می‌خواهیم با هنر معاصر فاصله نداشته باشیم | اخبار فرهنگی کرمان

نذیر کرمان – رحیم بنی‌اسد آزاد:نمایشگاه گروهی عکس «در باب زیبایی» پنج‌شنبه اول آذر در «موزه هنرهای معاصر صنعتی کرمان» افتتاح شد،نمایشگاهی که در آن ۲۵ عکاس از استان کرمان،مجموعه عکس‌هایی با موضوع زیبایی در ژانرهای مختلف را به نمایش گذاشتند.

نمایشگاه «در باب زیبایی» سال گذشته در گالری «باطن» سیرجان با عکاسان سیرجانی برگزار شد و ایدۀ شکل‌گیری این نمایشگاه را «رسول حسینی‌نژاد» داده بود. او برای کرمان نیز پیشنهاد برگزاری نمایشگاه را به دو عکاس کرمانی «مژده موذن‌زاده» و «مرضیه احمدی» داد که «نمایشگاه در باب زیبایی در کرمان نیز برگزار شود،منتها عکاسان کرمانی هم در آن حضور داشته باشند»؛ در ادامه با مهاجرت مژده موذن‌زاده کارها را مرضیه احمدی پیگیری کرد،هر چند موذن‌زاده هم از راه دور پیگیر نمایشگاه بود.

نمایشگاهی که به صورت کاملا مستقل و با هزینۀ خود عکاسان بدون هیچ حمایت دولتی برگزار شد با استقبال خوب کرمانی‌ها در افتتاحیه همراه بود و علاقه‌مندان عکاسی توانستند مجموعه عکس‌های متنوعی از عکاسان که بعد از سال‌ها دور هم جمع شده بودند را ببینند. برای این‌که از چند و چون نمایشگاه و برپایی‌اش بیشتر بدانیم سراغ تیم برگزاری‌اش که شامل «رسول حسینی‌نژاد»،«مرضیه احمدی»،«حمید صادقی» و «سعید کارآمد» می‌شد رفتم که در ادامه گزارشی از صحبت‌های این چهار هنرمند را می‌خوانید.

می‌خواستیم یک کار فکری و فلسفی بکنیم

«رسول حسینی‌‌نژاد» که ایدۀ اولیه نمایشگاه را در سیرجان داد دربارۀ شکل‌گیری نمایشگاه گفت:«نمایشگاه گذاشتن یک امر بدیهی است و همه می‌گذارند،اما برای ما این‌گونه نیست،ما حتما به این فکر کردیم که چرا می‌خواهیم نمایشگاه بگذاریم،چرا می‌خواهیم گروهی بگذاریم،و چرا می‌خواهیم موضوع زیبایی باشد».

او ادامه داد:«مسالۀ اصلی این است که اثر هنری تا در برابر چشمان مخاطب قرار نگیرد اصلا به وجود نیامده و شکل نگرفته،برای همین نیاز است کارهایمان را ارایه بدهیم،یعنی ارایه دادن را فرایندی از تکمیل شدن اثر هنری می‌بینم».

حسینی‌نژاد دربارۀ موضوع زیبایی نیز چنین گفت:«این‌که چرا موضوع ما زیبایی بود مسئله این است که وقتی شما می‌خواهی به هنر نزدیک شوی مفاهیم دیگری معمولا کنار آن می‌آیند که آن‌ها هم گاها پیچیده‌اند. ازجمله همین خود زیبایی که همیشه محل مناقشه‌است. ما می‌خواستیم این پرسش را داشته باشیم که زیبایی چیست و هنرمند چگونه می‌تواند آن را انضمامی کند».

این عکاس افزود:«اگر در نمایشگاه نتوانستیم به مرادمان نزدیک شویم ولی کارمان را تا حدودی انجام دادیم،به این نحو که این سوال مطرح را  کردیم. احتمالا بعد از این نمایشگاه هم این مسالۀ زیبایی چون روی آن تاکید شده،هنرمندان و مخاطب‌ها را به این چالش دعوت می‌کند که به این فکر کنند که اصلا زیبایی چیست؟ چه اهمیتی دارد و کارکردش کجاست؟ همین‌طور که نوشتیم «در باب» ما یک دری،یک پنجره‌ای خواستیم به موضوع باز کنیم».

حسینی‌نژاد دربارۀ نمایشگاه ادامه داد:«بعد از این‌که اهمیت موضوع برای من مشخص شد به شیوۀ برگزاری و به راهکارش فکر کردیم. نمی‌خواستیم با یک رویکرد از زیبایی‌شناسی وارد این حوزه شویم،چون ما را محدود و عرصه را تنگ می‌کرد،و در آن‌صورت حتما باید وصل می‌شدیم به آرای مثلا متفکرین متاخر،برای همین تجویز نکردیم و این امکان را به وجود آوردیم که خود عکاسان مساله را درونی کنند،فکر کنند،ببینند اصلا نسبتشان با زیبایی چیست».

او افزود:«ما می‌خواهیم فارغ از اینکه الان در دنیا دارد چه اتفاقی می‌افتد ببینیم ما چه زیستی داریم،ما چگونه می‌توانیم این را صورت‌بندی کنیم،و اساسا کمی فکر کنیم به جای این‌که برویم مثلا در اینترنت سرچ کنیم زیبایی چیست؟».

او ادامه داد:«می‌خواستیم دنباله‌روی نکنیم،ما مجبوریم از دنباله‌روی دست برداریم تا فاصله‌ای که با هنر معاصر داریم را از بین ببریم».

حسینی‌نژاد افزود:«به هر حال ما با این رویکرد داستان را شروع کردیم و یک‌سری کار از یک‌سری عکاس ارایه شد؛ فارغ از اینکه ما چقدر موفق بودیم و کارهای ما چقدر توانستند در این مسیر حرکت کنند و به این هدفی که ما داشتیم نزدیک شوند».

او گفت:«کل رویدادی که اتفاق افتاد در سطوح مختلفی دارای ارزش است. این را از برخورد مخاطبمان می‌فهمم. کار تیمی و گروهی زیبایی درست می‌کند که آن هم با صبوری،با گذشت و به رسمیت شناختن دیگری شکل می‌گیرد. ما بازخوردهای خوبی داریم».

او بیان کرد:«اینکه وقتی در ژانر هم محدودیتی نداشتیم و ژانرهای مختلف کنار هم قرار گرفتند مخاطب دست خالی برنمی‌گردد. بالاخره برای هر مخاطبی یک تعداد آثار بود و این باز زیبایی تولید می‌کرد».

حسینی‌نژاد ادامه داد:«زمانی شما زیبایی را به شی می‌دهی و زمانی زیبایی را به ایده و یک رویکرد دیگر زیبایی که فرآیند است. در این ایونت اگر ما نتوانسته باشیم آثار زیبایی ارایه بدهیم،حتما تجربۀ زیبایی را داشتیم. بچه‌هایی که درگیر بودند کار فرستادند. حتما این فرایندی که طی کردند برایشان فرایند خیلی زیبایی بوده است».

این نمایشگاه به عکاسی کرمان کمک می‌کند

«حمید صادقی» دیگر عکاسی که همراه تیم برگزاری نمایشگاه بود نیز دربارۀ شکل‌گیری نمایشگاه گفت:«نمایشگاه در باب زیبایی یک اتفاقی بود که از سیرجان شروع شد و سال پیش نمایشگاه در سیرجان برگزار شد. امسال قرار شد در کرمان نیز برگزار شود که ما هم به لطف  دوستان به آن اضافه شدیم،و این امکان به وجود آمد که بتوانیم در کنار بقیۀ دوستان آثارمان را به نمایش بگذاریم».

او اضافه کرد:«دوستان زحمت کشیدند،هماهنگی‌ها را انجام دادند و در ادامه جلساتی با موزۀ صنعتی داشتیم که نهایت همکاری را موزه صنعتی و مدیر آن «میثم ثمرخی» با ما داشتند و از همان روز اول از این نمایشگاه استقبال کردند و آثار را هم که دیدند گفتند جزو آثار هنر معاصر و جزو کارهایی است که تا به حال در کرمان این اتفاق به این شکل نیفتاده است».

او ادامه داد:«نمایشگاه در باب زیبایی اتفاقی بود که  توسط خود بچه‌ها رقم خورد. بیست و پنج عکاس،بیست و پنج دیوار داشتند و هر کسی نگاه خودش را به مقولۀ زیبایی داشت. عکس‌ها بدون هیچ حمایت دولتی توسط خود بچه‌ها چاپ و قاب شد».

صادقی افزود:«نصب کارها با زحمتی که آقای ثمرخی و تیم موزه و خود بچه‌ها کشیدند طی یک هفته انجام شد و یک اتفاق خیلی خوب در کرمان رقم خورد».

این عکاس و مدرس عکاسی ادامه داد:«این نمایشگاه می‌تواند به ارتقای سطح عکاسی در کرمان کمک کند،چون هم عکس،هم هنر چیدمان،هم هنر معاصر و هم عکاسی فاین‌آرت بود و تمام این فضاها را در خود داشت و هر کدام از بچه‌ها زیبایی را به یک شکل به تصویر کشیده بودند».

 صادقی ادامه داد:«افتتاحیه خوبی برگزار شد که خیلی ساده و خودمانی و بدون هیچ تشریفات و سخنرانی‌های همیشگی بود و استقبال خیلی خوبی هم از افتتاحیه شد و اتفاق خیلی خوبی در زمینۀ نمایشگاه در کرمان افتاد و جا دارد باز هم از این برنامه‌ها باشد. این گروه یک گروه مستقل است که گروهی از عکاسان دور هم جمع شدند. از عکاسان دیگر هم خواستند که بیایند و به هر دلیلی نیامدند و یا آثارشان نرسید؛ در کل،نمایشگاه فوق‌العاده خوب است و آن‌ها که آثار را دیدند راضی بودند».

ایجاد انگیزه برای عکاسان

«مرضیه احمدی» که کارهای هماهنگی عکاسان کرمان و برپایی نمایشگاه را پیگیری کرده دربارۀ نمایشگاه گفت:«ایدۀ‌ اولیۀ‌ نمایشگاه در باب زیبایی کرمان،سال گذشته بعد از برگزاری نمایشگاهی با همین عنوان در گالری «باطن» سیرجان مطرح شد. بعد از صحبت‌هایی که داشتیم اسامی تعدادی از عکاسان استان کرمان مشخص شد و در ادامه  طی جلساتی که با این عکاسان برگزار کردیم به این نتیجه رسیدیم که برای نمایشگاه،هر عکاس با توجه به نگرش خودش نسبت به مقولۀ زیبایی،مجموعۀ عکسی یا پروژه‌ای را ارائه دهد».

او ادامه داد:«یکی از اهداف اصلی این نمایشگاه این بود که آثار عکاسانی به نمایش گذاشته شود که هر کدام در زمینه و سبک متفاوتی آثاری را خلق کردند و در نتیجه برای مخاطبین این نمایشگاه دستاوردی همچون آشنایی با سبک‌های مختلف عکاسی در دنیای امروز را به دنبال داشته باشد».

احمدی افزود:«دیگر اینکه این نمایشگاه این امکان را داشته باشد که برای هنرمندان باسابقه از طریق به نمایش گذاشتن آثارشان و همچنین معرفی عکاسان جوان موفق در این زمینه،ایجاد انگیزه کند. این موضوع نیز از اهداف دیگر این نمایشگاه بود و امیدواریم که از این پس شاهد آثار کیفی بالاتری در زمینۀ نمایشگاه‌های عکاسی در استان کرمان باشیم».

رویکرد هنر معاصر در مدیای عکس

«سعید کارآمد» دیگر عکاسی که همراه تیم اجرایی است دربارۀ نمایشگاه گفت:«هنرمندان سیرجان نمایشگاهی با رویکرد زیبایی و درک هر هنرمند از مفهوم زیبایی برگزار کردند که بعد از برگزاری موفق این نمایشگاه در سیرجان قرار شد این حرکت ادامه‌دار باشد و این بار این نمایشگاه با جمعی از هنرمندان کرمانی در شهر کرمان هم برگزار شود».

او ادامه داد:«یکی از سیاست‌های این نمایشگاه رویکرد هنر معاصر در مدیای عکس بود که سعی کردیم از این رویکرد استفاده کنیم و هنرمندانی را دعوت کنیم که در این زمینه دستی بر آتش داشتند».

کارآمد با اشاره به اتفاقات خوبی که در نمایشگاه افتاد بیان کرد:«در این نمایشگاه ما شاهد مجموعۀ عکس و چیدمان عکس‌ها به‌صورت مجموعه هستیم که این امر باعث می شود مخاطب برای درک و تجربۀ‌ واقعی نیاز به حضور فیزیکی در نمایشگاه داشته باشد. و با دیدن عکس‌ها روی گوشی یا روی مانیتور یا هر چیز مجازی دیگری به درک واقعی از مفهومی که هنرمند می‌خواسته برساند نمی‌رسد. این یکی از شاخصه‌های خیلی خوب از هنر معاصر است که در این نمایشگاه ما به وضوح می‌بینیم و این موضوع باعث می‌شود که مخاطب به‌صورت کامل در فضای اثر غوطه‌ور شود و هر مجموعه را با فضای خود اثر ببیند».

او ادامه داد:«در این نمایشگاه هنرمند سعی کرده با ایجاد فضای خاص برای مجموعه‌اش،شامل ایده‌هایی از درک زیبایی بوده که می‌تواند این درک شخصی،اجتماعی و یا حتی سیاسی را به مخاطب منتقل کند و مخاطب را به سطح حسی و فکری دعوت کند که باعث تحریک قدرت تفکر مخاطب شود که مطمئنا تاثیر ماندگاری خواهد گذاشت».

کارآمد در پایان صحبت‌اش افزود:«ما در این نمایشگاه شاهد چیدمان‌های خاص و تعاملی هستیم که به مخاطب این امکان را می‌دهد که به طور مستقیم در شکل یا رفتار اثر هنری تاثیر بگذارد و آن را به نوعی تغییر دهد و این تعامل در هنر معاصر یکی از شاخصه‌های خیلی مهم است؛ در این نمایشگاه در چند تا از مجموعه‌های نمایشگاه این اتفاق افتاده است».

 او ادامه داد:«در این نمایشگاه ما شاهد یکی از جنبه‌های حیاتی هنر هستیم که برای تجربۀ این مفهوم و درک آن،به تماشای یک اثر می‌پردازیم که این تماشا می‌تواند صرفا تماشا نباشد و با تعامل و فرم هنری که این نمایشگاه دارد می‌تواند بر جامعه و فرهنگ تاثیر داشته باشد و شیوۀ نوین ارتباط انسانی را در این نمایشگاه با هنر می‌بینیم و شاهد محو شدن مرز بین مخاطب و هنرمند هستیم».

نمایشگاه در باب زیبایی به هر شکل و شیوه برگزار شد و تا چهاردهم آذر ادامه دارد. علاقه‌مندان عکاسی می‌توانند هر روز به جز جمعه‌ها از ساعت ۹ تا ۱۳ صبح و ۱۵ تا ۱۹ عصر برای تماشا به موزه هنرهای معاصر صنعتی بروند و آثار را ببینند؛ ولی این نمایشگاه نشان داد می‌توان به دور از منیت‌ها گروهی شد و دور هم کار گروهی کرد و نگاه‌های مختلف را کنار هم قرار داد،کاری که در عکاسی کرمان سابقۀ خیلی کمی دارد، بعد از سال‌ها به بار نشست و امید این می‌رود راهی باشد برای نمایشگاه‌های بیشتر در همه هنرها،و خود عکاسی که بهانۀ این گزارش است.

*عکس‌ها: شکیبا صابری