عدهای خانه خود را برای رسیدن به شغل و درآمد بیشتر رها کرده و به شهرها مهاجرت میکنند، اما با ورود به شهر در گرداب حاشیهنشینی گرفتار میشوند.
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «نذیر کرمان»؛ حاشیهنشینی تنها موردی است که از اقتصاد ناشی میشود زیرا بسیاری از کسانی که حاشیهنشینی را انتخاب میکنند از روستاهای همجوار و یا مناطق محروم جنوب کرمان هستند. ضمن اینکه کرمان از نظر مساحت حاشیهنشینی رتبه اول کشور را دارد، ۱۳۳هزار و ۸۴۸ نفر از جمعیت این استان ساکن همین مناطقاند، این یعنی بالغ بر ۴ درصد از جمعیت ۳ میلیون نفری استان حاشیهنشیناند. نکته عجیب اما فاصله بین مساحت حاشیهنشینی و جمعیت حاشیهنشین در کرمان است. علیرغم اینکه این استان رتبه اول از نظر مساحت سکونتگاههای غیررسمی را دارد اما جمعیت حاشیهنشیناش به نسبت سایر شهرها کمتر بوده و در رتبه ۱۷ قرار دارد. سیدی، امام حسن، اللهآباد، شیشهگری، شرفآباد، شهرک شهید همت و شهرک ۱۴ معصوم محلات شناخته شده حاشیهای در شهر کرمان هستند. اما آنچه سبب بررسی اقتصادی این موضوع میشود اثری است که بر مولد بودن استان میگذراد. بسیاری از افرادی که به حاشیه شهر وارد میشوند و این نوع زندگی سخت را میپذیرند به امید اشتغال و رسیدن به وضعیت اقتصادی مناسب است اما عملاً اینکه میگویند «هرچه سنگ است بر پای لنگ است» مصداق همین افراد میشود زیرا برای رسیدن به امکانات بیشتر شهر و کاشانه خود را رها میکنند اما با تورم شهرنشینی مواجه شده نه تنها پیشرفتی نمیکنند بلکه روی بازگشت را هم ندارند پس تمام سختی را تحمل کرده و در حاشیه شهر به سکونت پرداخته و گذران زندگی به امید یافتن موقعیتی مناسب میکنند. وقتی حاشیهنشینی شروع به شکلگیری در یک منطقه میکند از آنجایی که باید به نحوی سرپناهی وجود داشته باشد و شغلی که در جهت رفع مشکلات معیشتی بتوان به آن تکیه کرد بنابراین مشاغل کاذب، ساخت و سازهای غیرمجاز را با خود به همراه میآورد در تداوم این نوع زندگی بعضاً افزایش جرم و جنایت، اثرات نامطلوب فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، آلودگی محیط زیست شهری و غیره) را به همراه میآورد. گرچه حاشیهنشینی مشکلات عدیدهای را در مباحث اجتماعی ایجاد میکند اما بدتر از آن مواردی است که سبب تحمیل هزینه بر شهر در مدیریت شهری میشود بهطور مثال وقتی بزه در این مناطق رشد کند سالانه نیروی انتظامی به همراهی دستگاههای نظارتی باید در صدد جمعآوری آنان برآید که افزایش هزینه را رقم میزند. در جایی که باید عوارض شهری صرف آبادانی مناطق داخل شهر شود باید برای رفع مشکلات حاشیهنشینی مصرف شود و عملاً ناترازی در درآمد و مصرف برای شهرداریها ایجاد میکند. از سوی دیگر از آنجایی که حاشیهنشینی با حضور افراد به صورت خانوادگی و تولد جمعیتی رشد انفجاری را تجربه میکند شهر باید شروع به گسترش کند و اعتباراتی که برای راهسازی و جادهسازی در محورهای مهم مواصلاتی و حتی ایجاد زیر ساخت به استان تعلق میگیرد، باید صرف ایجاد امکانات جدید در این مناطق شود و عملاً به جای توسعه شاهد بزرگ شدن مرزهای شهری در سطح استان شده که امکاناتی بسیار پایین را باید تجربه کند تا همین کم هم به همه شهر به صورت یکسان برسد. حتی وجود ساخت و سازهای غیرمجاز هزینههای سنگینی را بر سازمان مسکن و راه و شهرسازی هم تحمیل میکند زیرا بر طبق اصول ساخته نشده و حتی در بعضی موارد زمینهای دولتی است که تصاحب میشوند و شهر را با مشکل نبود زمین در طرحهای ملی مسکن روبهرو میسازد. بنابراین موضوعاتی چون حاشیهنشینی در بدو امر از عدم توجه به روستاها و مناطق دور از مرکز شهرها نشأت میگیرد زیرا اگر توزیع ثروت به صورت عادلانه رقم بخورد و روستاها همراه با مراکز شهرها رشد کنند و امکانات و زیرساخت مناسبی به این مناطق داده شود هرگز افراد به دنبال یک سراب خیالی به شهرها وارد نمیشوند زیرا آینده شغلی آنان که همان کشاورزی، دامداری و… است تامین شده و عملاً زندگی راحتی را برای خود رقم میزنند. چند سالی است که بحث توسعه روستایی و مهاجرت معکوس رقم خورده و اکثر مناطق حاشیهای کرمان افرادی را شاهد است که به روستاهای خود برگشته و کسب و کاری را راهاندازی کردهاند و ما نیز امیدواریم که به صورت ریشهای به این مقوله پرداخته شده و هر روز شاهد کاهش حاشینهنشینی در استان باشیم.