سفری در گذر زمان با تجربه موزه‌های کرمان | خبر کرمان

کرمان – نذیر کرمان – کرمان از استان های غنی کشور به‌ویژه در نخستین آثار تاریخی و تمدنی بشر محسوب می شود که گردشگران و مسافران نوروزی با بازدید از موزه های تاریخی، فرهنگی و مردم‌شناسی آن می توانند غبار هزاران ساله زمان را از رخ زمین بزدایند و آثار فرهنگ و رسوم نخستین تمدن های بشری را نیز در سفری فراموش نشدنی به نظاره بنشینند.

کرمان در طول تاریخ دارالامان بوده و به همین دلیل تنوع قومی و فرهنگی این سرزمین بسیار بالاست، از این رو، موزه ها و دیگر عناصر فرهنگی و گردشگری آن مانند موسیقی نواحی و غیره نیز منحصر به فرد هستند.

بازدید از موزه ها به ویژه در ایام نوروز برای گردشگران در سفر به شهرهای تاریخی همچون کرمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و وجود موزه های متنوع این دیار با تاریخ هزاران ساله با فرهنگ ها و مردمانی با آداب و رسوم متفاوت به راحتی می تواند نیاز گردشگران و علاقمندان را تامین کند.

در واقع سفر به دیار کریمان و با تجربه بازدید از موزه های مختلف از قدیمی ترین دوره های زمین شناسی و فسیل ها تا حیات طبیعی و میراث فرهنگی و تمدنی بشریت می تواند جلوه ای باشکوه از تمدن بیش از پنج هزار ساله و تاریخ و فرهنگ کهن این مرز و بوم را پیش روی شما بگشاید.

باغ موزه هرندی (موزه ساز و باستان شناسی)، دیرینه شناسی(فسیل ها و شواهد تاریخ زمین)، موزه دفاع مقدس با نمایش آثار جنگ تحمیلی، موزه های مردم شناسی و سکه در مجموعه گنجعلیخان و سیرجان، موزه سنگ در گنبد جبلیه، موزه زرتشتیان با نمایش آثار کهن آنان، موزه ریاست جمهوری، اکوموزه بی بی حیاتی (صنایع دستی)، موزه صنعتی (آثاری فاخر از عصر معاصر) که دومین موزه باارزش کشور در نوع خود شناخته شده، موزه نفت‌سوزها در محل کنسولگری سابق انگلیس ،آکواریوم و هواوفضا فقط بخشی از موزه های این خطه با آثار و گنجینه های فاخر و فوق تصور را تشکیل داده است.

استان کرمان با بیش از ۱۰ اثر ثبت جهانی، ۸۰۰ اثر ثبت ملی و ۲۴ موزه را دل خود جای داده که بخشی از آنها توسط مجموعه داران بخش خصوصی و بخشی دیگر توسط دولت احداث و راه اندازی شده است که ۱۳ مورد از مهمترین این موزه ها در این گزارش معرفی شده است.

باغ موزه هرندی کرمان

یکی از مهمترین موزه های استان کرمان باغ موزه هرندی است. در پیشینه این موزه آنگونه روایت شده، محمدرضا خان عدل‌السلطان که یکی از صاحب منصبان نظامی کرمان در حدود سال ۱۲۹۰ قمری اقدام به احداث باغی تفریحی در مساحت ۲۵ هزار متر مربع خارج از حصار شهر کرمان کرد، این باغ در سال ۱۳۱۳ شمسی به ابوالقاسم هرندی یکی از تجار مطرح کرمان فروخته شد. این مجموعه به دلیل توقف چند روزه رضاشاه در مسیر سفر تبعیدش مورد توجه قرار گرفت و سپس در سال ۱۳۵۴ توسط مالک باغ به وزارت فرهنگ و هنر اهدا شد و امروزه کاربری موزه را دارد.

در واقع این بنا براساس نقش های فرنگی و ساختاری تلفیقی با ویژگی‌های معماری ایرانی شده و ساختمان های جنبی به آن اضافه شده (ساختمان خدمه، حمام، اصطبل و گاوگرد). مجموعه باغ هرندی که در زمان احداث در خارج از حصار شهر کرمان قرار داشت، تمامی ویژگی های یک باغ عمارت ایرانی را داراست.

موزه سازهای سنتی کرمان در سال ۱۳۸۱ در این باغ افتتاح شده و در آن سازهایی از قبیل قیچک، سنتور، قانون، رباب و عود که از جمله کارهای هنرمندانه اساتیدی چون یحیی، نریمان و استاد مسعود به نمایش گذاشته شده‌است. هدف اصلی از ایجاد این موزه آشنا کردن بازدیدکنندگان با سازهای بومی و سنتی ایران و همسایگان کشور ایران است که موسیقی آنان با موسیقی کشور ما قرابت و نزدیکی بسیار دارد.

موزه باستان شناسی کرمان نیز در باغ موزه هرندی قرار گرفته، در این موزه آثار تاریخی از تمدن‌های شهداد، حوزه فرهنگی هلیل‌رود، دوره های تاریخی نخستین استان کرمان و بخش اسلامی به نمایش درآمده و اشیای سفالی، مهره‌های سنگی و درفش فلزی، ظروف سنگ صابونی، پیکرک ها و الواح گلی بخشی از دارایی های این موزه منحصر به فرد است.

 

موزه فسیل کرمان سفری به عمق تاریخ سرزمین

موزه فسیل کرمان (فسیل شناسی)، در قلب شهر کرمان، دروازه‌ای به سوی دنیای شگفت‌انگیز دیرینه شناسی و فسیل‌ها گشوده است، این موزه که در سال ۱۳۸۴ افتتاح شد، با مجموعه بی‌نظیر خود از فسیل‌ها، سفری به اعماق تاریخ زمین را برای گردشگران رقم خواهد زد.

موزه فسیل کرمان، با بیش از سه هزار فسیل از دوران‌های مختلف زمین شناسی، یکی از غنی‌ترین موزه‌های فسیل شناسی ایران است. در این موزه می‌توانید فسیل‌هایی از انواع جانوران و گیاهان، از جمله دایناسورها، پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان، ماهی‌ها، و گیاهان را مشاهده کنید.

موزه دفاع مقدس کرمان

موزه دفاع مقدس کرمان به عنوان یکی از نخستین و بزرگترین موزه های دفاع مقدس کشور محسوب می شود که به نوعی به یادگار مانده از سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و دلاورمردی های رزمندگان لشکر ۴۱ ثارالله کرمان بوده و در خیابان شهید عباسپور شهر کرمان ساخته شده است.

این ساختمان با الهام از معماری ایرانی و سنتی کرمان با توجه به اقلیم و سازه های سنتی از قبیل بادگیرهای کرمان و با توجه به اقلیم و استفاده از مصالح اقلیمی طراحی و ساخته شده است؛ موزه دفاع مقدس خاطرات جنگ و دوران دفاع مقدس و رشادت‌های لشکر۴۱ثارالله را در دوران دفاع مقدس خاطرات دفاع و روزهای جنگ و انقلاب در دل خود برای نسل های آینده نگهداری می کند.

این موزه دارای تالارهای مختلفی است که در هر کدام به بخشی از وقایع جنگ پرداخته، در تالار عبرت اسناد بی کفایتی حکومت های قبلی در پاسداشت از کشور ایران و مردم آن آمده است. در دیگر اسناد مربوط به شروع جنگ به وسیله حکومت بعثی عراق نمایش داده شده و گزارش تحرکاتی که دشمن پیش از جنگ داشته و کمبود امکانات و عدم تجهیز نیروهای مردمی در آغاز جنگ و بی مسئولیتی برخی که موجب شد دشمن گستاخانه به شهرهای کشور یورش بیاورد.

در یک تالار هم به جنگ نابرابر ایران و عراق، جنگی نامتعارف که همراه با بمباران شیمیایی و …. بوده اشاره کرده است و برخوردهای نامناسب عراقی ها با اسرای ایرانی و انواع شکنجه‌هایی که به اسرای ما تحمیل می کرده‌اند و در مقابل صبر و استقامت نیروهای ایرانی که فرماندهان عراقی را به ستوه آورده بود.

در قسمتی دیگر از تالار هم عکس هایی مربوط به کمک‌های مردمی در پشت جبهه‌ها، دست‌ساخته‌های اسرا و ابتکارات آنها در حین اسارت قرار گرفته است؛ در راهروها تابلوهای نقاشی نصب شده که حماسه هشت سال دفاع مقدس را به تصویر کشیده و در بخش هایی هم عکس هایی از شهدا، لوازم شخصی آنها، دست نوشته‌ها، نامه‌ها، وصیتنامه‌ها و تجهیزاتی که رزمندگان از دشمن مزدور به غنیمت گرفته‌اند برای بازدید قرار گرفته است.

فضای روباز محل نمایش سلاح‌های جنگی سنگین است که بیشتر آنها غنیمت هستند، همچنین ماکت منطقه عملیاتی کربلای ۵ در شلمچه به نمایش گذاشته شده است.

از نکات قابل تأمل این است که فضای ساخته شده برای عملیات کربلای پنج به قدری زیبا شبیه‌سازی و بازسازی شده که افراد بازدید کننده احساس می‌کنند در منطقه عملیاتی شلمچه حضور دارند.

قسمتی دیگر از فضای روباز موزه به گلزار شهدا اختصاص یافته است که شامل هشت هزار لوح قبور شهدای استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان است و به صورت نمادین به تفکیک هر شهرستان ایجاد شده؛ این موزه از جاذبه های منحصر به فرد پایتخت مقاومت جهان اسلام محسوب می شود و گردشگران با بازدید از این نقطه از شهر کرمان، به بخشی گسترده از اسناد جنگ و دفاع مقدس دست می یابند.

موزه سکه کرمان

این موزه در قلب تاریخی شهر کرمان قرار گرفته؛ ضرابخانه گنجعلی خان (موزه سکه) در اواسط بازار غربی و در شمال میدانی به همین نام واقع شده است.

این بنا از آثار اواخر دوره گنجعلیخان به شمار می رود و تزئینات درونی آن گچبری به شکل آجر کاذب و دارای گنبد بلندی است که در راس آن کلاه فرنگی و تأمین کننده بخشی از نور داخل این ساختمان است. پلان آن مربعی شکل است و دارای چهار ایوان و چهار غرفه در اطراف خود قوس هایی نیز دارد و طاق نما به صورت ضربی تعبیه است.

سردر موزه کاملاً ساده بوده و تزئین آن آجرکاری گچی این؛ در گذشته و به ویژه عصر صفویه این عمارت محل ضرب سکه و مسکوکات طلا و نقره دولتی بوده است و در حال حاضر انواع سکه های قدیمی در غرفه های آن به نمایش گذاشته شده که یکی از معتبرترین موزه های سکه ایران محسوب می شود.

بیش از ۵۰۰ سکه در این موزه نگهداری می شود که شامل سکه های ادوار مختلف تاریخ از جمله دوره اشکانیان، ساسانیان، عرب ساسانی، اموی، عباسی، گورکانی، تیموری، آل مظفر، آل مکرم، آق قویونلو، قراقویونلو، ایلخانی، سامانی، آل بویه، غزنوی، سلجوقی، صفوی، افشار، افغان ها، زندیه، قاجار، پهلوی و همچنین اسکناس هایی از دوره قاجار و پهلوی وجود دارد، در عین حال سکه های رومی و یونانی نیز در این موزه به نمایش گذاشته شده است.

گنبد جبلیه کرمان

گنبد جبلیه به عنوان تنها بنای سنگی کرمان از سنگ و گچ ساخته شده است، این گنبد هیچ گونه حصاری در اطراف خود ندارد و پس از بازسازی، در سال ۱۳۸۸ به موزه سنگ تبدیل شد.

گنبد جبلیه مکانی بسیار زیبا و دیدنی در میان دشت بسیار سر سبز قرار گرفته است و با توجه به شواهد موجود، احتمالا ساخت این بنا به اواخر دوره ساسانی بر می گردد. سنگ های قبر قدیمی، نقوش چوپانی و کتیبه های سنگی بخشی از دارایی این موزه مهم قلمداد می شود که امروزه در دامنه کوه های صاحب الزمان و ضلع شرقی شهر کرمان قرار گرفته است.

حمام گنجعلیخان کرمان موزه مردم شناسی

حَمام گَنْجْعَلیخان یکی از بناهای مجموعه گنجعلیخان در شهر کرمان است که در سال ۱۰۲۰ ه‍.ق (۱۶۱۱ میلادی) ساخته شده. گنجعلی بیک ملقب به گنجعلیخان از حاکمان کرمان در زمان شاه عباس صفوی بود که کارهای عمرانی مهمی در کرمان انجام داده است. وی برای اینکه در وسط شهر تفرجگاه‌های عمومی وجود داشته باشد، ابتدا یک میدان بزرگ ایجاد کرد. این میدان که بیش از صد متر طول و پنجاه متر عرض دارد از چهار طرف با بناهای اختصاصی شامل مدرسه، مسجد، بازار و حمام (۱۰۲۰ ه‍.ق)، چهارسوق، آب‌انبار و ضرابخانه محصور شده و یک مجموعه عالی از آثار عمرانی عصر صفوی است.

حمام گنجعلیخان گذشته از نورپردازی، کاشی کاری معرق و معماری زیبا و تاریخی با نقوش منحصر به فرد، امروزه به عنوان موزه مردم شناسی برای نمایش آداب و سنن خاص این خطه کاربری دارد و ۲ بخش حمام زنانه و مردانه در آن تعریف شده است.

موزه زرتشتیان کرمان

موزه زرتشتیان واقع در شرق شهر کرمان، نخستین و تنها موزه مردم‌شناسی زرتشتیان جهان است که ساخت این موزه در دهه ۱۳۷۰ آغاز شد و در سال ۱۳۸۰ پایان یافت.

گفته می شود که آتش آتشکده زرتشتیان کرمان هرگز خاموش نمی شود و امروزه پس از قرن ها جاذبه ای بی نظیری برای گردشگران و مسافران نوروزی این استان دارد. از کهن‌ترین اشیای این موزه یک جلد کتاب دست‌نویس گاتاها با پیشینه بیشتر از ۲۰۰ سال و یک آتشدان دستی با تاریخ حک شده ۱۲۰۷ است.

موزه صنعتی کرمان

موزه صنعتی شامل گنجینه‌ای غنی و دیدنی از هنرهای معاصر و شامل آثار ارزشمندی از هنرمندان ایرانی و خارجی است که در شهر کرمان، خیابان شریعتی و حد فاصل میدان باغ ملی و چهار راه طهماسب آباد واقع شده است.

این موزه به آثاری اصیل از اساتید بلندآوازه جهان، هنرمندان ایران و کرمان مزین است؛ آثار موجود در این موزه با سبک‌ها و شیوه‌های گوناگونی آفریده شده است. آثار خطاطان، خاکبازان، مینی مالیست‌ها و مینیاتوریست‌ها، کانسپچول‌ها، پاپ آرت‌ها و آبستراکت‌ها را می‌توان در مجموعه این آثار موزه مشاهده کرد.

سعی موزه هنرهای معاصر کرمان نمایش جنبه‌های گوناگون هنرهای تجسمی ایران است، آثار موجود شامل نقاشی‌های آبرنگ و رنگ روغن، سیاه قلم و همچنین تابلوهای موزائیک سنگ، مجسمه‌های گچی، مرمری، برنزی، و چوبی هنرمندان ایرانی و خارجی است؛ در این موزه یکهزار و ۲۰۰ اثر هنری فاخر نگهداری می‌شود.

در حدود نیمی از آثار متعلق به علی‌اکبر صنعتی بوده و مابقی به سایر هنرمندان معاصر ایرانی و خارجی از جمله برخی آثار سهراب سپهری تعلق دارد. سایر آثار موجود در موزه متعلق به بیش از ۸۳ هنرمند معاصر ایرانی و ۱۶ هنرمند خارجی بوده که می‌توان گفت پس از موزه هنرهای معاصر تهران آثار موجود در این موزه در ایران منحصر ب فرد است و دارای غنی‌ترین گنجینه از هنر معاصر ایران و جهان در ایران به شمار می رود..

اکونو موزه بانو بی بی حیاتی کرمان

شهر کرمان جاذبه های بسیاری را در خود جای داده و یکی از آن ها، اکونو موزه بانو حیاتی است که در گذر اصلی بازار بزرگ کرمان قرار دارد. این موزه که به حرفه و صنعت مردم کرمان اختصاص دارد در ۱۰ غرفه، هنر و صنایع دستی کرمان مانند مسگری، سفالگری، پته و قالی بافی را به نمایش می گذارد.

همچنین، غرفه ای در این موزه وجود دارد که وسایل هنری و تزییناتی که کرمانی ها در خانه خود به کار می برند را به تصویر می کشد و در تمامی این غرفه ها، هنرهای سنتی شهر کرمان آموزش نیز داده می شود؛ همچنین، وسایل هنری در غرفه های آن به فروش می رسند.

از دیگر جذابیت های اکونو موزه بی بی حیاتی، ساختمان آن است که تاریخچه ای طولانی دارد، قدمت این بنا به سال ۱۲۶۷ ه.ش و اواخر دوره قاجار باز می گردد؛ در این سال، ساختمان موزه به عنوان بانک شاهنشاهی ایران و انگلیس ساخته شد و جالب است که بدانید این بانک نخستین بانک کرمان بود.

این جاذبه که از سال ۱۳۵۸ ثبت ملی شده، نام های دیگری ازجمله مدرسه بی بی حیاتی و مدرسه حیاتی کرمان نیز دارد.

موزه آکواریم و هوا و فضا

موزه آکواریم در محله فردوسی کرمان و در بلوار قدس،خیابان مطهری واقع شده است. از لحاظ موقعیت جغرافیایی این مکان در نزدیکی مراکزی مانند فروشگاه معلم و کلینیک جوادالائمه، همچنین بوستان مطهری، هتل کرمان و بیمارستان سیدالشهدا قرار گرفته است.

نمونه هایی از حیوانات وحشی و به ویژه آبزیان همچنین تصاویر، نوشته ها و ابزارهای قدیمی فضانوردی، بخش هایی از این موزه واقع در محدوده پارک مطهری کرمان را تشکیل داده است.

موزه ریاست جمهوری رفسنجان

موزه ریاست جمهوری یکی از جاهای دیدنی شهرستان رفسنجان در استان کرمان است و شامل یادگارهای دوران ریاست‌ جمهوری به ویژه مرحوم آیت الله رفسنجانی می شود که این بنا در ملک پدری این شخصیت تاریخ انقلاب راه اندازی شده است.

این موزه محل نگهداری تعداد زیادی از اشیایی است که در غرفه‌های متنوع آن جای گرفته‌اند، از غرفه دوران کهن گرفته تا رفسنجان‌شناسی. همچنین قریب به هزار قطعه از هدایای مردمی و دیگر کشورها به دولت ایران در دوره ریاست جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در موزه نگهداری می‌شوند.

موزه تاریخ و مردم‌شناسی سیرجان

موزه تاریخ و مردم شناسی سیرجان از جاهای دیدنی سیرجان در استان کرمان به شمار می رود و شامل سه بخش اسناد و کتب خطی، اشیای تاریخی و مردم‌ شناسی می شود.

این موزه در شهریور سال ۱۳۸۴، به همت شهرداری سیرجان و میراث فرهنگی با مکان اهدایی دارالقرآن اهل بیت راه‌اندازی شد و امروزه به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی سیرجان، میزبان گردشگران است.

موزه گلیم و دست بافته ها و موزه دیرینه شناسی سیرجان نیز بخشی دیگر از فهرست موزه های این شهرستان محسوب می شوند که می توانند در ایام نوروزی پذیرای گردشگران باشند.

موزه باستان شناسی جیرفت

موزه باستان‌ شناسی جیرفت محلی برای نمایش تاریخ و فرهنگ غنی شهر جیرفت است که بخشی از آثار حفاری های تپه های کُنارصندل، شهر اسلامی دقیانوس و گورستان محطوط آباد بخشی از یافته های پنج هزار ساله این موزه محسوب می شوند.

در این موزه زیبا می توانید حدود ۵۰۰ مورد از اشیا و ظروف کنده کاری شده با نقش های پیچیده و پر رمز و راز از انسان ها، جانوران، موجودات افسانه ای را تماشا کنید.

همچنین چندین مورد تندیس مرمری از انسان و جانوران، مجسمه های مفرغی، سفال‌ های منقوش و سفال‌ های ساده و اشیای کوچک مانند مهره های مسطح و استوانه ای در این موزه نگهداری می شوند.

یافته های این موزه به ویژه از سنگ صابون مربوط به اواخر هزار سوم ق.م و حفاری های تپه های کنار صندل می شوند.

سفری در گذر زمان با تجربه موزه‌های کرمان

منبع: نذیر کرمان
? سفری در گذر زمان با تجربه موزه‌های کرمان