زندگی لرزان روی ۱۸ گسل/کرمان غیرمقاوم و فراموش شده در مقابل زلزله

فت فتو – گروه استان‌ها: زمین لرزه ۵.۱ دیروز زرند برای مردم کرمان فقط یک درس داشت و آن، این بود که اگر مقاوم سازی انجام شده باشد در هنگام بروز زمین لرزه خون از دماغ کسی بر زمین نمی‌ریزد.

این مساله را می‌توان در روستاهای شهرستان و بم و زرند و البته شهرهای مرکز این شهرستان‌ها تا حدودی مشاهده کرد اما سوال این است در سایر شهرها به خصوص شهر کرمان چه اقدامی انجام شده است؟

در واقع می‌توان گفت ۷۰ درصد از سازه‌های شهر کرمان عمر بالای ۶۰ سال دارند و در مقابل زمین لرزه هیچ مقاومتی نخواهند داشت.

در واقع می‌توان گفت ۷۰ درصد از سازه‌های شهر کرمان عمر بالای ۶۰ سال دارند و در مقابل زمین لرزه هیچ مقاومتی نخواهند داشت

این در حالیست که پر جمعیت ترین شهر استان با حدود یک میلیون نفر جمعیت را گسل‌هایی مانند سرآسیاب، سیدی، زنگی آباد و باغین در برگرفته‌اند.

فرو نشست زمین در اطراف و گاه در داخل این شهر نیز چالشی همیشگی بوده است، اما این تنها گوشه‌ای از مخاطره‌های این شهر است. باید به بافت فرسوده شهر کرمان که اکثراً در هسته مرکزی شهر قرار گرفته نیز اشاره کرد. طبق آخرین آمار ۱۳۰ هزار نفر از جمعیت این شهر در بافت فرسوده زندگی می‌کنند.

اما وضع در حاشیه شهر نیز مناسب نیست، هیچ آماری در خصوص تعداد افراد حاشیه نشین کرمان منتشر نشده است اما کافیست سری به این مناطق بزنید. آلونک‌هایی که با یک تکان با خاک یکسان می‌شوند و دیوارهایی که گاه با آجرهای چیده شده روی هم ساخته شده‌اند و سقف‌های فلزی توجه شما را جلب خواهد کرد.

خانه‌های ترک خورده شهر کرمان بازسازی نشدند

در کنار این دو کانون حساس و آسیب پذیر خانه‌های با قدمت بالای ۶۰ سال در کرمان فراوانی بالایی دارند، این خانه‌ها اکثراً در زمین لرزه‌های دو سال قبل کرمان دچار ترک خوردگی و آسیب شده‌اند اما برخلاف وعده‌های ابتدایی مسئولان هیچ گاه برنامه مدونی برای مقاوم سازی این سازه‌ها اندیشیده نشد.

در کرمان در کنار مردم مسئولان هم خطر زمین لرزه را خیلی زود فراموش می‌کنند.

شهری بر روی آب

نکته‌ای که زمین لرزه را در شهر غیر مقاوم کرمان خطرناک‌تر می‌کند این است که بسیاری از سازه‌های غیر مقاوم استان در زمین لرزه‌های گذشته دچار ترک خوردگی شده‌اند و در این میان هیچکدام از ادارات و مسئولان بررسی دقیقی در این زمینه نکرده‌اند و گرانی‌های اخیر مصالح ساختمانی هر گونه مقاوم سازی توسط مردم را نیز متوقف کرده است.

نکته‌ای که زمین لرزه را در شهر غیر مقاوم کرمان خطر ناک تر می‌کند این است که بسیاری از سازه‌های غیر مقاوم استان در زمین لرزه‌های گذشته دچار ترک خوردگی شده‌اند

این شرایط شهری است که بر روی دریاچه‌ای از آب‌های زیر زمینی ناشی از فاضلاب شهری بنا شده است. طی سال‌های اخیر اجرای پروژه فاضلاب شهری کرمان برای جمع آوری آب‌های زیر زمینی نیز به کندی پیش رفته است و همین امر موجب بالا آمدن آب در برخی از مناطق شهر از جمله محله شکوه و برخی از مناطق بافت تاریخی شده است.

از سوی دیگر تخلیه این آب‌ها توسط موتور پمپ‌هایی که در بخش‌های مختلف شهر نصب شده است موجب می‌شود احتمال رانش و فرونشست زمین در زمان بروز زمین لرزه در شهر کرمان افزایش یابد.

رئیس سازمان زمین شناسی کرمان در گفتگو با مهر اظهار داشت: با توجه به زلزله خیز بودن استان کرمان باید مقاوم سازی سازه‌ها با جدیدت بیشتری در این شهر و مناطق دیگر مسکونی استان انجام شود.

همه مناطق جمعیتی کرمان تحت تأثیر گسل‌ها است

علی رشیدی افزود: همه مناطق جمعیتی کرمان تحت تأثیر گسل‌ها است و فقط بخش کوچکی از شهرستان سیرجان گسل ثبت شده وجود ندارد اما نباید فراموش کنیم شهر بم بر اثر فعال شدن گسلی لرزید که قبل از وقوع زمین لرزه شناخته شده نبود.

وی ادامه داد: نمی‌توان تعداد دقیق گسل‌های فعال استان را عنوان کرد چون در استان ۱۸ گسل که خود شامل تعداد زیادی گسله هستند، وجود دارد.

مسئولان نباید خطر زمین لرزه در مرکز تجمعی استان را فراموش کنند و طرحی در راستای مقاوم سازی خانه‌ها در شهر کرمان باید تنظیم شود

وی از مردم استان کرمان خواست در زمان ساخت و ساز اولین اولویت را به مقاوم سازی اختصاص دهند تا در زمان بروز زمین لرزه در امان باشند.

رئیس سازمان زمین شناسی کرمان ادامه داد: نمی‌توان عنوان کرد گسل‌ها در کدام قسمت از استان فعال‌تر هستند زیرا شاهد فعالیت مداوم گسل‌ها در جنوب استان هستیم و گسل‌های شمال استان نیز هر از چند گاهی فعال می‌شوند که شامل گسل بزرگ کوهبنان در شمال استان و گسل فاریاب در جنوب استان می‌شود.

وی با ابراز نگرانی در خصوص وجود سازه‌های غیر مقاوم در شهر کرمان گفت: مسئولان نباید خطر زمین لرزه در مرکز تجمعی استان را فراموش کنند و طرحی در راستای مقاوم سازی خانه‌ها در شهر کرمان باید تنظیم شود.

مدیریت بحران جدی گرفته شود

وی بر لزوم توسعه مدیریت بحران در زمان بروز زمین لرزه تاکید کرد و افزود: باید همه دستگاه‌های و مردم بدانند در زمان بروز زمین لرزه شدید باید چه انجام دهند زیرا ما تجربه زمین لرزه‌ای مانند بم را داریم و نباید در زمان بروز زمین لرزه دچار سردرگمی شویم.

مدیرعامل هلال احمر استان کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهار داشت: برگزاری دوره‌های آموزشی و مانورهای زمین لرزه در کرمان همیشه در دستور کار بوده است و آموزش‌های ضروری به گروه‌های هدف منتقل شده است.

رضا فلاح گفت: گروه‌های واکنش سریع و امدادی برای امداد رسانی در خصوص زمین لرزه نیز در کرمان آموزش‌های تخصصی را فراگرفته‌اند اما مهمترین نکته در زمان بروز زمین لرزه مقاوم سازی مناسب سازه‌ها و رفتارهای مناسب در خصوص پناه گیری و امدادرسانی به افراد آسیب دیده است.

وی ادامه داد: مقاوم سازی و آموزش می‌تواند دو اصل مهم برای کاهش خسارت‌های زمین لرزه‌ای در استان لرزه خیزی مانند استان کرمان باشد، همچنین باید تجربه‌های زمین لرزه‌های بم، زرند و کوهبنان برای امداد رسانی در استان مستند و مورد استفاده قرار گیرد.

اما با وجود تمام واقعیت‌های پیش روی ساکنان کرمان در خصوص زلزله خیز بودن استان و وجود هزاران سازه غیر مقاوم در استان اما گویی در استان کرمان هم مردم و هم مسئولان خیلی سریع به بهانه‌های مختلف خطر زمین لرزه فراموش و یا به عمد نادیده گرفته می‌شود.