کارگران ایثارگر مس سرچشمه: فریادهایمان را بشنوید

به گزارش فت فتو کارگران ایثارگر یا فرزند خانواده های شهید، جانباز و ایثارگر که برای مس سرچشمه فعالیت می‌کنند می گویند باوجود تصویب قانون ایثارگری در سال ۹۹ همچنان کسی در درون این شرکت معظم صدایشان را نشنیده و قوانین را در تبدیل وضعیت و سایر بندهای قانون از جمله حقوق و مزایا اجرا نکرده است.

در این شرایط تجمع های کارگری در مجتمع مس سرچشمه در اعتراض به اندک بودن حقوق و مزایا و همچنین بی‌تفاوتی مسئولان این شرکت در ارتقا و تبدیل وضعیت جمعیت کارگری مشمول قانون ایثارگران زیرپوشش اتفاقی است که هر چند مدت یک بار بدون نتیجه و بازخورد تکرار می‌شود اما امید کارگران همچنان برای گرفتن حق و حقوقشان زنده مانده و بعد از تغییر معاون منابع انسانی این مجتمع طی چند هفته اخیر، این امیدها زیادتر هم شده است.

کارگران زیرپوشش مس سرچشمه می‌گویند طی سال های اخیر گاهی جلو در ورودی این مجتمع و گاهی مقابل استانداری کرمان دست به تجمع و اعتراض زده اند و خواستار تبدیل وضعیت خود طبق قانون هستند اما اتفاقی نیفتاده و این درحالی است که در همین سال ها افراد زیادی از بیرون از مجموعه جذب شرکت شده‌اند. 

نکته قابل تامل اینکه هربار مدیران مس سرچشمه فعالیت این کارگران معترض را به شرکت های بخش خصوصی پیمانکاری تقلیل جایگاه داده‌اند و گفته‌اند که «براساس قانون و به علت نداشتن قرارداد مستقیم با خود شرکت مس» این کارگران مشمول تغییر وضعیت یا سایر مفاد نمی شوند؛ حال آنکه اگرچه این کارگران می گویند برای شرکت های وابسته به مس، کار مداوم و مستمر می کنند، مدیران حوزه تعاون، کار و امور اجتماعی نیز می گویند حتی اگر کارگران در شرکت های خصوصی کار مستمر و ادامه دار انجام دهند، مشمول قوانین یعنی قراردادهای بلندمدت و نیز سطح پرداختی متناسب و یکسان با کارگران شاغل در خود شرکت مس هستند.

بررسی ها نیز البته نشان می دهد که تعدادی از کارگران معترض در شرکت هایی مشغول به کار هستند که مدیران آنها از پرسنل شرکت مس هستند و شرکت ها نیز وابسته به خود مس هستند؛ یا سهامداران عمده آنها را مس تشکیل می دهد یا خود شرکت مس این شرکت ها را راه اندازی کرده اند.

صرفنظر از مشکل کارگران مشمول قانون ایثارگری، اعتراض ها به میزان دستمزد شرکت های پیمانکاری مس طی سال های اخیر همواره بالا بوده و فت فتو نیز درحال جمعبندی مستندات برای پرداختن به اعتراض ها و چرایی آنها آن هم در شرکتی معظم که درآمدهای چندین هزارمیلیاردی دارد است اما در این نوشتار با اتکا به اعتراض کارگران ایثارگر، از این منظر مسائل مطرح شده بررسی می شود.

پای صحبت نماینده ایثارگران شاغل در شرکت های پیمانکاری مس

نماینده ایثارگران شاغل در شرکت های پیمانکاری زیرمجموعه شرک مس در سرچشمه می گوید: تجمع کارگران به دلیل اجرایی نشدن قانون خدمات جامع ایثارگری بند “د” تبصره ۲۰ مصوبه مهرماه سال ۱۳۹۹ است که به تأیید و تصویب نهادهای متولی رسیده و به ادارات دولتی و شرکت های خصولتی (خصوصی دولتی) نیز ابلاغ شده است.

رامین غلامحسینی افزود: طبق قانون خدمات جامع ایثارگری، کارگران مشمول قانون ایثارگری باید جذب شرکت مس شوند.

وی ادامه داد: این در حالی است که در اصلاحیه این قانون قید شده نیروهایی که تا بهمن ماه ۱۴۰۰ مشغول به کار شده و بیمه آنها پرداخت شده باشد، مشمول قانون ایثارگری برای جذب در دستگاه ها هستند و این قانون شامل کارگرانی که از بهمن ماه مشغول به کار شده اند می شود به جز برخی از شرکت هایی که زیر یک سال قرار دارند.

نماینده ایثارگران شاغل در شرکت های پیمانکاری زیرمجموعه شرکت مس می گوید: قرار است تعدادی نیرو در مجتمع های مس ایران جذب شوند که «طبق قانون باید افراد مشمول قانون ایثارگری که اینک شاغل هستند بدون آزمون جذب شوند اما شرکت می خواهد آزمون برگزار کند و دستکم یکسوم نیروهای مشمول را آن هم با اولویت فرزندان بازنشستگان ایثارگر استخدام کند.

به گزارش فت فتو اینکه براساس قانون فرآیند جذب این افراد چطور باید باشد نیازمند بررسی و پاسخ متولیان است اما غلامحسینی اظهار می دارد مخالفان اجرای این طرح جذب می گویند شرکت مس به دلیل خصولتی بودن مشمول قانون جذب کارگران خانواده ایثارگر نمی شود و برگزاری آزمون در واقع لطف به فرزندان ایثارگر این مجموعه است.

وی مدعی است بیش از ۳۰۰ نفر از کارگران شرکت های پیمانکاری مجتمع مس سرچشمه از خانواده ایثارگران هستند و مشمول این قانون می شوند که باید به کار گرفته شوند.

فت فتو آمار مربوط به تعداد کارگران مشمول قانون ایثارگری را صرفا از قول نماینده این افراد در شرکت های پیمانکاری مس سرچشمه بیان می کند و نمی تواند درباره این تعداد قضاوتی داشته باشد؛ گرچه مسئولان بنیاد شهید تایید می کنند که این فرد نماینده انتخاب شده توسط کارگران مشمول قانون ایثارگری در شرکت های پیمانکاری زیرمجموعه مس سرچشمه است.

غلامحسینی البته خوشبین است و می گوید با انتخاب مدیر جدید حوزه منابع انسانی در مس سرچشمه که چندی است مشغول به کار شده رویه این شرکت در این بخش تغییر کرده و امیدواری وجود دارد که در نتیجه جلسات مختلف، کارگران ایثارگر فعال در شرکت های پیمانکاری مس سرچشمه به حق و حقوقشان برسند و البته تاکید می کند: اما باید منتظر بمانیم تا جلسات برگزار شوند و نتایج را ببینیم.

وی می گوید که برخی از این کارگران سال های سال است مشغول به فعالیت هستند و در عین حال، حقوق و دستمزدشان نیز کمتر از افرادی است که به صورت رسمی در شرکت مس کار می کنند؛ موضوعی که مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی می گوید تخلف است و حتی شرکت های خصوصی پیمانکاری هم درصورتی که کار مداوم داشته باشند نباید مرتکب این تخلفات شوند.

این مسئول تاکید می کند کارگران در صورتی که با چنین شرایطی مواجه هستند مستندات خود را به اداره کل کار تحویل دهند تا بررسی و اقدام شود.

توضیح معاون جدید شرکت ملی مس

معاون توسعه و سرمایه انسانی شرکت ملی صنایع مس ایران نیز در گفت و گو با خبرنگار فت فتو گفت: در شرکت بنا بر اجرایی شدن قانون جامع ایثارگران در مورد مشمولان این طرح در صنعت مس است لذا در مورد ماده یک این قانون تعاریفی وجود دارد که یکی از این تعاریف نیروهای شرکتی هستند که در این خصوص اداره حقوقی این شرکت باید اظهار نظر کند و در خصوص پست های بلاتصدی نیز کمیته منابع انسانی ما باید به جمع بندی برسد که بعد از آن وارد مرحله اجرایی قانون بشویم.

امید طیاری افزود: همه نیروهای شرکت مس تحت پوشش شرکت های اقماری این شرکت نیستند بلکه برخی از آنها پیمانکار و در حال انجام کارهای موقت برای صنعت مس هستند.

وی با بیان اینکه قانون ایثارگری برای دستگاه های اجرایی صادر شده است اظهار داشت: باید برای شرکت مس نیز در این زمینه تعیین تکلیف شود که به چه صورت این قانون اجرا شود.

معاون توسعه و سرمایه انسانی سابق شرکت ملی صنایع مس ایران ادامه داد: در صورت تعیین تکلیف این مهم، خدمات رسانی به افراد مشمول قانون ایثارگری در صنعت مس انجام و این قانون اجرایی می شود.

وی با تاکید بر اینکه برخی افراد به صورت پیمانکاری و فارغ از فعالیت های جاری شرکت مس با ما همکاری می کنند که این قانون شامل این افراد نمی شود بیان کرد: امور حقوقی شرکت مس باید تعریفی برای فعالیت های جاری این شرکت مشخص کند.

طیاری تاکید کرد: بحث های حقوقی قانون ایثارگری برای دستگاه های اجرایی روشن است که این مباحث باید در شرکت مس نیز روشن شود.

وی با بیان اینکه این طرح برای دستگاه های اجرایی نوشته شده و مطابق با قوانین آنهاست تصریح کرد: در صورت رفع نقص موجود این طرح اجرایی می شود.

نکته قابل تامل اینکه محراب احمدیان معاون سابق توسعه و سرمایه انسانی شرکت ملی صنایع مس ایران که در زمان تهیه این گزارش طی روزهای گذشته مصاحبه کرده بود، صحبت دیگری داشت و گفته بود: قانون خدمات جامع ایثارگری بیانگر این است که اگر شرکت ها اشخاصی را به طور مستقیم به کار بگیرند و تحت پوشش بیمه قرار داهند، لازم است نسبت به تبدیل وضعیت و استخدام آن ها نیز اقدام کنند.

وی معتقد بود: کارگرانی که در سرچشمه تجمع می کنند هیچ قرارداد مستقیمی با شرکت ملی صنایع مس ایران ندارند بلکه با شرکت های پیمانکاری از جمله خاکبرداری، باربری و غیره قرارداد بسته اند و به صورت برون سپاری و حجمی با شرکت مس کار می کنند.

احمدیان با اشاره به اینکه بیش از ۲۰ شرکت پیمانکاری در مجتمع مس سرچشمه مشغول به فعالیت هستند ادامه داده بود: امّا این افراد می توانند در آزمون استخدامی شرکت ملی صنایع مس ایران شرکت کنند و پس از کسب نمره مورد قبول، به استخدام مس درآیند این در حالی است که این افراد حاضر به شرکت در آزمون استخدامی مس نیستند.

بعد از آنکه وی این سخنان را مطرح کرده بود کارگران معترض، اسامی شرکت هایی که در آن مشغول به کار هستند و نیز نام شرکت مادر که امور جذب و مدیریت منابع انسانی شرکت های پیمانکاری را انجام می دهد و وابسته به خود مس است را در اختیار فت فتو قرار دادند و گفتند که بسیاری از این شرکت ها متعلق به خود شرکت مس است.

توضیحات مدیرکل کار

اما مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی کرمان نیز خاطرنشان کرد: برای خانواده‌های ایثارگران و شهدا طبق قانون جامع حمایت از ایثارگران (ماده ۲ و ۲۱) موضوع جذب و تبدیل وضعیت دیده شده است.

مجتبی مصباح البته تاکید دارد: خود شرکت های پیمانکار نیز مکلفند از طرح طبقه بندی شرکت مادر مثلا مس یا گل گهر تبعیت کنند و دستمزد کارگران آنها نیز با کارگران رسمی شرکت های مادر یکسان باشد.

به گفته وی براساس قانون تمامی دستگاه های دولتی و شرکت های مشمول قانون کار مشمول قانون ایثارگری می شوند.

مصباح با بیان اینکه کارگران معترض می توانند در بخش دستمزد و مزایا و تطبیق نداشتن میزان دریافتی با کارگران خود شرکت های مادر اگر مشکلی دارند به اداره کار مراجعه کنند اظهارداشت: اینطور نیست که یک شرکت مادر برای آنکه به زعم خودش هزینه ها را پایین بیاورد، کارهایش را با برون سپاری پیگیری کند و به کارگرانی که از طریق شرکت های پیمانکاری فعالیت می کنند، حقوقی کمتر از کارگران خودش بدهد؛ باید شرایط دستمزد و طبقه بندی تطبیق داده شود.

وی می گوید: درصورتی که چنین شرایطی رخ دهد ما صلاحیت شرکت ها را تایید نمی کنیم.

بنیاد شهید پیگیر است

مصطفی دهقان رجبی رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران رفسنجان نیز که می گوید امیدوار است با تغییرات مدیریتی در شرکت مس تعیین تکلیف کارگران مشمول قانون ایثارگری در شرکت های پیمانکاری مس بخوبی انجام شود اظهارداشت: اجرای قانون خدمات ایثارگری در شرکت ملی مس هم درحال بررسی است و این شرکت آمایش نیروهایش را انجام می دهد که کجاها چطور مشمول می شود. 

وی تصریح کرد: معاون توسعه منابع انسانی سابق می گفت که این افراد مشمول نمی شوند اما معاون جدید می گوید باید بررسی کرد.

دهقان رجبی افزود: ما باحضور مسئولان متولی در بنیاد شهید تهران و شرکت ملی مس، قرار است جلساتی داشته باشیم و امید که به توافقاتی برسیم.

وی تاکید می کند: هرچند در شرکت ملی مس برای اجرای قانون جامع ایثارگری زمان از دست رفته اما انتظار داریم این مهم سریع تر برنامه ریزی و اجرایی شود.

رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران رفسنجان همچنین تاکید دارد که کارگران و نماینده آنان به دنبال مطالبه و پیگیری حق و حقوقشان بوده اند و هستند و نیت خیری هم داشته اند و دارند لذا انتظار می رود که مسئولان مس دقت بیشتری دررویکرد با این مساله و این افراد داشته باشند.