به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری «نذیر کرمان»؛ شهرستان قلعهگنج، واقع در جنوب استان کرمان، به دلیل شرایط آب و هوایی گرم و خاک حاصلخیز، از دیرباز به عنوان یکی از مناطق مستعد کشاورزی در ایران شناخته میشود. در این میان، کشت هندوانه به دلیل دوره رشد نسبتاً کوتاه، نیاز کم به آب در مقایسه با برخی دیگر از محصولات و بازارپسندی مناسب، جایگاه ویژهای در بین کشاورزان این منطقه پیدا کرده است. کشت هندوانه در قلعهگنج نه تنها به عنوان یک منبع درآمد برای کشاورزان منطقه مطرح است، بلکه نقش مهمی در اقتصاد محلی و حتی منطقهای ایفا میکند. این محصول با ایجاد فرصتهای شغلی در مراحل مختلف کاشت، داشت، برداشت و بستهبندی، به رونق اقتصادی منطقه کمک میکند. همچنین، بازارهای محلی و استانهای همجوار، همواره پذیرای هندوانه مرغوب قلعهگنج بودهاند و بخشی از تولیدات نیز به سایر نقاط کشور ارسال میشود. این امر موجب گردش سرمایه و بهبود وضعیت معیشتی کشاورزان و فعالان مرتبط با این حوزه شده است. علاوهبر این، با توجه به کیفیت بالای هندوانه تولیدی در این منطقه، پتانسیل صادرات آن به کشورهای همسایه نیز وجود دارد. اگرچه در حال حاضر صادرات هندوانه از قلعهگنج به صورت محدود انجام میشود، اما با برنامهریزی صحیح و ایجاد زیرساختهای لازم، میتوان این ظرفیت را به طور قابل توجهی افزایش داد و ارزآوری بیشتری برای کشور به همراه آورد. کشاورزان قلعهگنجی با بهرهگیری از دانش بومی و تجربیات نسلهای گذشته، روشهای مختلفی را برای کشت هندوانه به کار میگیرند. با این حال، با پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی، روشهای نوین کشاورزی نیز به تدریج در این منطقه در حال رواج یافتن است. در روش سنتی، زمین پس از شخم زدن و آمادهسازی اولیه، به صورت جوی و پشته درآمده و بذر هندوانه به صورت دستی در پشتهها کاشته میشود. آبیاری نیز معمولاً به روش سنتی و با استفاده از نهرهای منشعب از منابع آبی محلی انجام میگیرد. اگرچه این روش همچنان در برخی از مزارع کوچک مقیاس مورد استفاده قرار میگیرد، اما به دلیل بهرهوری پایین آب و نیروی کار، به تدریج جای خود را به روشهای مدرنتر میدهد. در روش نیمه مکانیزه ، از ماشینآلات کشاورزی برای آمادهسازی زمین، کاشت بذر و حتی سمپاشی استفاده میشود. آبیاری نیز ممکن است به صورت قطرهای یا نواری انجام شود که منجر به صرفهجویی در مصرف آب و افزایش راندمان تولید میگردد. استفاده از مالچهای پلاستیکی برای حفظ رطوبت خاک و کنترل علفهای هرز نیز در این روش رایج است. در روش کشت نشایی، بذر هندوانه ابتدا در خزانه یا گلخانه کشت شده و پس از رسیدن به اندازه مناسب، به زمین اصلی منتقل میشود. این روش باعث کاهش دوره رشد در مزرعه، افزایش یکنواختی محصول و کاهش مصرف بذر میگردد. کشت نشایی به ویژه در کشتهای زودرس که هدف عرضه محصول در خارج از فصل معمول است، اهمیت بیشتری پیدا میکند. با وجود پتانسیلهای فراوان، کشت هندوانه در قلعهگنج با چالشهای متعددی نیز روبرو است که نیازمند توجه و برنامهریزی دقیق برای رفع آنها میباشد. یکی از مهمترین چالشهای کشاورزی در مناطق خشک و نیمهخشک مانند قلعهگنج، کمبود منابع آبی است. کشت هندوانه، اگرچه نسبت به برخی محصولات دیگر به آب کمتری نیاز دارد، اما همچنان یک محصول آببر محسوب میشود. با توجه به کاهش بارندگیها و افت سطح آبهای زیرزمینی، مدیریت بهینه مصرف آب و استفاده از روشهای آبیاری نوین از اهمیت بالایی برخوردار است. محمد رئیسی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «نذیر کرمان» در رابطه با کشت هندوانه در این شهرستان قلعهگنج گفت: هندوانه نیز مانند سایر محصولات کشاورزی، در معرض حمله آفات و بیماریهای مختلف قرار دارد که میتواند منجر به کاهش عملکرد و افت کیفیت محصول شود. شناسایی به موقع آفات و بیماریها و استفاده از روشهای کنترل بیولوژیک و شیمیایی مناسب، از جمله راهکارهای مقابله با این چالش است. قیمت هندوانه در بازار، به ویژه در زمان برداشت، میتواند دچار نوسانات قابل توجهی شود که این امر بر سودآوری کشاورزان تأثیر میگذارد. ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی، توسعه بازارهای صادراتی و حمایتهای دولتی میتواند به تثبیت قیمت و افزایش درآمد کشاورزان کمک کند. یاسر رئیسی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری «نذیر کرمان» عنوان کرد: حفظ و بهبود کیفیت خاک و تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه از طریق کوددهی مناسب، نقش مهمی در تولید هندوانه مرغوب دارد. استفاده از کودهای آلی و معدنی به صورت متعادل و بر اساس آنالیز خاک، میتواند به افزایش عملکرد و کیفیت محصول کمک کند. وی افزود: تغییرات اقلیمی و پدیدههایی مانند گرمایش زمین، خشکسالیهای طولانی مدت و وقوع سیلابهای ناگهانی، تهدیدی جدی برای کشاورزی در منطقه قلعهگنج به شمار میروند. اتخاذ تدابیر سازگاری با تغییرات اقلیمی، مانند انتخاب ارقام مقاوم به تنشهای محیطی و مدیریت ریسک بلایا، ضروری به نظر میرسد. با وجود چالشهای موجود، کشت هندوانه در قلعهگنج از پتانسیلهای فراوانی برای توسعه و رشد برخوردار است. بهرهگیری از این پتانسیلها میتواند به افزایش تولید، بهبود کیفیت محصول و ارتقای وضعیت اقتصادی کشاورزان منطقه منجر شود. به کارگیری فناوریهای نوین در تمام مراحل کشت، از آمادهسازی زمین و کاشت بذر گرفته تا آبیاری و برداشت محصول، میتواند به افزایش بهرهوری، کاهش هزینهها و بهبود کیفیت محصول کمک کند. استفاده از سیستمهای آبیاری هوشمند، پهپادها برای پایش مزارع و حسگرهای خاک و هوا، از جمله این فناوریها هستند. کشت هندوانه در گلخانه میتواند امکان تولید محصول در خارج از فصل معمول و با کیفیت بالاتر را فراهم کند. این امر میتواند به افزایش درآمد کشاورزان و پاسخگویی به تقاضای بازار در تمام طول سال کمک کند. ایجاد واحدهای بستهبندی، فرآوری و تولید محصولات جانبی از هندوانه، مانند آب هندوانه و مربای هندوانه، میتواند ارزش افزوده بیشتری برای این محصول ایجاد کند و به توسعه صنایع وابسته در منطقه کمک کند. با توجه به کیفیت بالای هندوانه تولیدی در قلعهگنج، تلاش برای یافتن بازارهای صادراتی جدید و تسهیل فرآیند صادرات میتواند به افزایش درآمد ارزی و رونق اقتصادی منطقه کمک کند. ارائه تسهیلات مالی، آموزشهای تخصصی و حمایتهای فنی و مشاورهای به کشاورزان میتواند نقش مهمی در توسعه کشت هندوانه در منطقه داشته باشد. آشنایی کشاورزان با روشهای نوین کشت، مدیریت آفات و بیماریها و بازاریابی محصولات، از جمله موارد ضروری برای ارتقای این بخش است. کشت هندوانه در شهرستان قلعهگنج به عنوان یکی از ارکان اصلی کشاورزی منطقه، نقش مهمی در اقتصاد و معیشت مردم محلی ایفا میکند. با وجود چالشهای موجود، پتانسیلهای فراوانی برای توسعه و بهبود این بخش وجود دارد. بهرهگیری از فناوریهای نوین، توسعه کشت گلخانهای، ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی، توسعه بازارهای صادراتی و حمایتهای دولتی، میتواند به افزایش تولید، بهبود کیفیت محصول و ارتقای وضعیت اقتصادی کشاورزان قلعهگنجی کمک کند و این منطقه را به یکی از قطبهای مهم تولید هندوانه با کیفیت در کشور تبدیل نماید. برای دستیابی به این اهداف، همکاری و همافزایی بین کشاورزان، مسئولین و نهادهای ذیربط ضروری به نظر میرسد. انتهای خبر/ لعیا سالاری