تعاونی‌ها می‌توانند گره‌های کور اقتصاد را باز کنند

فت فتو ـ گروه اقتصاد:مدیرکل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان کرمان با تاکید بر اینکه باید تعاون را از مظلومیتی که دارد،رها کنیم،گفت:«سهم تعاونی‌ در اقتصاد کشور حدود پنج تا هفت درصد و در استان پنج تا شش درصد و در واقع،یک درصد کمتر از استاندارد کشور است. در کرمان صنایع بزرگی داریم که بیش‌تر خصوصی یا خصولتی هستند و سهم بیش‌تری از اقتصاد را به خود اختصاص داده‌اند و ما هرچه تعاونی تشکیل دهیم،باز نمی‌تواند در کل،سهم خود را نشان بدهد».

محمدرضا مصباح سپس،در پاسخ به این پرسش فت فتو که در جریان نقش‌آفرینی تعاونی‌ها در مسکن مهر چالش‌های زیادی ایجاد شد،آیا پیش‌بینی می‌کنید در جریان مسکن ملی همان مشکلات تکرار ‌شود؟ توضیح داد:«یکی از مشکلات این است که ما تعدادی تعاونی که مشکل‌دار هستند را می‌بینیم ولی حجم عظیم کاری که تعاونی‌ها در مسکن مهر انجام دادند،نادیده گرفته می‌شود. آمار تعاونی‌های مشکل‌دار ما در مسکن مهر،کم‌تر از ۱۰ درصد است. این یعنی،بالای ۹۰ درصد تعاونی‌ها،بدون مشکل واحدها را ساختند و تحویل دادند و رفتند. من فکر می‌کنم ۱۰ درصد عدد قابل قبولی است. در شهری که مثلا ۵۰ تعاونی مسکن مهر داریم،اینکه پنج تا دچار مشکل می‌شود طبیعی است؛ اگرچه نباید باشد».

وی افزود:«در طرح اقدام ملی مسکن،اداره راه و شهرسازی،دربارۀ سوابق تعاونی‌هایی که برای کار ساخت مسکن مراجعه می‌کنند ابتدا از ما گزارش می‌گیرد. ما پایش اولیه را انجام می‌دهیم تا ضریب خطا را پایین بیاوریم».

وی در بخش دیگری از سخنان خود دربارۀ سهمیۀ اشتغال استان در سال جاری اظهار کرد:«دولت ایجاد یک میلیون شغل در سال را وعده و سهم هر استان را نیز مشخص کرده است. سهم استان کرمان حدود ۶۰ هزار شغل است که رقمی بسیار بالاست. در این خصوص،چندین بار نامه نوشتیم که عدد بسیار بزرگی برای کرمان تعیین شده است».

وی همچنین با اشاره به فعالیت پنج هزار و ۳۷۹ شرکت تعاونی در استان،مهم‌ترین برنامه‌های هفتۀ تعاون را برشمرد و از برگزاری جشنواره تعاونی‌های برتر استان کرمان در ۱۲ شهریورماه جاری خبر داد و اعلام کرد:«در این جشنواره شش تعاونی برتر مورد تجلیل قرار خواهند گرفت».

متن کامل اظهارات او را در ادامه می‌خوانید.

به گزارش خبرنگار فت فتو،وی ۷ شهریورماه در جمع خبرنگاران با گرامیداشت هفتۀ دولت و هفتۀ تعاون در توضیح بیش‌تر دربارۀ این مسائل اظهار کرد:«امیدوارم با همکاری اصحاب رسانه بتوانیم تعاون را از مظلومیتی که امروز در آن واقع شده رها کنیم و آن را به جایگاه واقعی در اقتصاد کشور برسانیم».

وی افزود:«براساس قانون،بخش قابل توجهی از اقتصاد کشور باید در حوزۀ تعاون شکل می‌گرفت اما به نظر می‌رسد جریانی هدفمند حوزۀ تعاون را در اذهان عمومی جامعه تخریب کرده است. در حالی که در کشورهای  توسعه‌یافته تعاون جایگاه خود را دارد و در کشور ما هم،هزاران شرکت تعاونی وجود دارد که با موفقیت دارند فعالیت می‌کنند اما تنها شرکت‌های تعاونی مشکل‌دار را پررنگ می‌کنند و به عنوان شناسنامۀ تعاونی هر شهر و استان آن را معرفی و مردم را نسبت به شرکت و حضور در تعاونی‌ها دلسرد می‌کنند».

وی ادامه داد:«این در حالی است که اگر تعاونی‌ها در حوزۀ مسکن ورود نمی‌کردند،به هیچ عنوان نمی‌توانستیم طرح مسکن مهر را اجرا کنیم که منجر به ساخت سه میلیون واحد مسکونی در کشور شد».

مصباح بیان کرد:«تعاونی‌ها برای اجرای طرح مسکن ملی نیز نقش مهمی دارند و اداره مسکن و شهرسازی مدام با ما در حال مکاتبه است تا تعاونی‌ها را پای کار بیاورند».

وی تصریح کرد:«اگر به تعاونی‌ها بها داده شود گره‌های کور اقتصاد و مسکن و اشتغال را می‌توانند باز کنند».

وی با اشاره به اینکه تعاون یک اصل قرآنی و دینی است و باید باید در حوزۀ تعاونی‌ها بیش‌تر فعالیت کنیم،توضیح داد:«اصل برپاشدن نظام جمهوری اسلامی هم براساس تعاون بوده و عده‌ای از مردم با هم تعاون و همراهی کردند و جزء به جزء با هم تجمیع شدند و یک کل را تشکیل دادند و نظام اسلامی برپا شد و با وجود همۀ مشکلات،این را بدانید اگر نظام جمهوری اسلامی نبود،امروز هیچ اسمی از اسلام و شیعه و سنی نبود و مظلومان عالم هیچ پناهی نداشتند».

گزارش آماری از تعاونی‌های استان

مدیرکل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان کرمان سپس به ارائۀ آماری دربارۀ تعاونی‌های استان پرداخت و گفت:«در حال حاضر،پنج هزار و ۳۷۹ شرکت تعاونی فعال در استان در حوزه‌های مختلف داریم که تعداد فرصت شغلی که ایجاد کرده‌اند ۶۳ هزار و ۷۰۱ نفر است».

وی اضافه کرد:«حدود ۱۳ هزار میلیارد ریال مجموع سرمایه‌گذاری فعلی این تعاونی‌هاست».

وی دربارۀ اینکه کدام تعاونی‌ها بیش‌ترین آمار را دارد،اظهار کرد:«بیش‌ترین آمار مربوط به تعاونی‌های کشاورزی با ۱۵۲۳ شرکت است. تعاونی‌های خدماتی با ۱۱۶۴ واحد در رتبۀ بعدی قرار دارند و بخش صنعت با ۹۳۶ واحد در رتبۀ سوم است».

وی با بیان اینکه شهرستان کرمان با ۱۶۶۸ واحد،بیش‌ترین تعداد تعاونی‌ها را دارد،گفت:«جیرفت با ۴۸۱ تعاونی،بافت با ۴۴۲ تعاونی و شهربابک و کهنوج و بردسیر و سیرجان و بم و زرند در رتبه‌های بعدی قرار دارند».

وی از تشکیل ۱۱۷ تعاونی از نیمۀ دوم سال گذشته تاکنون خبر داد و اظهار کرد:«این تعداد تعاونی با سرمایه‌گذاری حدود ۲۰۰ میلیارد ریالی برای چهار هزار و ۱۲۹ نفر فرصت شغلی ایجاد کرده‌اند».

مصباح ادامه داد:«بیش‌ترین تعاونی‌ها به ترتیب تامین نیاز صنفی،صنعتی،خدماتی،و تولیدی‌توزیعی و مسکن است».

رشد ۱۸ درصدی صادرات تعاونی‌ها

وی دربارۀ صادرات شرکت‌های تعاونی استان کرمان توضیح داد:«چون استان ما کشاورزی است،صادرات معمولا بیش‌تر در نیمۀ دوم و بیش‌تر توسط شرکت‌های تعاونی پسته صورت می‌گیرد. براین اساس،در سال ۱۳۹۹ حدود ۶۱ میلیون دلار بود که در سال گذشته به ۷۲ میلیون دلار افزایش یافت که نشان‌دهندۀ رشد ۱۸ درصدی است».

وی یادآور شد:«از آنجا که در این دو سال درگیر کرونا و محدودیت‌های آن بوده‌ایم،ممکن است مقدار اندکی این اعداد و ارقام متفاوت باشد».

مصباح سپس،با اشاره به آموزش ۵۰ هزار و ۲۹۸ نفر ـ ساعت تعاونی در استان طی سال گذشته گفت:«دو هزار و ۸۲ تعاونی را نظارت کردیم،به مشکلات ۵۲ تعاونی مشکل‌دار رسیدگی و ۶۳ تعاونی را حسابرسی کردیم که آیا تخلف مالی داشتند یا خیر؟».

برنامه‌های هفتۀ تعاون در کرمان

وی در ادامه،با اشاره به شروع هفتۀ تعاون از هفتم شهریورماه اظهار کرد:«برنامه‌های گوناگونی هم برای ترویج فرهنگ تعاون و هم تکریم تعاونی‌ها تدارک دیده‌ایم».

وی افزود:«جشنواره تعاونی‌های برتر استان کرمان در ۱۲ شهریورماه جاری برگزار می‌شود و در این جشنواره شش تعاونی برتر مورد تجلیل قرار خواهند گرفت».

وی با اشاره به بازدید و سرکشی از تعاونی‌های برتر استان طی این هفته،گفت:«میز خدمت را نیز در نماز جمعه خواهیم داشت و خدمات به مردم ارائه می‌شود».

وی اضافه کرد:«نمایشگاه ملی در حوزۀ تعاونی‌ها ۱۳ شهریورماه در تهران برگزار می‌شود که مقامات استان دعوت شده‌اند».

وی بیان کرد:«همزمان با هفتۀ تعاون افتتاح یک طرح بسیار خوب تعاونی را خواهیم داشت که تعاونی مسکن کارکنان مس با ۱۴۶ واحد مسکونی است».

رقابت سخت تعاونی‌ها در اقتصاد دولتی

مصباح سپس گفت:«۲۵ درصد اقتصاد کشور باید در حوزۀ تعاونی باشد که امروز بین ۵ تا ۷ درصد اعلام شده است».

وی بیان کرد:«متاسفانه بخشی از عدم موفقیت تعاونی‌ها ناشی از دولتی بودن اقتصاد به صورت خیلی گسترده و حضور شرکت‌های خصولتی است. این چالش تنها مربوط به تعاونی‌ها نیست و بخش خصوصی هم با این چالش مواجه است و رقابت سخت شده است».

وی افزود:«اصل ۴۴ برای این اجرا شد تا این وضعیت تغییر کند. بخشی انجام شد و بخشی به انحراف رفت که نتایج آن را داریم می‌بینیم. تعاونی سهام عدالت ذیل اصل ۴۴ تشکیل شد تا بخشی از اقتصاد دولتی به تعاونی‌ها واگذار شود که میزان سهم هرکدام در اقتصاد به تعادل برسد و این،کمک خیلی خوبی بود».

هدف‌گذاری برای اشتغال

وی در ادامه،در پاسخ به یکی از خبرنگاران که از یک میلیون شغلی که برای امسال هدف‌گذاری شده،سهم کرمان چه‌قدر است؟ توضیح داد:«دولت ایجاد یک میلیون شغل در سال را وعده و سهم هر استان را نیز مشخص کرده است. سهم استان کرمان حدود ۶۰ هزار شغل است که رقمی بسیار بالاست. در این خصوص،چندین بار نامه نوشتیم که عدد بسیار بزرگی برای کرمان تعیین شده است».

وی افزود:«تاکنون،حدود ۲۰ هزار شغل در استان ایجاد و در سامانۀ مربوطه ثبت شده است».

وی یادآور شد:«همزمان با ثبت،دربارۀ اینکه آیا آمار واقعی است یا صوری؟ به سه روش رصد صورت می‌گیرد که برای استان کرمان،اعلام شد ۲۲ درصد از مشاغل نیاز به بررسی مجدد دارد چون در راه دریافت وام اشتغال هستند».

مصباح با بیان اینکه بیش از ۷۰ درصد مشاغل ما در نیمۀ دوم سال محقق می‌شود،گفت:«اکنون در وضعیت مناسبی قرار داریم».

وی ادامه داد:«بیش‌تر این مشاغل در بخش صنعت ایجاد می‌شود؛ چون صنایع و معادن در حال رشد قابل توجهی است. زمانی صنعت و معدن فقط سیرجان و رفسنجان مطرح بود ولی الان بردسیر و زرند و کرمان هم در زمینۀ صنعت و معدن رشد قابل توجهی پیدا کرده‌اند».

وی بیان کرد:«اعتباراتی تسهیلات اشتغال‌زایی که داده شده و در حال توزیع آن هستیم عدد بسیار قابل توجهی است. در برخی زمینه‌ها،پول برای تسهیلات داریم ولی متقاضی نیست».

وی ادامه داد:«مرکز آمار در ماه گذشته اعلام کرد که نرخ بیکاری استان که سه ماه اول سال گذشته ۱۱٫۲ بود به ۸٫۷ کاهش پیدا کرده است؛ بخشی از این کاهش ناشی از اشتغال‌زایی است و بخشی دیگر،به فروکش کردن کرونا ارتباط دارد».

وی سپس با بیان اینکه برنامۀ اشتغال را فقط ما نمی‌دهیم،توضیح داد:«وقتی ۶۰ هزار سهمیۀ اشتغال سال معلوم می‌شود،در کارگروه اشتغال به هر بخش اعم از میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی و صنعت و معدن و … اعلام می‌شود که چند طرح و پروژه دارید که قابل افتتاح هستند و شغل ایجاد می‌کند و تعداد مشاغل چند تاست؟ رقم تسهیلات هم مشخص است و سرانه‌ای دارد. مثلا صنعت و معدن گفته که ۱۲ هزار شغل در سال جاری خواهم داشت و اغلب هم در نیمۀ دوم سال محقق می‌شود».

تحقق ۱۲۲ درصدی تعهد اشتغال

مدیرکل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان کرمان در پاسخ به پرسش یکی دیگر از خبرنگاران گفت:«طی سال گذشته ۱۲۲ درصد تعهد اشتغال استان کرمان را انجام دادیم. بخشی از اشتغال روستایی در حوزۀ کمیته امداد بود توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دچار خدشه شد که بنا به گزارش کمیته امداد مربوط به نیروگاه‌های خورشیدی خانگی بود و سازمان مدیریت و ایرادی مطرح کرد که هنوز راه‌اندازی نشده ولی در سامانه ثبت شده است».

وی دربارۀ این انتقاد که آمار شاغلان اداره کار که با تامین اجتماعی مطابقت ندارد،اظهار کرد:«بسیاری از مشاغلی که ایجاد می‌شود بدین صورت است که فرد وام می‌گیرد و شاغل می‌شود ولی خود را بیمه نمی‌کند. در خوداشتغالی الزامی برای بیمه وجود ندارد و بیمه مربوط به کارگاه‌های صنعتی و معدنی و خدماتی و بعضا کشاورزی است بنابراین آمار را نمی‌توان با تامین اجتماعی تطبیق داد».

وی اضافه کرد:«سال گذشته تعداد بیمه‌شدگان ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر افزایش داشته است،از طرفی،ریزش شغل هم داریم که این دو،باید به تعادل برسد».

حمایت از تعاونی‌ها در دستورکار

مصباح در پاسخ به پرسش دیگر فت فتو که اشاره‌ای به پایین بودن سهم تعاونی‌ها در اقتصاد داشتید،این،موضوع تازه‌ای نیست و همواره از آن سخن گفته شده است. شما چه برنامه‌ای در این خصوص دارید؟ گفت:«برنامه‌ای ملی در این خصوص تهیه شده که اخیرا موضوع جدی‌تر دارد پیگیری می‌شود».

وی افزود:«اولویت پرداخت تسهیلات اشتغال‌زایی به ویژه در روستاها با تعاونی‌هاست. روستاییان و اقشار آسیب‌پذیر از نظر فرهنگ کار دچار ضعف هستند؛ برای همین برنامۀ ما این است که از شرکت‌های تعاونی توانمند استفاده شود. تعاونی روستایی تشکیل می‌شود و به جای افراد،به تعاونی وام پرداخت شده و تعاونی‌ها به‌عنوان پشتیبان،این افراد را تحت پوشش قرار می‌دهند».

وی ادامه داد:«در حوزۀ کشاورزی هم به همین ترتیب عمل می‌شود. جلساتی با فرمانداران داشته‌ایم و خواسته‌ایم دهیاران را پای کار بیاورند تا از طریق تعاونی‌های روستایی،سهم بخش تعاون را به ویژه در بخش مشاغل خرد افزایش دهیم. برنامه‌های ابلاغی هم هست که مشخص می‌کند چه درصدی از تسهیلات متعلق به تعاونی‌هاست». / الف