کام تلخ نخل‌داران در قطب خرمای ایران: جدال با آفت، بی‌آبی و صادرات فله‌ای در غیاب برند ملی

کرمان – نذیر کرمان: استان کرمان با بیش از ۷۵ هزار هکتار نخلستان و تولید سالانه بالغ بر ۴۵۰ هزار تن خرما، به عنوان یکی از قطب‌های حیاتی این محصول در کشور شناخته می‌شود. با این حال، مجموعه‌ای از چالش‌های ریشه‌دار، از هجوم آفات ویرانگر تا ضعف شدید در زیرساخت‌های صادراتی، آینده این صنعت استراتژیک و معیشت کشاورزان را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.

یکی از بزرگترین معضلات، خام‌فروشی و فقدان برندسازی است. علی‌اکبر مرادی، کشاورز اهل فهرج، با بیان اینکه خرمای تولیدی منطقه کیفیت جهانی دارد اما زیرساخت بسته‌بندی وجود ندارد، عنوان کرد: «خرما را فله‌ای می‌فروشیم، بعد در امارات بسته‌بندی و با چند برابر قیمت به اروپا صادر می‌شود. بعضاً خرمای کرمان با نام کشورهای دیگر عرضه می‌شود و این یعنی پس از سال‌ها همچنان ضعف جدی داریم.»

در کنار چالش‌های بازار، تهدیدهای زیست‌محیطی نیز نخلستان‌ها را به شدت تحت فشار قرار داده است. زهرا سلاجقه، نخل‌دار بمی، با بیان اینکه آفت‌ها هر سال بیشتر می‌شوند، اظهار داشت: «سوسک سرخرطومی حنایی نخل‌ها را نابود کرده است. اگر بودجه‌ای برای سم‌پاشی نباشد، نخلستان‌ها از بین می‌روند و راهکار مشخصی برای کنترل این آفت وجود ندارد.»

این مشکلات با قطعی‌های مکرر برق در فصل گرما و افزایش هزینه‌های نگهداری در سردخانه‌ها تشدید می‌شود. حسین رجبی، کشاورزی از نرماشیر، با بیان اینکه هزینه‌های سردخانه بالاست و نمی‌توان محصول را یک‌باره وارد بازار کرد، تصریح کرد: «وقتی برق در اوج گرما قطع می‌شود، محصول خرما در سردخانه‌ها خراب می‌شود و هیچ حمایتی هم در کار نیست. اگر این روند ادامه یابد، بسیاری نخلستان‌هایشان را رها خواهند کرد.»

در همین راستا، احمد احمدپور، رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان، ضمن تأیید چالش‌ها، از اتخاذ تصمیمات جدید خبر داد. وی با بیان اینکه اخیراً نشست شورای کشاورزی جنوب استان برگزار شده است، گفت: «تصمیمات خوبی در خصوص ساماندهی بازار و قیمت‌گذاری خرما اتخاذ شده است. ضروری است با نگاهی راهبردی، برنامه‌ریزی جامعی برای حمایت از خرماکاران، توسعه صنایع تبدیلی و حضور مؤثر در بازارهای جهانی داشته باشیم.»

*

### اهمیت خبر در یک نگاه

* برای کشاورزان و نخل‌داران: این گزارش ضمن بازتاب دادن دقیق مشکلات آنان (آفات، برق، قیمت‌گذاری، صادرات)، صدای آن‌ها را به گوش مسئولان می‌رساند و می‌تواند به تسریع در تخصیص بودجه برای مبارزه با آفات، یافتن راهکاری برای تأمین برق پایدار سردخانه‌ها و اصلاح فرآیندهای قیمت‌گذاری منجر شود.
* برای مسئولان استانی و جهاد کشاورزی: این خبر یک نقشه راه از چالش‌های اساسی صنعت خرما ارائه می‌دهد و بر ضرورت اقدام فوری در سه حوزه کلیدی تأکید می‌کند: ۱) مبارزه فراگیر با آفت سوسک سرخرطومی، ۲) ایجاد زیرساخت‌های بسته‌بندی و برندسازی ملی، ۳) حمایت از کشاورزان از طریق تسهیلات و بیمه کارآمد.
* برای سرمایه‌گذاران و صادرکنندگان: این گزارش یک فرصت بزرگ اقتصادی را نمایان می‌سازد. سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی، ایجاد واحدهای بسته‌بندی مدرن و خلق یک «برند ملی» برای خرمای کرمان می‌تواند ارزش افزوده بسیار بالایی ایجاد کرده و سود حاصل از صادرات را که اکنون به جیب واسطه‌های خارجی می‌رود، به داخل استان بازگرداند.

*

کلمات کلیدی:
اخبار کرمان, اخبار کرمان و شهرستان ها, اخبار استان کرمان, خرما, نخلستان, کشاورزی کرمان, صادرات خرما, سوسک سرخرطومی حنایی, خشکسالی, صنایع تبدیلی, مسائل کشاورزان, جهاد کشاورزی, بم, نرماشیر, فهرج, برند ملی خرما