اقتصاد ایران در حال حذف شدن از زنجیرۀ ارزش جهانی است

فردای‌کرمان – گروه اقتصاد: رئیس اتاق ایران گفت:«ماهیت برنامه‌های میان‌مدت در ایران،توزیع رانت نفت و گاز بوده و درنتیجه،نه‌ تنها توسعه به معنای دقیق کلمه محقق نشده است،بلکه در هفت دهه پر از تجربه،برنامه‌ریزی مسائل کشور از چالش‌های سطح توسعه به حاشیۀ تهیۀ آب و برف و غذا تقلیل یافته است».

غلامحسین شافعی افزود:«یکی از مسائل مهم،شرایط اولیۀ حاکم بر کشور،تحولات جهانی و پیش‌بینی‌ها از آینده است که تاکنون مغفول مانده است. اقتصاد ایران در آستانۀ برنامه هفتم،با قیود و شوک‌های بیرونی و چالش‌های درونی مواجه است که وضعیت را در برنامۀ هفتم توسعه ویژه ساخته است. توصیۀ اول به دولت این است که با صراحت و دقت،شرایط را تحلیل کند و با مردم در میان بگذارد».

وی با اشاره به یک تحقیق انجام شده در اتاق ایران،بیان کرد:«یکی از نتایج تأسف بار این مطالعات نشان داد که اقتصاد ایران از زنجیره ارزش جهانی در حال حذف شدن،است و این موضوع خطر بسیار بزرگی است. برنامه هفتم توسعه باید به دنبال بازسازی نقش ایران در زنجیره‌های ارزش جهانی باشد».

به گزارش فردای‌کرمان به نقل از مهر،رئیس اتاق بازرگانی ایران ۱۸ دی‌ماه در نشست هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران،یکی از موضوعاتی که در تدوین برنامه هفتم باید به آن توجه شود را تحولات اقتصاد بین‌الملل و به‌ویژه تجارت بین‌الملل بیان کرد و گفت:«از یک‌سو بخش مهمی از راه‌های عادی تعامل اقتصادی ایران با اقتصاد جهانی محدود شده و از سوی دیگر،هرگونه تحول مهم و چشمگیر در اقتصاد کشورها ازجمله ایران به تحولات کلان بین‌المللی پیوند خورده است».

شافعی با بیان اینکه در دیپلماسی اقتصادی ایران،شرق یا غرب نمی‌توانند جایگزین یکدیگر شوند،اضافه کرد:«بازارهای صادراتی ایران در آسیا و در جهان شرق قرار گرفته‌اند درحالی‌که زیرساخت‌های مبادله با این بازارها شامل زیرساخت‌های بیمه و حمل‌ونقل عمدتاً متأثر از سایر کشورها و سیاست‌های آن‌ها عمل می‌کنند. بنابراین ایران برای حل‌وفصل این معضل اساسی به تداوم دیپلماسی اقتصادی بیندیشد و این مسئله را در تدوین برنامه هفتم توسعه نیز لحاظ کند».

وی با بیان این‌که بر خلاف تصور برخی،کشوری که اقتصادش با اقتصاد بین‌الملل پیوندهای عمیق نداشته باشد،امنیت او به مخاطره خواهد افتاد چون بود و نبودنش حداقل به لحاظ اقتصادی برای دیگران فرقی نمی‌کند،افزود:«اخیراً یک طرح تحقیقاتی مهم در اتاق ایران اجرا شد و طی آن جداول داده و ستانده‌های ایران در داده و ستانده‌های جهانی که ۷۰ کشور را در برمی‌گیرد ادغام شد و مشخص شد که این ۷۰ کشور ۹۰ درصد تولید دنیا را انجام می‌دهند».

وی ادامه داد:«یکی از نتایج تأسف بار این مطالعات نشان داد که اقتصاد ایران از زنجیره ارزش جهانی در حال حذف شدن،است و این موضوع خطر بسیار بزرگی است. برنامه هفتم توسعه باید به دنبال بازسازی نقش ایران در زنجیره‌های ارزش جهانی باشد».

شافعی یادآور شد:«پیشنهاد می‌کنیم که اتاق ایران برای تدوین یک برنامه توسعه‌گرا به دور از رانت گروهی از ذی‌نفعان،ارائه می‌کند،یک نهاد فراقوه‌ای برای برنامه‌ریزی و اجرای نهادی که از نوسانات کوتاه مدت و جابه‌جایی دولت‌ها و مجالس کشور جدا باشد و قادر به اتخاذ تصمیم‌های بلندمدت شود».

وی گفت:«در حال حاضر متأسفانه تهیه و تصویب برنامه به عنوان هدف محسوب می‌شود و پس از تصویب قانون برنامه و ابلاغ آن،فرایند خاتمه می‌یابد و دستگاه‌های اجرایی اقدامات روزمرۀ خود را در پوشش و به اسم برنامه همچنان ادامه می‌دهند. هفتۀ گذشته گزارشی در خصوص برنامه به مسئولان ارسال کردیم که امیدواریم به آن توجه شود».

نرخ ارز تبدیل به موضوع سیاسی شده است

رئیس اتاق بازرگانی ایران به نوسانات نرخ ارز نیز اشاره کرد و افزود:«موضوعی مانند سیاست‌های ارزی و به طور خاص نرخ ارز تبدیل به موضوع سیاسی شده است،راه‌حل های علمی دربارۀ آن اصلاً به کار گرفته نمی‌شود».

وی اضافه کرد:«با توجه به ساخت اقتصاد ایران،وابسته بودن بودجه دولت،سهم بالای نهاده‌های وارداتی در تولید کشاورزی و غیره،نرخ ارز یک متغیر کلیدی و اثرگذار بر تمام ارکان اقتصادی ایران است».

شافعی افزود:«کسری بودجه دولت،نرخ تورم بودجه ۱۴۰۱،نااطمینانی‌های ناشی از تنش‌های بین‌المللی و عدم افق روشن از توافق هسته‌ای و اختلال در بعضی مسیرهای تأمین ارز،منجر به ایجاد انتظارات تورمی در جامعه و هجوم به بازار دارایی‌ها به ویژه بازار ارز شده است».

رئیس پارلمان بخش خصوصی تاکید کرد:«آثار چنین جهش‌های بالایی در معیشت خانوارها و هزینۀ تولید مشاهده خواهد شد»./پ