در فرآوری گل محمدی در منطقۀ لاله‌زار مشکل داریم

فت فتو ـ اسما پورزنگی‌آبادی:فصل گل‌‌چینی در لاله‌زار بردسیر رو به پایان است اما امسال،مزرعه‌های گل محمدی،مثل پارسال پربار نبود چرا که سرمازدگی حدود ۵۰ درصد از گل‌های محمدی را نابود کرد.

داریوش فلاح لاله‌زاری،عضو شورای شهر و از کشاورزان منطقۀ لاله‌زار و تولیدکنندۀ گلاب در حاشیۀ جشنوارۀ گل محمدی که جمعه ۲۷ خردادماه برگزار شد،در گفت‌وگو با فت فتو به برخی از مشکلاتی که کشاورزان منطقه دارند اشاره و تاکید کرد که در فرآوری گل با مشکل جدی مواجهند.

او را به‌عنوان نمایندۀ کشاورزان به من معرفی کردند اما خودش تاکید دارد که همیار کشاورزان لاله‌زار است نه نماینده. 

گفت‌وگو با فلاح را در ادامه می‌خوانید.

 

*امسال وضعیت تولید گل محمدی چه‌طور بود؟

سال گذشته،تولید گل محمدی در منطقۀ لاله‌زار حدود هشت هزار تن بود که امسال به کم‌تر از شش هزار تن رسید. متاسفانه سرمازدگی نسبتا شدیدی بعد از عید نوروز داشتیم که هم به گل محمدی و هم گردو در لاله‌زار خسارت زد و می‌توان گفت حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد محصول امسال را سرما زد.

*برخی از کشاورزان از قیمت‌گذاری گل محمدی گلایه‌مند هستند و می‌گویند نرخ ۵۵ هزار تومان برای هر کیلو گل تر مناسب نیست. نظر شما چیست؟

قیمت گل،در جلساتی با فرمانداری و استانداری و براساس نرخ کشوری تعیین می‌‌شود و مشکلی در این زمینه نداریم. سال گذشته هر کیلو گل ۲۷ هزار تومان بود که امسال به ۵۵ هزار تومان رسیده است. البته بخشی از این افزایش قیمت،به دلیل کمبود گل بوده است. هم در قمصر کاشان و هم لاله‌زار سرمازدگی بخشی از محصول را نابود کرد و همین باعث شد نرخ نسبتا خوبی داشته باشیم که از لحاظ اتصادی برای کشاورزان مقرون به صرفه است.

*در بخش تولید گل محمدی،کشاورزان با چه مشکلاتی مواجه هستند؟

خوشبختانه با کمبود جدی آب مواجه نیستیم ولی کانال‌های آبرسانی به مزارع،خاکی است. اگر بتنی یا لوله‌گذاری می‌شد،بهره‌وری آب تا ۶۰،۷۰ درصد افزایش می‌یافت. در شش،هفت سال گذشته،خودِ کشاورزان منطقه حدود ۴۰ کیلومتر کانال سیمانی ساختند. جهاد کشاورزی فقط شیوۀ کار را گفت و کشاورزان آن را انجام دادند و حداقل ۵۰ درصد از هدررفت آب جلوگیری شد. دو بند خاکی هم خود کشاورزان برای ذخیرۀ آب احداث کردند اما این اقدامات کافی نیست و نیاز به احداث بندهای خاکی دیگری داریم چون در منطقه،آب‌های فصلی خیلی زیادی داریم که در زمستان هدر می‌رود. اگر بند خاکی باشد،می‌توانیم آن را ذخیره کنیم تا بهره‌وری بیش‌تر شود. دربارۀ این موضوع تا حالا پیگیری زیادی داشتیم. نماینده محترم مجلس خیلی تلاش کردند و امسال یک بند خاکی احداث شد که فواید خوبی برای کشاورزان داشت اما به بندهای دیگری هم نیاز است.

*پس کشاورزان لاله‌زار با کمبود آب مواجه نیستند.

در تامین آب آشامیدنی در لاله‌زار با کمبود شدید مواجهیم. یک دلیل آن خشکسالی است و دلیل دیگر اینکه چهار،پنج سال پیش،از منبع آب شهر،لوله‌گذاری کردند تا یک بند خاکی برای تامین آب احداث کنند. چند سال گذشته ولی کاری انجام نمی‌شود. مطالعات این سد انجام شده ولی تامین اعتبار نمی‌شود. الان آب کشاورزی،وارد لوله‌های آب آشامیدنی می‌شود و مردم از همین آب کشاورزی برای شرب استفاده می‌کنند. پیگیری زیادی برای حل این مشکل انجام دادیم. فرماندار و نماینده مجلس از طریق وزارت نیرو پیگیری کردند،آب منطقه‌ای کرمان هم تلاش‌هایی انجام داده ولی این پروژه،تامین اعتبار نمی‌شود. الان آب کوه وارد سیستم آبرسانی لاله‌زار می‌شود.

*بدون تصفیه؟

 فکر نمی‌کنم تصفیه بشود. احتمالا فقط کلرزنی می‌شود. تقاضای ما از مسئولین این است که برای تامین آب شرب شهر کمک کنند.

*در زمینۀ فروش گل محمدی مشکلی ندارید؟

خوشبختانه در فروش مشکلی نداریم ولی چالش بزرگی که داریم مربوط به مجوزهای واحدهای گلاب‌گیری است. در سال ۹۵ حدود ۶۰،۷۰ واحد تولیدی گلاب با مجوزهایی که جهاد کشاورزی و اداره کار دادند در لاله‌زار راه‌اندازی شد ولی از آن زمان تاکنون هیچ مجوزی را تمدید نکردند و همۀ واحدهای گلاب‌گیری‌ لاله‌زار بدون مجوز دارند فعالیت می‌کنند. نمی‌دانیم مشکل از کجاست و چه نهادی باید آن را حل کند ولی نه جهاد کشاورزی و نه ادارۀ کار هیچ‌کدام زیر بار نمی‌روند. یکی،دو مرحله به کمیسیون رفع موانع تولید با حضور دکتر مهرابی معاون استاندار رفتیم ولی باز هم مشکل حل نشد. خود من تولیدی گلاب دارم. تا حالا هفت،هشت میلیارد تومان هزینه کرده‌ام و هرچه مراجعه می‌کنم مجوز را تمدید نمی‌کنند. دیگر تولیدکنندگان هم وضعیتی مشابه من دارند. ما برای ادامۀ فعالیت نیاز به تمدید مجوز داریم. مگر می‌شود مجوز بدهند و بعد تمدید نکنند؟ جهاد کشاورزی و اداره کار و صنف می‌گویند مجوزهای گلاب‌گیری در حیطۀ اختیار ما نیست. اگر نیست روز اول نباید به ما مجوز می‌دادند. حدود شش سال است مجوزهای گلاب‌گیری لاله‌زار را تمدید نمی‌کنند و همه با مشکل مواجهند.

*مجوز را از کدام اداره گرفته‌اید؟

از جهاد کشاورزی و اداره کار مجوز گرفتیم. سال ۹۵ آقای رزم‌حسینی استاندار وقت و آقای حسن‌پور نماینده مجلس به لاله‌ز‌ارآمدند و اهالی اینجا را تشویق کردند که سرمایه‌گذاری کنند. همه مجوز گرفتیم ولی حالا آن را تمدید نمی‌کنند. تقاضای ما از مسئولین این است که مشکل را حل کنند و راهکاری به ما بدهند. همه میلیاردها سرمایه‌گذاری کرده‌ایم ولی نمی‌دانیم چه باید انجام بدهیم.

*یعنی نیاز به این واحدهای جدید نبوده که حالا آن را تمدید نمی‌کنند؟

قبل از اینکه این واحدها راه‌اندازی شود،گل‌ها روی زمین می‌ماند و کشاورزان آن را کف خیابان می‌ریختند. زمانی بود که روزی ۱۵۰ تا ۲۰۰ تن گل به کارخانۀ گلاب زهرا می‌رفت. فردی را از کاشان دعوت کردیم که در منطقه،کارخانه تاسیس کرد. از سال ۹۵ به بعد،خود اهالی لاله‌زار ۶۰،۷۰ واحد گلاب‌گیری راه‌اندازی کردند و حدود ۵۰۰،۶۰۰ نفر شغل ایجاد شده ولی مجوزها تمدید نمی‌شود و نمی‌دانیم چه باید بکنیم.

*دلیل‌شان برای عدم تمدید مجوزها چیست؟

جهاد کشاورزی می‌گوید از سال۹۶ دیگر این کار،در حیطۀ اختیارات ما نیست. اداره کار هم می‌گوید در حیطۀ اختیار ما نیست.

*یعنی این مجوزها متولی مشخصی ندارد؟ به سازمان صمت مراجعه نکرده‌اید؟

تاکنون که به سازمان صنعت مراجعه نکردیم ولی هیچ نهادی زیربار تمدید مجوزها نمی‌رود.

*از گلاب‌گیری‌های کاشان خبر دارید؟ آن‌ها چه می‌کنند؟

در کاشان همه از جهاد کشاورزی و اداره کار مجوز می‌گیرند و مشکلی ندارند. تولید را نمی‌توان تعطیل کرد. باید راهکاری برای این مشکل در لاله‌زار پیدا کنند. ما در منطقۀ لاله‌زار در فرآوری گل مشکل داریم. ۴۰ درصد گل به کاشان و شیراز ارسال و آنجا فرآوری می‌شود. حدود چهار هزار هکتار گل محمدی در منطقه داریم. عدد کمی نیست. منبع اصلی امرار معاش و تمام سطح زیر کشت منطقه گل محمدی شده است با این وجود،در فراوری مشکل جدی داریم. سال‌های ابتدایی دهۀ ۹۰ وضعیت طوری شده بود که کشاورزان گل‌ها را بیرون می‌ریختند. گلاب زهرا ساعت پنج عصر درهای کارخانه را می‌بست الان اما تمام گل جمع‌آوری می‌شود ولی واحدهای گلاب‌گیری با مشکل مجوز مواجهند.

*در جریان جشنواره گل محمدی،استاندار به لاله‌زار آمد. دربارۀ این مشکلات با او صحبت کردید؟

استاندار محترم قول دادند که مشکل آب شرب لاله‌زار را پیگیری کنند. آقای حسن‌پور هم این قول را دادند. برای مجوزها،نماینده محترم سیرجان و بردسیر گفتند که پیگیر هستند و باید ببینیم به چه نتیجه‌ای می‌رسد.

*آقای فلاح،به جز واحدهای گلاب‌گیری که فعال هستند،به واحدهای جدید هم در منطقه نیاز است؟

۱۰۰ درصد. خیلی‌ها به دنبال سرمایه‌گذاری برای فراوری گل محمدی در لاله‌زار هستند ولی مجوز به آن‌ها داده نمی‌شود.

*حضور دلالان را در منطقه را ارزیابی می‌کنید؟ برخی کشاورزان دلالان را برای بازار گل مفید می‌دانند. برخی اما می‌گویند اگر نباشند،بهتر است. نظر شما چیست؟

اگر دلالان نباشند،این حجم از تولید گل را که کسی نمی‌تواند خریداری کند. ۵۰،۶۰ درصد گل را همین دلالان خریداری کرده و از اینجا می‌برند. اگر نباشند تکلیف این گل‌ها چه می‌شود؟

*حضور دلالان بر قیمت‌گذاری گل چه تاثیری داشته است؟

اگر دلالان نباشند تولیدی‌ها قیمت را پایین می‌‌کشند. امسال تولیدی‌ها می‌خواستند نرخ گل را کم‌تر از۴۰ هزار تومان بگذارند ولی دلالان قیمت را کیلویی ۵۵ هزار تومان تعیین کردند که الان با همین نرخ از کشاورزان خریداری می‌شود.

*اینکه می‌گویند کسانی از استان‌های دیگر به لاله‌زار می‌آیند و مزارع را اجاره و محصول را برداشت می‌کنند صحت دارد؟

بله. مثلا کسانی از شیراز می‌آیند و زمین را اجاره کرده و گل را می‌چینند و خشک می‌کنند و می‌برند و مشکلی هم برای کشاورزان ندارند. به هر حال،این افراد سهمی در تولید منطقه دارند. / الف

عکس:مژده موذن‌زاده