آنچه از دل قنات مسدودشده بم بیرون زد

به گزارش فت فتو پس از حدود ۲۰ روز تلاش مسیر جریان آب در این قنات پرآب و مهم باز شد اما آنطور که متولیان قنات کرمان می گویند، این حادثه نشان داد که خیلی ضعف ها داریم که از این پس دیگر  تداوم آنها توجیه‌پذیر نیست.

بم در شرق استان کرمان با ۲ قنات ثبت شده جهانی که به دلیل جوان و دوقلو بودن به ثبت جهانی رسیده اند و همچنین  بیش از ۶۰ قنات دیگر در محدوده شهری قرار دارد که از این تعداد ۳۹ قنات فعال هستند؛ قنات قنبرآباد شیخی با دبی ۳۶۰ لیتر در ثانیه  از جمله قنات‌های پرآب در کشور به شمار می‌رود.

بروز حادثه برای قنات قنبرآباد شیخی در بم بازتاب های بسیار پیدا کرد؛ هم رسانه‌ها با حساسیت و نگرانی به آن پرداختند و هم مدیران و متولیان با فوریت موضوع را در دستور کار قرار دادند و با تشکیل جلسات مختلف، همه ظرفیت‌ها برای حل مشکل بسیج شد.

اما نوع ورود افکارعمومی چه در حوزه مخاطبان توده و چه مخاطبان خاص بسیار قابل تامل بود که نشان از شدت و میزان حساسیت این افراد به مقوله قنات داشت، بسیار ارزشمند است و نشان می دهد در نتیجه فعالیت‌های رسانه‌ای و فرهنگی، هم باور به اهمیت قنات – این میراث ارزشمند و حیاتی نیاکانمان در این سرزمین- درحال شکل گرفتن است و هم اینکه مدیران متولی دیگر نمی توانند در این زمینه منفعل عمل کنند یا آن را نادیده بگیرند.

ضرورت نقشه برداری

صرفنظر از چرایی وقوع چنین حادثه ای برای قنات قنبرآباد شیخی در بم که خود در نوشتار دیگری می تواند محمل تحلیل های مختلف باشد، اما وقتی با تلاش مقنی ها و متولیان بویژه در مرکز قنات استان کرمان مسیر مسدود شده آب در قنات مذکور باز و آب در آن جریان گرفت، این تنها آب نبود که از دل قنات بیرون زده بود بلکه همراه با آب چیزهای دیگری هم بیرون آمد که مدیر مرکز قنات استان کرمان از آن به عنوان درس های بزرگ این حادثه یاد می کند.

محمد بَرشان مدیر مرکز قنات استان کرمان در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار فت فتو می گوید: ماجرای انسداد این قنات و روان شدن آب در مسیر آن، همچنین آمدن آب به مظهر قنات درس های بزرگی داشت که نخستین آنها ضرورت نقشه برداری از تمامی قنات های شهرستان بم است.

وی توضیح داد: ۲۲ اردیبهشت ماه که این قنات کمرشکن شد برای یافتن مادرچاه‌های آن با مشکل روبه رو شدیم زیرا در شهرستان با انبوهی از میله چاه‌های قنات های مختلف در محدوده شهری روبه رو هستیم.

برشان افزود: موضوع آسیب شناسی و تعیین حریم قنات ها از این پس باید بدون چون و چرا  اجرا شود زیرا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

تشکیل کارگروه احیای قنات ها

وی تصریح کرد: موضوع بعدی حائز اهمیت، تشکیل کارگروه احیای قنات هاست تا این کارگروه همیشه آمادگی های لازم را برای حوادث داشته باشد، در صورت لزوم وارد کار شود و برنامه قنات‌ها را اجرا کند.

درس دیگر و اگر این قنات ثبت ملی بود

برشان عنوان کرد: درس مهم دیگری که این اتفاق به ما آموخت اهمیت ثبت تمدن ملی قنات ها و تمدن قناتی شهرهاست زیرا این قنات اگر ثبت ملی شده بود میراث‌فرهنگی وارد ماجرا می‌شد و می‌توانستیم با پدیده بهتری کار را پیش ببریم.

مُقنی ها شعار«باید و می‌توانیم» را اجرا کردند

به گفته وی، در مواجهه با این مشکل در قنات قنبرآباد شیخی ثابت شد که مُقنیان محلی و کارگروه های مُقنیان در شهرستان بم واقعا پرتلاشند و شعار «باید و می‌توانیم» را اجرا کردند.

نصب علائم آگاهی بخش و هشدار دهنده

مدیر مرکز قنات استان کرمان توضیح داد: انتظار می‌رود در مسیر تمامی میله چاه‌هایی که از کنار ساختمان‌ها، جاده‌ها و بزرگراه‌ها عبور می کنند تابلو شناسایی، سرعت‌گیر و هشداردهنده با مضمون مسیر میله چاه‌های قنات- نصب شود تا وسایل نقلیه سنگین و همچنین پیمانکاران هوشیار شوند و دیگر شاهد چنین مساله‌ای نباشیم.

به گزارش فت فتو علت اصلی بروز حادثه برای قنات قنبرآباد شیخی در بم انجام عملیات عمرانی در محل ورودی شهر بم برای ساخت پارک اعلام شد که تعدادی از میله چاه‌های قنات قنبرآباد شیخی که در مسیر این فعالیت عمرانی قرار داشتند تخریب و مسیر قنات قنبرآباد شیخی بم نیز مسدود شده بود.

مدیر جهادکشاورزی بم نیز درباره آزادسازی مسیر آب قنات قنبرآباد شیخی در این شهرستان دهم خردادماه توضیح داده بود: بعد از حدود ۲۰ روز انسداد مسیر آب در این قنات بیش از ۴۰۰ متر لایروبی و مسیر آب آن آزاد شد.

محمدعلی معقول در گفت و گو با خبرنگار فت فتو گفت: با تلاش شبانه روزی ۴۰ مقنی مسیر آب این قنات باز شد.

به گفته وی به علت بی‌احتیاطی پیمانکار و عملیات عمرانی در ورودی شهر بم مسیر آب در قنات مسدود شده بود.

به دنبال بروز این حادثه خبرگزاری جمهوری اسلامی (فت فتو) درباره دلایل انسداد این قنات گزارشی تهیه کرده بود که اینجا قابل ملاحظه است.

شهرستان بم در فاصله ۱۹۵ کیلومتری شرق مرکز استان کرمان قرار دارد.