرگرمی برای مخاطب است. دومین کارکرد رسانه بحث انتقال ارزش‌های فرهنگی به نسل آینده است. رسانه مي كوشد از ميراث فرهنگي جوامع نگهداری كند و تجربیات نسل قبل را به نسل جدید منتقل کند. سومین کارکرد رسانه نظارت و اطلاع رسانی است. رسانه‌ها به عنوان چشم بیدار جامعه بر عملکرد و اقدام‌ها و تصمیم‌های مسئولان نظارت می‌کند و آن را در منظر عموم می‌گذارد. چهارمین کارکرد رسانه بحث ایجاد انسجام اجتماعی به خصوص در زمان بحران‌ها است. اینجاست که بحث حکمرانی در فضای مجازی مطرح می‌شود و آمریکا با چالش روبرو می‌شود. ساعت هفتم: چالش انسجام ملی آمریکا به طور نظام مند، رسانه‌های جمعی و سکوهای فعال در اینترنت را به حفظ وحدت جامعه آمریکایی وادار می‌کند. به همین دلیل در بحران‌های مختلف، رسانه‌ها با وجود همه اختلافات در راستای انسجام اجتماعی فعالیت می‌کند. در بحران یازده سپتامبر تمامی شبکه‌های تلویزیونی با اتخاذ مدیریت بحران در رسانه و تاکتیک‌های عملیات روانی، خشونت و زهر بحران را کم کردند. در بحران‌های مربوط به کشتار سیاه پوستان به دست پلیس آمریکا نیز رسانه‌های اجتماعی سعی در آرام سازی جامعه رنگین پوستان آمریکا می‌کنند. در بحران شهادت شهید سلیمانی و ماجرای عین الاسد، تمام سکوها به طور نظام‌مند شهید سلیمانی را سانسور می‌کنند. ساعت هشتم: شاید بحران تیکتاک، اولین سکوی غیرآمریکایی در تاریخ اینترنت است که محبوبیت بسیار بالایی در آمریکا پیدا می‌کند. حالا شاید یک رسانه به وجود آمده است که از نظام رسانه ای آمریکا تبعیت نمی کند و در بحران ها، برخلاف رویه موجود حرکت کند. هر چند هنوز در واقعیت چنین رویدادی رخ نداده است اما سیاستمداران آمریکایی این احتمال را در نظریه‌های خود رد نمی کنند که ممکن است در یک بحران، تیکتاک به دنبال ضربه زدن به انسجام اجتماعی آمریکا بر نیاید. در ماجرای جنگ اوکراین و زمستان سخت، تمامی رسانه‌های جریان اصلی دنیا سعی کردند اوضاع در اروپا و آمریکا را غیربحرانی جلوه دهند. اما برخی کاربران تیکتاک، ویدئوهایی از مشکلات مردم و سختی زندگی در کشورهای غربی منتشر کردند. این اولین نشانه از تابعیت نداشتن تیکتاک از ساختار نظام رسانه ای سلطه است. ساعت نهم: فقط برای آمریکا اگر ادعای ظاهری مقامات آمریکایی در خصوص تیکتاک را قبول کنیم باز هم سئوالات زیادی باقی می‌ماند. آیا مانند جلسه استیضاح کنگره، آمریکایی‌ها اجازه می‌دهند یک کشور دیگر، یک سکوی آمریکایی را محاکمه و مواخذه کنند؟ آیا کشورهای دیگر حق دارند نگران استفاده دولت آمریکا از اطلاعات کاربران غیرآمریکایی باشند؟ آیا مردم دنیا نباید نگران تهاجم فرهنگی آمریکا از طریق رسانه‌ها باشند؟ آیا کشته شدن یک نوجوان در آسیا یا آفریقا حتی اروپا و آمریکای لاتین در اثر چالش‌های خطرناک در شبکه‌های اجتماعی آمریکایی و آموزش‌ها و اخبار نادرست در پیام رسان‌های آمریکایی، مقامات آمریکا را نگران نمی کند؟ آیا آمریکا تاکنون از اطلاعات مردم کشورهای دیگر برای مهندسی افکار عمومی و ضربه زدن به دموکراسی استفاده نکرده است؟ آیا نشت پیاپی اطلاعات از شرکت‌های آمریکایی باعث نگرانی مردم دنیا نیست؟ ساعت دهم: مثل هم فیسبوک، گوگل، اپل، مایکروسافت، آمازون و… غول‌های دنیای مجازی هستند. آنها به ظاهر رقبای هم هستند اما زمانی که پای منافع آمریکا و استکبار جهانی در میان باشد با هم هم‌پیمان می‌شوند. براساس قانون موسوم به پاتریوت یا میهن پرستی در آمریکا، تمامی شرکت‌ها و رسانه‌ها در زمان بحران‌ها و اقدامات تروریستی موظف هستند اطلاعات خود را در اختیار سازمان‌های آمریکایی قرار دهند. این قانون به قدری در آمریکا قدرتمند جاری است که براساس یک مورد افشا شده، یک کارمند ساده دولت آمریکا با یک نامه نگاری به راحتی توانست اطلاعات کاربران را از غول‌های دنیای فناوری دریافت کند. ساعت یازدهم: مراقب باشید در دنیای امروز فرقی ندارد از چه سکویی استفاده می‌کنید. چینی است یا آمریکایی است. در دنیایی که قانون جنگل حاکم است و ثروتمندان به دنبال دستیابی به منافع خود هستند این شما هستید که باید از اطلاعات خود محافظت کنید. اطلاعات شما قبل از آن که توسط هکرها یا سارقان مورد سو استفاده قرار گیرند توسط شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته چیز مخفی وجود ندارد. وقتی شما در هنگام نصب یک نرم‌افزار، موافقت نامه آن را تایید می‌کنید، عملا اجازه استفاده از اطلاعاتتان را به آنها می‌دهید. ساعت دوازدهم: من با سوادم سواد رسانه ای امروز نیاز جامعه است. سوادی که به ما دید متفاوت نسبت به رسانه‌ها را می‌دهد. سواد رسانه ای به ما می‌گوید هر پیامی توسط یک تولید کننده و با هدفی خاص تولید شده است. از فنون مختلف استفاده می‌کند تا ارزش‌های خود را به ما بقبولاند. برای در امان ماندن از مشکلات دنیای امروز، باید با سواد بود. انتهای پیام/ محمدنعیم رستمی