قنات‌های بم؛ شریان حیاتی نخلستان‌ها و میراثی جهانی در جنوب شرق کرمان

۵۲ رشته قنات جاری در شهرستان بم، نه تنها حیات و باروری نخلستان‌های پرآوازه این منطقه را تضمین می‌کنند، بلکه نقشی بنیادین در تولید رطب مضافتی بم ایفا می‌نمایند. این کاریزهای کهن، با قدمتی دیرینه، اکنون بخشی از میراث جهانی بشریت محسوب می‌شوند.

نذیر کرمان: قنات‌ها یا کاریزها، از دیرباز به عنوان یک الگوی مهندسی بومی و پایدار در تأمین آب مناطق کویری ایران، از جمله شهرستان بم، نقشی حیاتی داشته‌اند. این سازه‌های زیرزمینی، آب مورد نیاز مزارع و نخلستان‌ها را به شیوه ای هوشمندانه فراهم می‌کردند. اما با رواج فناوری‌های نوین و حفر بی‌رویه چاه‌های عمیق، متأسفانه بسیاری از این قنات‌ها خشک شده و سطح آب‌های زیرزمینی به شدت پایین رفته، به گونه‌ای که احیای آنها با چالش‌های جدی روبرو است.

در محدوده شهرستان بم، ۵۲ رشته قنات همچنان فعال هستند که این کاریزها شریان‌های حیاتی نخلستان‌های وسیع منطقه به شمار می‌روند و نقش بی‌بدیلی در کیفیت و کمیت تولید رطب مضافتی بم ایفا می‌کنند.

اهمیت جهانی قنات‌های بم تا جایی است که در سال ۱۳۹۵، دو رشته از این قنات‌ها با نام‌های اکیرآباد و قاسم آباد، به عنوان قنات‌های دوقلو و نمونه‌ای از شبکه قناتی بم، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدند و در ردیف ۱۱ قنات ایرانی ثبت شده در سطح جهانی قرار گرفتند. وجود این قنات‌های پرآب، به ویژه قنات‌های ثبت جهانی شده، علاوه بر اهمیت کشاورزی، به عنوان یک ظرفیت برجسته گردشگری برای شهرستان بم و کل منطقه جنوب شرق استان کرمان محسوب می‌شود و پتانسیل بالایی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد.

کلمات کلیدی: بم، قنات، کاریز، نخلستان، رطب مضافتی، میراث جهانی یونسکو، اکیرآباد، قاسم آباد، آب زیرزمینی، گردشگری، جنوب شرق کرمان.

آب قنات‌های بم مایه حیات نخلستان‌ها

منبع: صـداوسیـما مرکز کرمان
? آب قنات‌های بم مایه حیات نخلستان‌ها