محرم ۱۰۰ سال قبل در اسفندقه چگونه بود

 

اول دهه محرم توسط محمدباقرخان ابوسعیدی پدر مرحوم غلامحسین‌خان ابوسعیدی واعظی که اصولاً از رابر یا بافت و یا کرمان مدعو بود به قلعه می‌آمد و به مدت ۱۰ شبانه‌روز مجلس و منبر امام حسین (ع) برپا می‌شد. 

 

تمام محوطه قلعه پر می‌شد از چراغ‌های روغنی و پیه‌سوز و این‌چنین روشنایی بخشی برای حضار حاضر در مجلس روضه سیدالشهدا (ع) می‌شد.

 

هر ظهر و هر شب واعظ به منبر می‌رفت و در خصوصیت شهدای عاشورا سخن آغاز می‌کرد و سپس روضه «الشهید» می‌خواند و بعد از آن سفره امام حسین (ع) گسترانیده می‌شد که بانی این سفره هر سال بزرگ خاندان و خان قلعه اسفندقه بود.

 

ماموران امنیه حاضر در پاسگاهی که آن زمان در قلعه کهنه کنونی بوده (درب کوچک جنب ورودی قلعه کنونی) نیز می‌آمدند و در مجلس امام حسین (ع) حضور پیدا می‌کردند.

 

از گوشت گوسفندان گله‌ خان و حبوباتی که عموماً در اسفندقه کشت می‌شد آبگوشتی با گوجه‌های محلی خشک شده و تزئین ترخون و پیه دنبه آماده شده و از گندم اسفندقه در آسیاب (حدود دو جودی «جو» نزدیک قبرستان کنونی) آرد تهیه می‌شد و توسط زنان نان سفره امام پخته می‌شد.

 

در این سفره هیچ سلسله مراتب خان و غیرخان وجود نداشت یعنی هیچ‌وقت در اسفندقه نظام خان و رعیتی وجود نداشته در اصل مردم به‌عنوان رعیت و عامه نبودند بلکه هم محلی بودند.

 

در روزهای غیر از دهه اول محرم نیز اگر کسی قصد برگزاری روضه‌ای را داشته اهالی در کتوک آن فرد جمع می‌شدند و هرکس هر آنچه را اعم‌ از مخلفات آبگوشت امام را در کتوک و جوال‌های خود داشتند از صبح زود به آن خانه می‌آوردند.

 سفره انداختن و طعام حسینی مشترکاً بین اهالی بوده برای هر روضه و فقط همه در یک کتوک جمع می‌شدند و بعد ملایی شروع به خواندن نوحه (که عموماً از اشعار عربی بوده مانند نوحه: محمد و سرمدی/علیا محمدی ،،،) و سپس ذکر روضه‌ای خوانده می‌شد و مجلس با سفره اطعام به پایان می‌رسید.

 

نکته فراموش شده سنت طعام امام حسینی اسفندقه این است که در گذشته یکی از سنت‌های فرهنگی آبگوشت امام حسینی اسفندقه، وجود داشتن چاشنی کشک در آبگوشت بوده، یعنی زنان کشک می‌سابیدند برای آبگوشت، ولی امروزه این رسم و سنت مردم این خطه فراموش شده و ای‌کاش به گذشته رجوع می‌کردیم و در زمانی که هر پارامتر فرهنگی و سنتی وجه تمایز و اصالت یک تمدن و فرهنگ محسوب می‌شود حداقل در ایام محرم آبگوشت خاص اسفندقه (آبگوشت کشکی) که جزء سنت و رسوم ما بوده احیا می‌شد و به‌عنوان غذای ویژه اسفندقه جا می‌افتاد.

منبع: دقیانوس
 

انتهای خبر/ فلاح