همراه با آثار صنایع دستی‌ شهر ۶ دروازه

تولیدات صنایع دستی پهناورترین استان کشور به‌قدری جذاب و چشمگیر است که پنج شهرِ استان به‌عنوان شهر ملی صنایع دستی نام‌گذاری شده‌اند که کرمان شهر ملی صنایع دستی، راین شهر ملی چاقوسازی، قلعه گنج شهر ملی حصیربافی، شهربابک شهر ملی فیروزه و راور شهر ملی قالی هستند.

از جمله آثار صنایع دستی استان کرمان می‌‌توان به قالی کرمان، گلیم، پته، جاجیم، شال‌بافی، مس، آثار قلم‌زنی مس اشاره داشت.

قالی

بنا به اطلاعات منتشر شده از گذشته قالی کرمان گونه‌ای قالی ایرانی با گره فارسی و از صنایع دستی خطه کرمان است که از گذشته دور تاکنون تولید می‌شود. یکی از معروف‌ترین قالی‌بافان کرمان محمد ارجمند است. قالی کرمان به‌دلیل بافته شدن با گره‌ای ویژه، بسیار ظریف، بسیار زیبا و بسیار بادوام است.

همچنین بر اساس گفته بسیاری از کارشناسان فرش کرمان از دسته فرش‌های طبیعت‌گرا و پرکار است که نقش‌مایه‌های ریزی در سراسر قالی وجود دارد. معروف‌ترین طرح‌های فرش کرمان هم شامل سبزی‌کار، واگیره‌ای، درختی، بته‌ای، قاب قرآنی، افشان و … است. بیشتر فرش‌های تولید شده در کرمان به رنگ‌های لاکی تیره و روشن، بژ، مسی، عنابی، سرمه‌ای و سبزهای تیره و روشن‌اند.

در فرش کرمان بیشتر از پشم و پنبه استفاده می‌شود و چله‌کشی فارسی، استفاده از دارهای عمودی و شیرازه‌ی متصل از دیگر ویژگی‌های فرش کرمان است.

گلیم

گلیم شیریکی پیچ در شهرستان سیرجان تولید می‌شود. شیریکی پیچ نامی است که بیشتر توسط عشایر و روستاییان استفاده می‌شود. این گلیم در اصطلاح بومی بیشتر به گلیم سوزنی معروف است. گلیم شیریکی پیچ، یک بافت گره‌دار، میان گلیم و قالی است و بافتن آن به اندازه قالی مشکل است. رنگ زمینه در گلیم شیریکی پیچ معمولا نخودی، شیری، سفید، قرمز، آبی و سورمه‌ای است. اما رنگ نقوش بسیار متنوع است.

برای نقوش زمینه از تصاویر حیوانات، پرندگان، گیاهان، ترنج‌های کشیده، دایره‌ای، ستاره‌ای و نقوش هندسی متقارن و نامتقارن استفاده می‌شود. حاشیه‌ها نیز انواع گوناگونی دارند. حاشیه‌های قلیچ بافی، برگه‌دار، پروانه‌ای، قجری، عنکبوتی، بادامی و انگوری از جمله آن‌ها هستند. از زمان‌های قدیم از خرده نقش‌ها به‌عنوان جا پر کن استفاده می‌کردند. آن‌ها بر این باور بودند که در بخش‌های بدون نقش، روح اهریمن جای می‌گیرد و اثر نیکش از بین می‌رود.

شورای جهانی صنایع دستی در شهریورماه سال ۱۳۹۶، سیرجان را به‌عنوان شهر جهانی گلیم معرفی کرد و گلیم شیریکی پیچ ثبت جهانی شد.

گلیم شیریکی پیچ سیرجان، نشان جغرافیایی بین‌المللی صنایع دستی را دریافت کرد. نشان جغرافیایی، نشانه‌ای است که مبدا یک کالا را به یک منطقه خاص نسبت می‌دهد. بایستی تمامی خصوصیات آن کالا، مانند کیفیت و مرغوبیت منتسب به آن مبدا جغرافیای باشد. با دریافت این نشان، گلیم شیریکی پیچ، در مقابل کپی‌برداری در سراسر جهان محفوظ شده است.

پته

پَته نوعی از رودوزی‌های کرمان است. پارچه زمینه پته پارچه‌ای ضخیم و پشمی است که عریض نامیده می‌شود.  هنرمندان پته‌دوز با کمک سوزن نقوشی ذهنی را که ملهم از پندارها و بینش‌های شخصی شان است، به وسیله بخیه‌های نخی رنگین بر زمینه پارچه پشمی ضخیمی می‌نشانند.

قلم‌زنی

استان کرمان به‌دلیل داشتن معادن مختلف از جمله معادن غنی مس دارای صنعت مسگری و قلمزنی است، هنری که منجر به تولیدات آثار صنایع دستی ارزنده و چشمگیر می‌شود. این آثار صنایع دستی با قلم و چکش بر روی ورق‌های مس تولید می‌شوند.

دیگر آثار صنایع دسنی استان کرمان

گبردوزی یا زرتشتی‌دوزی که در آن درخت، طاووس، گل و نقوش هندسی را با نخ ابریشمی بر روی پارچه‌های ريز بافت نقش می‌کنند.

عریض‌بافی که محصول آن پارچه نسبتاً ضخیم و پشمی است که در گذشته پارچه زیرین هنر پته‌دوزی بود و در تهیه پالتو به کار می‌رفت اما امروزه کاربرد کمتری دارد.

آجیده‌دوزی که با نام‌های لایه‌دوزی یا پنبه‌دوزی هم شناخته می‌شود و نقوش آن برجسته هستند.

خورجین‌بافی که امروزه محصول آن بیشتر برای تزیین استفاده می‌شود.

سیس‌بافی که تار و پود آن از الیاف درخت خرما به‌دست می‌آید که پادری، سبد، حصیر و … محصولات آن هستند.

حصیربافی که زیرانداز، جانماز، نور گیر، دور کپرها و سبد از محصولات آن به شمار می‌روند.

به گزارش «نذیر کرمان»؛ شهر ۶ دروازه نامی است که مردم به واسطه آن که کرمان در گذشته ۶ دروازه داشته‌است، بر آن نهاده‌اند.

انتهای خبر/م