خم شدن قد «خاتون آباد» در مقابل آلودگی/ اینجا گیاه نمی روید

فت فتو – گروه استان‌ها: سال ۷۴ بود که در راستای توسعه طرح‌های معدنی و صنعتی استان کرمان و با توجه به جلوگیری از خام فروشی کارخانه ذوب مس در دشت خاتون آباد شهرستان شهربابک در استان کرمان احداث شد.

هدف از احداث این کارخانه جلوگیری از خام فروشی سنگ معدن استخراجی از معادن مس شهربابک بود و مردم منطقه شادمان از ورود صنعت به شهرستان و ایجاد اشتغال؛ از احداث این کارخانه استقبال کردند، اما دیری نپایید که آلودگی‌های شدید ناشی از دود و پس ماند های این کارخانه دشت خاتون آباد که یکی از سر سبزترین دشت‌های استان کرمان محسوب می‌شود و مراتع و مزارع گسترده‌ای در خود جای داده بود را به مواد شیمیایی و فلات سنگین آلوده کرد.

فلزات سنگین جای مراتع را گرفتند

مشکل اساسی اینجا بود که در ساخت این کارخانه از تکنولوژی روز دنیا استفاده نشده بود و همین امر موجب آلودگی دشت به فلزات سنگین شد. نتیجه این آلودگی تلف شدن هزاران رأس دام و خشک شدن مزارع و باغ‌ها بود و شدت آلودگی به حدی است که در بخشی از دشت دیگر امکان رویش گیاه و چرای دام وجود ندارد.

شهربابک را در کرمان به عنوان قطب دامداری می‌شناسند اما در دشت خاتون آباد دیگر امکان ادامه دامداری نیز وجود ندارد و پرداخت غرامت به دامداران به دلیل تلف شدن دام‌ها به روندی عادی تبدیل شد به طوری که هر دامدار بعد از تلف شدن دام آن را به مراکز مشخص منتقل و غرامت تلف شدن دام را دریافت می‌کند.

پرداخت غرامت به دامداران به دلیل تلف شدن دام‌ها به روندی عادی تبدیل شد به طوری که هر دامدار بعد از تلف شدن دام آن را به مراکز مشخص منتقل و غرامت تلف شدن دام را دریافت می‌کند

حالا بعد از ۲۷ سال از احداث این کارخانه و وعده‌های بسیاری که در خصوص رفع آلودگی این واحد صنعتی داده شده است ولی دامداران شهربابک از تلف شدن دام‌ها گلایه دارند و آلودگی در این دشت هر چند که به گفته مسئولان کارخانه مربوطه کم شده اما همچنان ادامه دارد.

در حالی که این روزها به دلیل خشکسالی مسئولان ارشد کرمان سعی دارند معادن را گسترش دهند و طبیعتاً صنایع وابسته نیز توسعه می‌یابد مسائل زیست محیطی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و موضع گیری مشخصی نیز در خصوص آلودگی‌های دشت خاتون آباد انجام نمی‌شود.

افتتاح معادن و کارخانه‌ها در مناطق بکر و طبیعت کرمان

افتتاح گاه و بیگاه معادن مختلف و طرح‌های صنعتی در مناطقی که در گذشته بکر و دست نخورده بودند اند نیز این نگرانی را ایجاد کرده است که مشکل دشت خاتون آباد امکان تکرار مجدد در استان کرمان دارد.

محمد یکی از دامداران خاتون آباد است که در گفتگو با مهر می‌گوید: میزان آلودگی دشت به حدی است که دام‌ها با تغذیه از مراتع باقیمانده در دشت و نوشیدن آب به مرور دچار بیماری می‌شوند و بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم نیز وجود فلزات سنگین در لاشه‌ها را تأیید می‌کند، ما در گذشته درآمدمان از پرورش دام و فروش محصولات و گوشت بود اما این روزها باید بعد از تلف شدن دام‌ها به فکر گرفتن غرامت تلف شدن دام باشیم.

وی می‌گوید: برخی از مردم تصور می‌کنند که با اشتغالی که این کارخانه ایجاد کرده زمینه کار برای جوانان مهیا شده است اما سوال من این است مگر خود ما در این دشت زندگی نمی‌کنیم و از گوشت همین دام‌ها تغذیه نمی‌کنیم؟ آیا مراجع پزشکی میزان آلودگی‌های این کارخانه را بررسی کرده‌اند؟

مهاجرت مردم از روستاهای اطراف

وی می‌افزاید: برخی از مردم از این دشت مهاجرت کرده‌اند اما بسیاری هم همچنان به کار دامداری در اطراف دشت مشغول هستند اما آلودگی این منطقه را در برگرفته و بسیاری از درختان خشک شده‌اند و دام‌ها نیز تلف می‌شوند.

احمد یکی دیگر از اهالی این منطقه می‌گوید: چندین روستا در اطراف این کارخانه وجود دارد و همه مردم هم امکان مهاجرت ندارند چندین سال از زمان افتتاح این کارخانه و وجود این آلودگی‌ها گذشته است و سوال این است که هنوز تصمیم جدی برای رفع آلودگی انجام نشده است.

وی افزود: استانداری کرمان و محیط زیست باید موضع خود را در این خصوص اعلام کنند زیرا روستاییان دچار خسارت‌های جدی شده‌اند و دام‌های ما در حال تلف شدن است.

معاون عمرانی استاندار کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: برای جلوگیری از خسارت دامداران تصمیم گرفته شده است تا شعاع ۱۵ کیلومتری این کارخانه دام‌ها خریداری و جمع آوری شوند و خسارات دامداران نیز پرداخت شود.

برای جلوگیری از خسارت دامداران تصمیم گرفته شده است تا شعاع ۱۵ کیلومتری این کارخانه دام‌ها خریداری و جمع آوری شوند و خسارات دامداران نیز پرداخت شود

سید مصطفی آیت الهی موسوی افزود: اقدامات لازم نیز برای متوقف کردن آلودگی کارخانه نیز انجام شده و اقداماتی نیز در این راستا انجام شده است و همچنان در حال پیگیری برای کاهش آلودگی هستیم.

وی بر رعایت استانداردهای زیست محیطی در خصوص فعالیت صنایع و معادن تاکید کرد و گفت: این یک اصل در اجرای طرح‌های صنعتی و معدنی است.

این در حالیست که حسین رشیدی، مدیرکل دامپزشکی کرمان نیز در این خصوص در جمع خبرنگاران گفت: مشکلات زیست محیطی در دشت خاتون آباد وجود دارد و دامداران نیز می‌خواهند که در خصوص رعایت مسائل زیست محیطی نظارت جدی انجام شود.

وی افزود: در خصوص کارخانه خاتون آباد بیشتر نگاه توسعه‌ای بوده و به مسائل زیست محیطی کمتر توجه شده است در حالی که باید در زمان احداث کارخانه‌ها و صنایع نظارت‌ها در این بخش افزایش یابد.

رشیدی ادامه داد: متأسفانه آلودگی‌های به وجود آمده در گذر زمان از بین نمی‌رود و همین مساله موجب بروز مشکلاتی برای مردم شده است و عناصر سنگین در خاک می‌ماند و در نهایت گیاهانی که رشد می‌کنند آلوده هستند.

با وجود اثبات آلودگی در دشت خاتون آباد و کوتاهی‌های صورت گرفته در خصوص نظارت‌های زیست محیطی اما مسئولان استان کرمان در این خصوص دست به عصا اظهار نظر می‌کنند و مشخص نیست سرانجام این دشت آلوده چه خواهد شد.

افزایش نظارت‌های محیط زیست و توجه به پیوست‌های زیست محیطی در طرح‌های صنعتی و معدنی در حالی که مسئولان کرمان بر توسعه معادن تاکید دارند یکی از ضروریات است که باید در نظر گرفته شود تا در آینده شاهد ایجاد یک خاتون آباد دیگر در استان نباشیم.