رسوم چهارشنبه سوری در کرمان

مراسم چهارشنبه سوری در آخرین شب چهارشنبه سال در بین مردم استان کرمان با آتش افروزی و جمع شدن دور هم انجام می‌شود.

در گذشته اهالی هر محله و کوچه ، خار و خاشاک و هیزم روی هم جمع می‌کردند ، مردم حدود ۳ الی۷ پشته هیزم به فاصله ۲ الی ۳ متری روی زمین در محله ،کوچه و حیاط روشن می کردند تا از روی آن بپرند و حین پریدن چنین می‌گفتند:
“زردی ما از تو ، سرخی تو از ما
مریضی ما از آتش ، سلامتی آتش از ما”
مردم از ذغال‌های آتش برداشته و به خانه می بردند ،کندرک و اسفند روی آن می ریختند و اطراف خانه دود می دادند.

همچنین مقداری از آتش را نیز در اجاق و تنور خانه می گذاشتند و بر این باور بودند که اجاق و تنور همیشه گرم می ماند ، سپس آتش که خاموش می شد خاکستر آن را داخل آب روان می ریختند تا نحسی چهارشنبه سوری از بین برود.
“”
از دیگر مراسمی که امروزه به طور کم و بیش انجام می‌شود ، پخت “اُماچو” است که به آن “آش ابودردا”  یا “آش چهارشنبه سوری” نیز می‌گویند.

مردم برای پخت آش مقداری نخود برداشته و سوره توحید می خوانند و به نخود ها فوت می‌کنند ، سپس با حبوبات دیگر ( عدس و لوبیا) در آب می‌خیسانند و بعد از آماده کردن آش ، آن را بین همسایگان تقسیم می‌کنند.

“کلید زنی”

از دیگر مراسمی که در شب چهارشنبه سوری و چهارشنبه ی آخر صفر ، زنان برای برآوردن حاجات خود انجام می دهند ، “کلید زنی” یا “قاشق زنی” است.

در این مراسم زنان الک(کمو) و کلید چوبی بر می دارند و با پوشیدن چادر روی صورت خود به طور ناشناس به در خانه اهالی محل می روند.

سپس فرد ، روی زمین نشسته با کلید چوبی یا قاشق به در خانه یا الک می زنند که صاحب خانه با شنیدن صدا ، بیرون آمده و مقداری غذا و خوراکی به آنها می دهد.

در گذشته آینه ، سرمه دان و مقداری قند یا نبات داخل الک می گذاشتندکه صاحب خانه برای روشنایی به آینه نگاه می کرد ، از سرمه به چشم می کشید ، برای شیرین کامی از قند یا نبات می خورد ، سپس مقداری خوراکی معمولاً حبوبات داخل الک می گذاشت.

زنان بعد از اینکه داخل محله گشتند به خانه می روند ، در صورتی که حبوبات جمع کرده باشند از آن آش رشته می پزند و خیرات می کنند.
“فال چارشمبو ”
“فال دوره‌ای”، “چهل بیتو” ، “چارشمبو” یا “مهره دور انداختن” که به “مهره تاسو” معروف است ، یکی دیگر از مراسمیست که در چهارشنبه سوری انجام می‌شود.

برای اینکار ، دختران جوان و دم بخت ، کوزه ، کاسه چینی یا الکلی بر می دارند و هر کس نیتی می کند ، سپس مهره ، انگشتر، سنجاق و … را به عنوان نشانه داخل ظرف قرار می‌دهند.
این ظرف را زیر چارقد (نوعی روسری) دختر نابالغ یا زیر بوته گل ، کنار آب روان می‌گذارند ، سپس نیت می‌کنند و یک بیت شعر حافظ یا یکی از اشعار محلی را می‌خوانند و یکی از مهره ها ، توسط دختر نابالغ از ظرف برداشته می‌شود.
مهره به نام هرکس بود ، بر اساس شعر خوانده شده نیت خود را تعبیر می‌کند که این مراسم امروزه با حضور همه اعضای خانواده ، پدر، مادر، خواهر، بردار و فامیل انجام می شود.
“”
“فال سوزنو” نیز توسط زنان در شب چهارشنبه سوری انجام می‌شود ،برای انجام این فال ، زنان دور هم می‌نشینند ، یک سوزن خیاطی در دست گرفته ، روی آن نیت می‌کنند ، سپس سوزن را داخل ظرف آب می‌اندازند.
افراد معتقدند ، اگر سوزن به صورت صاف( عمودی)در ظرف قرار بگیرد حاجت فرد برآورده نمی‌شود ولی اگر ته ظرف قرار بگیرد حاجت شخص برآورده می‌شود.

در شب چهارشنبه سوری ، فامیل و اعضای خانواده دور هم جمع می شوند ، عدس پلو با کشمش ، رشته پلو و … درست می‌کنند.
در این شب ، خوردن تنقلات از جمله آجیل‌های محلی مانند: “دندلو”(هسته زردآلو)، «تُرشاله» (برگ زردآلو و هلو) و انواع انواع تخمه‌ی هندوانه، کدو، آفتاب گردان مرسوم است.
مراسم شب نشینی تا پاسی از شب انجام می‌شود که معمولاً بزرگان قصه و شعر می‌گویند و کوچکتر ها به بازی و تفریح می‌پردازند.

مدیریت ارتباطات سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری کرمان

رسوم چهارشنبه سوری در کرمان

منبع:یـزدان کـرمان
? رسوم چهارشنبه سوری در کرمان