واکنش‌ها به انتصاب‌ها در استان کرمان | خبر کرمان

به گزارش نذیر کرمان، محمدعلی طالبی استاندار کرمان از ۲۰ آبان‌ماه امسال مسئولیت سکانداری پهناورترین استان کشور را برعهده گرفت و طبیعی است که طی چند هفته یا چندماه ابتدایی فرصت آشنایی با استان، مدیران و ارزیابی است و بعد از آن نیز به علت درگیر شدن شدید استان در ایام سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی که بیشتر ادارات و بخش‌های مختلف استانداری مرتبط با امور اجرایی بسیار زیاد این مناسبت هستند، امکان انتصاب ها در مقاطعی از ماه های گذشته، میسر نشد و به‌صلاح هم نبود. درواقع با رخداد انفجارهای تروریستی سال گذشته، برنامه‌ریزی برای برنامه‌های امسال بسیار متفاوت و سنگین‌تر شده بود که خوشبختانه با همت همه عوامل به ویژه دست اندرکاران امنیت‌ساز این مناسبت هم به‌خوبی در استان برگزار شد.

فرصت هماهنگی با تیم همسو
از سوی دیگر اما باتوجه به وجود مشکلات و گرفتاری های متعدد در کشور و به‌دنبال تغییر در دولت، مدیریت در هر جایی تاکید و اولویت دارد که در مدت زمان مناسب و کوتاه، تیم مدیریتی همسو با خود را سامان دهد تا بتواند در هماهنگی بیشتر، بهره‌وری موردانتظار را نیز در رفع مشکلات و تحقق توسعه، صید کند.
صرفنظر از چند مورد معدود انتصاب انجام شده که از نگاه نگارنده نیز – ناظر به اطلاعات کنونی موجود- محل نقد جدی و نیازمند پایش مستمر برای ارزیابی است، بررسی تحلیلی ما نشان می‌دهد، کلیت انتصاب ها در مسیر و ریل درستی با تمرکز بر جوان‌گرایی(البته نه در همه پست‌ها و غیر از پست‌های حساس و خاص)، میدان دادن به بانوان و نیز سایر شاخصه‌ها مانند سابقه کار در وزارت کشور برای انتصاب در همین مجموعه در حرکت است و البته که این نافی آن نیست که پیشنهادها و نقدها خطاب به استاندار و مدیرانش روانه نشود یا باب آن باز نباشد؛ زیرا حتی یک مورد انتصاب نیز پس از این نقدها، اگر با کیفیت بهتری انجام شود، خود اهمیت بسیار دارد.

پیام ابتدایی اما قاطع استاندار
استاندار البته در مورد گرایش سیاسی مدیرانی که برگزیده، در همان گام نخست و انتخاب نخستین دور مدیران ارشد استانداری، پیام قاطعی را ارائه داد تا یک رویکرد مهم را به اثبات بکشاند؛ وی برخلاف فشارهای سنگین طیف‌های مختلف هم‌جریانی سیاسی خود، یکی از معاونان منسوب به جبهه مقابل را در مسئولیتی مهم نگه داشت و خیلی محکم نیز در عرصه آشکار رسانه‌ای در دفاع از انتخابش ایستاد و گفت که به توصیه هیچکس این مهم را انجام نداده، صرفا براساس برنامه و توانمندی مدیریتی که شخصا بررسی کرده بوده و حتی اعلام کرد که ارزیابی را به وزارت کشور محول کرده و اگر در استان از وی استفاده نمی‌شد، وزارت کشور همین دولت، اصرار داشت که از حضور او بهره بگیرد.

وی برخلاف فشارهای سنگین طیف‌های مختلف هم‌جریانی سیاسی خود، یکی از معاونان منسوب به جبهه مقابل را در مسئولیتی مهم نگه داشت و خیلی محکم نیز در عرصه آشکار رسانه‌ای در دفاع از انتخابش ایستاد و گفت که به توصیه هیچکس این مهم را انجام نداده، صرفا براساس برنامه و توانمندی مدیریتی که شخصا بررسی کرده بوده،و حتی اعلام کرد که ارزیابی را به وزارت کشور محول کرده و اگر در استان از وی استفاده نمی کردیم، وزارت کشور همین دولت، اصرار داشت که از حضور او بهره بگیرد

در ادامه انتصاب ها طی روزهای اخیر نیز استاندار، دو معاون دیگر خود از دولت قبل را پس از جابه‌جایی‌ای که می‌گفت انجامش سخت بوده(به علت مواجهه مناسب آنان با تغییرات و حجم و کیفیت کارشان)، به عنوان مشاور منصوب کرد تا از تجربیاتشان همچنان استفاده کند و در جلسه شورای اداری نیز به شاخصه های رفتاری این مدیران به طور مفصل اشاره کرد. هرچند در شرایط کنونی نیز، افراد زیادی توقع ندارند تمامی یا بیشتر انتصاب‌ها از جریان مخالف باشد و این هم امری طبیعی است.
اما صرفنظر از چند مورد محدود انتصاب،- از نظر نگارنده به طور مثال برخی جایگاه ها که باید به مدیرانی قوی‌تر داده می شد، همچنین در یکی دو نقطه، استفاده از مدیر غیربومی نیز باید تابع برخی شرایط و ملاحظات بیشتری می‌بود-، بررسی‌ها نشان می‌دهد در کلیات انتصاب‌ها، باتوجه به بضاعت موجود و شرایط پیش روی تیم مدیریتی استان که در نتیجه تعامل و مشورت‌گیری از همه اجزا حاصل می شود، – یعنی با لحاظ شرایط موجود – در کل، نمره پایینی را نمی‌توان به این وضعیت داد.

انتصاب‌های جنجالی، سن و زادگاه
اما چرا انتصاب ۱۴ مدیر جنجال‌آفرین شد؟؛ درواقع به جای اینکه به این نکته توجه شود که به علت برگزاری مراسم سالگرد شهادت سردار دل‌ها بسیاری از انتصاب‌ها معطل مانده بود، این تعداد انتصاب خبرساز بود. شاید باید اینطور مطرح کرد که اگر همین افراد، به جای اعلام انتصابشان در یک شب، طی دو هفته اعلام می‌شد، آیا باز همین نوع واکنش‌ها را شاهد می‌بودیم؛ به نظر می‌رسد حتی باوجود پذیرش برخی نقدها هم، کلیت واکنش‌ها کمتر می‌بود.
البته هرچند در برخی محافل، بیشتر نقدها، ناظر به تعداد انتصاب‌ها نبود و سن مدیران منصوب یا بومی و غیربومی بودنشان بیشتر محل نقد قرار گرفت اما دسته‌بندی واکنش‌ها خود حاوی پیام‌های معنادار بوده و هست.

از ابتدای شروع فرآیند انتصاب ها، این نقد هم جان گرفت که بیشتر مدیران منصوب از یک منطقه خاص استان – از نظر زادگاه- بوده‌اند و طبیعی بود که این مهم را نیز – درست یا غلط- به رویکرد یکی از معاونان که اهل همان مناطق بوده، نسبت داده می‌شد؛ هرچند استاندار در نخستین نشست خبری خود سعی کرد به این انگاره پاسخ دهد و این انگاره را تایید نکند اما گویا منتقدانش نشان دادند که هنوز قانع نشده‌اند. کلیدواژه مهمی که استاندار همان زمان در پاسخ به این منتقدان مطرح کرد این بود که هنوز انتصاب‌ها به نصف خود هم نرسیده، لذا قضاوت در این برهه از زمان با این رویکرد، جامع نیست.

از سوی دیگر پاسخ استاندار به انتصاب مدیران غیربومی، گویا به‌ویژه در مورد ادارات کل، قانع کننده‌تر بود، زیرا همانطور که وی تاکید کرد شمار مدیران غیربومی زیاد نیست،همچنین برای برخی مناصب تخصصی، ترجیح بر این شده که کفه تخصص‌گرایی و تجربه این عرصه، بر سایر مولفه‌ها بچربد؛ نکته‌ای که نمی‌تواند چندان محل نقد کارشناسان بی‌طرف قرار گیرد.

اما در مورد سن مدیران منصوب، برخی منتقدان که البته بیشتر در برخی طیف های سیاسی خاص تعریف می شوند، از اینکه اغلب مدیرانی که مشغول به کار شده اند جوان بوده اند، نقد خود را پیش بردند؛ حال آنکه به نظر می‌رسد در این مورد نیز اقدامی که تاکنون انجام شده تا حد زیادی قابل دفاع باشد زیرا وقتی نوع انتصاب ها را نگاه می کنیم می بینیم برخی پست های کلیدی که نیازمند تجربه اندوخته است، توسط مدیران کارکشته و میانسال به بالا تصدی شده اند و استاندار هم مراقبت لازم را از این حیث داشته است.

میدان‌داری جوانان
البته در سایر پست‌ها اولویت با جوانان بوده؛ موضوعی که در سطح کشور نیز باید در اولویت قرار گیرد و مدیران جوان، میدان کار برای نشان دادن خودشان و حتی آزمون و خطا در برخی مقاطع و زمان مشخص در برخی پست‌های غیرحساس، پیدا کنند و فضایی را به تصویر بکشند و نشان دهند مثل جوانانی که در دفاع مقدس به آنان اعتماد شد و مدیریت های حساس و کلیدی را به‌خوبی ادا کردند، آنان نیز می توانند مدیران لایقی برای کشور در این زمان باشند.
اگر ناظر به نوع پست ها و حساسیت های آنها، همین ریل اولویت دادن به انتخاب جوانان- البته با لحاظ شاخص های تخصصی و دانش، همچنین دانش مدیریتی و رفتارهای سازمانی- ادامه یابد و به دیگر حوزه های غیردولتی استان هم تسری پیدا کند، باید همگی خوشحال باشیم تا نویددهنده رویکردی تازه در کشور باشد و مدیران پیر کشور کم کم در ردیف بعد، یعنی پشت سر مدیران جوان قرار گیرند و تجربه‌شان را به مدیران در صف نخست، منتقل کنند. یک جا باید این باور ذهنی نامناسب شروع به شکستن کند که مدیران کهنه‌کار و پیر، به هیچ طریقی دلشان نمی‌آید کنار بکشند و اجازه دهند فرزندان جوان این سرزمین، هدایت امور را به دست بگیرند.

اگر ناظر به نوع پست ها و حساسیت های آنها، همین ریل اولویت دادن به انتخاب جوانان- البته با لحاظ شاخص های تخصصی و دانش، همچنین دانش مدیریتی و رفتارهای سازمانی- ادامه یابد، باید همگی خوشحال باشیم تا نویددهنده رویکردی تازه در کشور باشد و مدیران پیر کشور کم کم در ردیف بعد، یعنی پشت سر مدیران جوان قرار گیرند و تجربه‌شان را به مدیران در صف نخست، منتقل کنند

نکته مهم درباره انتصاب جوانان در استان نیز اینکه همین مدیران جوان هم اینگونه نبوده که همگی، رزومه و سابقه مناسب نداشته باشند.

نگاهی به انتصاب ها
مرور انتصاب های استاندار تاکنون نشان می دهد که تاکنون چهار معاون استاندار، پنج مشاور استاندار ،۱۷ سرپرست فرمانداری، ۹ سرپرست اداره کل استانداری و چهار مدیرکل در سطح ذیل وزارتخانه ها یا دانشگاه ها منصوب شده اند.
براساس بررسی های کلی، پنج فرماندار از جمله فرماندار مرکز استان و چند شهرستان دیگر، در رده سنی میانسال تعریف می شوند یا حتی اگر جوان هستند، از سابقه کار مدیریتی و کارشناسی مرتبط و مناسب برخوردار هستند.
برخی از فرمانداران تازه‌منصوب سابقه فرمانداری شهرستان های بزرگ استان را نیز در کارنامه داشته اند و پذیرفته اند در شهرستانی دیگر ایفای مدیریت کنند.
در بین مدیران ارشد استانداری نیز در پست های حساس مانند برخی معاونت ها و چند اداره کل مهم، مدیران در رده های سنی میانسال تعریف می شوند اما در دیگر پست ها، جوانان گوی سبقت را ربوده اند.

جوانی و خامی؟
فراموش نشود اینکه صرفا گفته شود فردی جوان است و آن را هم برای تمامی مصادیق مقابل خامی و کم‌تجرگی بگذاریم، درست نیست؛ باید شاخصی نیز همراه با آن فرد در آن موقعیت مدیریتی گذاشت و بعد صحبت کرد؛ به طور مثال برخی از این مدیران که جوان هم تلقی می شوند، خود حتی چندسال قبل، سابقه اداره کلی داشته اند و آنقدر شناخته شده نیز هستند که حتی به عنوان گزینه های معاونت استانداری مطرح بودند.
واقعیت تلخ فرآیند پیچیده انتخاب
اما استاندار کرمان در خلال نشست خبری خود، خلاصه و تیتروار، دست روی نکته ای گذاشت که شاید تنها بخشی از مسائلی را که هنگام تعیین مدیران شکل می گیرد شامل می شود؛ اعمال نظرها، درخواست های مکرر و متنوع، مواردی که برخی اسم آنها را سهم‌خواهی می گذارند و سایر مولفه ها که کار انتخاب مدیر را بخواهیم یا نخواهیم سخت می کند.
طالبی در جمع اصحاب رسانه ضمن تشکر از نمایندگان مجلس برای همراهی در مدیریت استان، گفت که برخی از آنان دنبال تثبیت برخی مدیران کنونی هستند؛ همواره این نقد نیز وجود داشته که بعضی نمایندگان به جای اعمال وظایف نظارتی و قانونگذاری خود، در انتصاب ها- حتی گاه تا بخشدار و دهیار- در جای جای کشور دخالت می کرده اند به گونه ای که روال معمول کار به هم می ریخته و این در حالی است که غیر از نمایندگان نیز، جریان های سیاسی، شخصیت های مطرح برخی مناطق و دیگر افراد دخیل و مرتبط با مدیران، هرکدام به شکلی تلاش و فشار حداکثری خود را برای تاثیرگذاری در روند انتصاب ها به کار می گیرند.

فردی که باید مدیران را برگزیند، بین اهداف کلان دولت، شاخص های علمی و کارشناسی مورد نیاز برای انتصاب به عنوان الزامات مهم و از سوی دیگر، بضاعت نیروی انسانی پیش رو در آن مقطع زمانی در جغرافیایی خاص هر منطقه یا اداره کل، همچنین در مواجهه با همه فشارها و تلاش های افراد و جریان ها، باید بتواند مسیری را برگزیند که کمترین تنش و بیشترین بهره‌وری را در خلال انتصاب ها صید کند

از طرفی اگر بخواهیم ناظر به ساختارهای موجود کشور و استان قضاوت واقع بینانه داشته باشیم، فردی که باید مدیران را برگزیند، بین اهداف کلان دولت، شاخص های علمی و کارشناسی مورد نیاز برای انتصاب به عنوان الزامات مهم و از سوی دیگر، بضاعت نیروی انسانی پیش رو در آن مقطع زمانی در جغرافیایی خاص هر منطقه یا اداره کل، همچنین در مواجهه با همه فشارها و تلاش های افراد و جریان ها، باید بتواند مسیری را برگزیند که کمترین تنش و بیشترین بهره‌وری را در خلال انتصاب ها صید کند.
و البته از نظر نگارنده، به‌یقین اگر پای صحبت استاندار یا دیگر افرادی که مدیران را بر می گزینند بنشینیم، ضمن اینکه حرف های زیادی برای گرفتن از شرایط انتخاب تک تک مسئولیت ها دارند، به احتمال زیاد، شاید حتا از تک تک انتخاب‌هایشان در این برهه زمانی هم تمام‌قد دفاع نکنند زیرا هم اساسا این یک روال طبیعی است و هم اینکه همان افراد در موقعیت زمانی دیگری اگر بخواهند تصمیم خود را تکرار کنند، یحتمل به افراد دیگری برسند چون اقتضائات زمانی و مکان و نیز تمهیدات و الزامات متفاوت شده است.

چک سفیدامضا نداریم
نکته مهمتر اینکه استاندار کرمان نیز چندی قبل تاکید داشت در هر زمان، حتی زمان کوتاه پس از انتصاب، در خلال رصد و ارزیابی ها، اگر به یقین و تصمیم برسد که مدیری که تازه هم منصوب شده، نمی تواند خوب کار کند یا انتخاب مناسبی نبوده، بی‌رودربایستی و بدون تعارف، وی را تغییر خواهد داد و این عرصه خطیر خدمت رسانی، میدان مماشات نخواهد بود.

و اهمیت الزامات مهم
البته با همه این موارد، این نقد هم وارد است که در انتخاب مدیران، برخی رویکردهای فرهنگی محلی و پس‌زمینه‌های اجتماعی موجود در هر نقطه جغرافیایی، همچنین الزامات تخصصی برخی سازمان‌ها و ادارات کل تخصصی و سایر مولفه‌های مهم موردنیاز باید به طور جدی مدنظر قرار گیرد تا با یک انتصاب، امور تخصصی یک سازمان دچار اخلال نشود یا یک منطقه درگیر نگرانی و دل‌مشغولی نباشد؛ لذا باید ضمن توجه به اصول و ساختارهای کلانی که نباید مورد مصلحت‌اندیشی قرار گیرند، به همه الزامات موردنیازی که می توانند تاثیرگذار باشند نیز باید توجه شود.
در این شرایط که در کلیت کشور در یک فضای وفاق، به‌کارگیری نیروهای نخبه و متخصص در عرصه های مدیریتی، فارغ از نوع نگاه های سیاسی در بخس قابل تاملی از مناصب مدیریتی جاری شده، به دیده خوشبینی به سیاست وزارت کشور در مورد انتصاب درون این وزارتخانه نیز بنگریم که اصل تجربه و سابقه کار در داخل همین وزارتخانه را برای تصدی فرمانداری، بخشداری یا درون استانداری ها در اولویت و خط قرمز گذاشته‌اند و امید که در این مسیر با هر نوع انتصاب، مسیر خدمتگزاری بهتر، توسعه افزون‌تر و پایدار پیش رو باشد و کرمان نیز به جایگاهی که در سند تحرک بخشی توسعه آن به عنوان «کرمان برفراز» مدنظر نظر است، در یک مسیر تعاملی بین همه جریان های سیاسی و غیرسیاسی بیانجامد.