از ابتدا فردی طغیانگر بودم و تحت‌تأثیر نیما نبودم

فت فتو ـ گروه فرهنگ‌وهنر:احمدرضا احمدی شاعر برجستۀ کرمانی دربارۀ اینکه این روزها در حال انجام چه فعالیت‌های هنری است؟ گفت:«در ۸۲ سالگی همچنان کار می‌کنم و چهار کتاب در دست غلط‌گیری دارم که جلدهای آن آماده است؛ مرتب کار می‌کنم و این را یک وظیفه می‌دانم».

وی در گفت‌وگویی،با شرح کوتاهی از آنچه که موجب شد تا به دنیای شعر و ادبیات پا بگذارد،تصریح کرد:«از این سرنوشتم و آنچه انجام داده‌ام راضی‌ام. طلبی هم از دنیا ندارم همچنان که بدهکار آن هم نیستم».

احمدی یکی از برجسته‌ترین شاعران صاحب سبک معاصر به شمار می‌آید که علاوه بر سرودن شعر به اموری چون نویسندگی،گویندگی و نقد هنری نیز اهتمام دارد. وی بنیان‌گذار سبک موج نو در دهه ۱۳۴۰ خورشیدی در شعر معاصر ایران است.

او با انتقاد از برخی که خود را با گفتن چند غزل شاعر می‌دانند،گفت:«فردی دو غزل گفته و رها کرده و رفته است؛ این‌گونه کسی شاعر نمی‌شود چرا که این کار یک حرفه است که مانند هرکار دیگر باید ادامه‌اش داد. شاعری هم مانند پزشکی است که مستمر است و باید همیشه برایش امتحان داد. چرا که مردم از تو توقع دارند و نباید به تکرار بیفتی؛ در مجموع شاعری کار سختی است».

به گزارش فت فتو،وی ۱۶ مهرماه در گفت‌وگو با خبرنگار فت فتو سراسری،دربارۀ ورود خود به دنیای شعر اظهار کرد:«بسیار مدیون فریدون رهنما هستم. او شاعری بود که در فرانسه زندگی می‌کرد و از زبان فرانسه به فارسی ترجمه می‌کرد. آن سال‌ها گروه تئاتری تشکیل داده بودیم و در این جمع بهرام صادقی،غلامرضا لبخندی،چند نفر دیگر و شخص فریدون رهنما بود که شعر فرانسه را برایم ترجمه می‌کرد؛ ضمن این که خودم از ابتدا فردی طغیانگر و عصیان‌گر بودم که تحت‌تاثیر نیما نبودم و کار من از خودم شروع شد و ادامه پیدا کرد».

وی اضافه کرد:«موضوع فقط این نبود که من وزن و قافیه را از شعر برداشتم بلکه مسئله تفکر بود،تفکر تازه‌ای که آمد».

نامزد دریافت جایزه هانس کریستین اندرسن (۱۳۸۸) بیان کرد:«وقایع متعددی در زندگی من رخ‌ داده است که قطعا در این مسیر بی‌تأثیر نیست:تولدم با جنگ جهانی دوم توام بود،سال‌هایی که در کرمان بودیم وقتی   پنج ساله بودم و زمانی که جنگ تمام شده بود (اثراتش تمام نشده بود) سربازان هندی از شهر ما می‌گذشتند و می‌رفتند و آن سال‌ها بیماری‌ای به اسم تب راجعه را با خودشان آوردند که من هم مبتلا شدم. در ۱۳ سالگی‌ام ۲۸ مرداد رخ داد و در سال‌های بعدی و جوانی انقلاب و جنگ خودمان را دیدیم که شاید نسل‌های قبل این شانس‌ها را نداشتند اما برای ما حادثه پشت حادثه بود. این موضوع باعث شد که در شعر فارسی ساخته شویم و چیزهای تازه وارد کنیم».

تاثیر شعر فرانسوی

احمدی با تاکید بر اهمیت رویدادهای شخصی و اجتماعی که زندگی وی را شکل داده‌اند،اظهار کرد:«شرایط حاکم بر جامعه،رشدکردن و بزرگ‌شدن در یک خانوادۀ فرهنگی و اینکه پسرخاله‌ام عبدالرحیم احمدی در آن دوره یکی از بهترین نویسنده‌های قصه کوتاه و مترجم درجه یک بود؛ بر من و زندگی من تاثیر گذاشت. از همین پسرخاله‌ام عبدالرحیم احمدی بسیار آموختم و سرنوشت هم این بود که از آن راضی هستم».

(عبدالرحیم احمدی،مترجم و نویسنده متولد ۱۳۰۴ بود. او قبل از انقلاب رئیس دانشگاه آزاد ایران بود؛ ترجمه آثاری چون «خوشه‌های خشم»،«مکبث:تراژدی در پنج پرده»،«مکبث»،«زندگی گالیله» و «انتقام موحش و قماربازان» از جمله آثار ایشان است).

وی در ادامه،گفت:«بیش‌ترین تاثیر بر نسل ما را شعر غربی به خصوص شعر فرانسوی گذاشت:پل الوار (۱۸۹۵-۱۹۵۲) شاعر فرانسوی و از رهبران جنبش سوررئالیسم،لویی آراگون رمان‌نویس و شاعر سوررئالیست اهل فرانسه  از جمله چهره‌هایی بودند که بر نسل ما اثر گذاشتند».

احمدی خطرنشان کرد:«البته هم‌زمان با آنکه نیما در ایران شکوفا شد در ترکیه هم این اتفاق افتاده است؛ یعنی جهان به مرحلۀ دیگری رسیده بود».

ورود به ادبیات کودک

وی ادامه داد:«فیروز شیروانان (۱۳۱۷-۱۳۶۷) – مترجم،نویسنده و از مدیران فرهنگی دوره پهلوی دوم بود. از کارهای چشمگیر او می‌توان به گسترش فعالیت‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اشاره کرد. وقتی که از زندان بیرون آمد کار سیاسی را به کل کنار گذاشت و ادبیات کودکان را شروع کرد و چون نویسندۀ حرفه‌ای کودکان نداشتیم به ما که در کار ادبیات بودند سفارش کار دادند،من،بهرام بیضایی،صمد بهرنگی و … هرکدام در زمینۀ خود کار کردیم. برخی ادامه دادند و برخی از نیمۀ راه،کار را رها کردند. ما کسانی که ادامه دادیم؛ جای خالی‌ای که به اسم ادبیات کودکان وجود داشت را پر کردیم».

برپایۀ این گزارش،احمدی در ۱۳۴۳ خورشیدی به همراه نادر ابراهیمی،اسماعیل نوری‌علا،مهرداد صمدی،محمدعلی سپانلو،بهرام بیضایی،اکبر رادی و… گروه طرفه را با هدف دفاع از هنر موج نو تاسیس کرد. انتشار ۲ شماره از مجله‌ طرفه و تعدادی کتاب در حوزه‌ شعر و داستان از فعالیت‌های این گروه است.

وی در مهر ۱۳۴۹ خورشیدی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مشغول به کار شد.

تا ۱۳۵۸ خورشیدی به عنوان مدیر تولید موسیقی برای صفحه و نوار به ایفای نقش پرداخت و از ۱۳۵۸ خورشیدی تا زمان بازنشستگی یعنی ۱۳۷۳ خورشیدی در بخش انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به ویراستاری مشغول شد.

حاصل یک عمر کوشش بی‌وقفه‌اش آثار متعدد منظوم و منثور است که بسیاری از آن‌ها به زبان‌های زندۀ دنیا ترجمه شد. برخی از آثار تولیدی کانون در دوران مدیریت او به این شرح است:مجموعه صدای شاعر که معرفی شعر معاصر و شعر کلاسیک فارسی بود،مجموعه زندگی و آثار موسیقیدانان ایران و جهان،مجموعه آوازهای فولکلور ایران،مجموعه کل ردیف موسیقی ایران،مجموعه بازسازی تصنیف‌های کلاسیک موسیقی ایران،مجموعه قصه برای کودکان.

 به طور کلی از احمد رضا احمدی بیش از ۱۸ مجموعه شعر،۱۵ کتاب برای کودکان،دکلمه اشعار خودش در کاست یادگاری و اشعار حافظ،نیما،سهراب سپهری و شاعران معاصر منتشر شده است.

کسب جوایز متعدد داخلی و خارجی و نیز نامزدی او برای جایزۀ هانس کریستین اندرسن نمای دیگری از ظهور و پویایی احمدی است که نامش را برای هفت دهه در خاطر چندین نسل تثبیت کرد.

همچنین در ۱۳۸۵ خورشیدی او به‌عنوان شاعر برگزیده،پنجمین دوره اهدای جایزه شعر بیژن جلالی انتخاب شد.

وی از ۲۰ سالگی به‌طور جدی به سرودن شعر پرداخت و نخستین مجموعۀ شعری‌اش را به نام «طرح» در ۱۳۴۱ خورشیدی منتشر کرد. / الف