گذری بر گذر شمس و جلال‌ آل‌احمد از یزد و کرمان

فردای‌کرمان – حسین مسرّت: سیدمحمّدعلی گلاب‌زاده،نویسنده،پژوهش‌گر،شاعر و خوشنویس کرمانی سال‌هاست مدیریت مرکز کرمان‌شناسی،یکی از پویا‌ترین مراکز استان‌شناسی ایران،زیر پوشش بنیاد ایران‌شناسی را بر دوش دارد. به کوشش وی همایش‌های فراوانی مانند بزرگداشت عماد فقیه کرمانی و راجی کرمانی و نیز چندین نشست کرمان‌شناسی در شهر کریمان،کرمان برگزار شده که در پیشانی آن‌ها همایش جهانی بسیار باشکوه و آبرومند خواجوی کرمانی است که با همکاری دانشگاه کرمان در سال ۱۳۶۹ کرمان برگزار شد.

گلاب‌زاده تاکنون ده‌ها کتاب ارزندۀ پژوهشی،علمی،فرهنگی،تاریخی،اجتماعی و ادبی را به کوشش و تلاش این مرکز،دربارۀ کرمان منتشر کرده و به پیروی از هم‌استانی نامدارش دکتر محمّدابراهیم باستانی‌پاریزی (۱۳۰۴-۱۳۹۳ ش)،تاکنون کتاب‌های فراوانی را در دسترس کرمانیان و پژوهش‌گران ایران گذارده است. از این‌رو او را که شمار کتاب‌هایش،بیش از چهل عنوان است،باید کرمان‌پژوهی سخت‌کوش و سخت دل‌بستۀ کرمان دانست.

گلاب‌زاده این‌بار با پشتکار و تلاش خود،کتاب دیگری را در دسترس پژوهندگان و دوستداران تاریخ،فرهنگ و ادب کرمان گذاشته که هم خواندنی وهم دیدنی است. مشخصات کتاب به این شرح است:گذاری بر گذر شمس و جلال آل‌احمد از یزد و کرمان:سیدمحمّدعلی گلاب‌زاده،کرمان:ولی،مرکز کرمان‌شناسی،بنیاد ایران‌شناسی،۱۴۰۰،وزیری،۲۴۸ ص،مصوّر،رنگی،نفیس. در ادامه نگاهی هرچند کوتاه بدان انداخته می‌شود.

نگارش کتاب به بهانۀ سفر دو برادر نویسنده،زنده‌یادان جلال (۱۳۰۲-۱۳۴۸ ش) و شمس آل‌احمد (۱۳۰۸-۱۳۸۹ ش) در سال ۱۳۳۷ خورشیدی به استان‌های یزد و کرمان است که با یادداشت‌های روشنگرانه و خواندنی گلاب‌زاده و نگاره‌های فراوان و گویای زیبا و رنگی از نگارگران استان‌های یزد و کرمان و نیز سندهای تاریخی از این دو سرزمین کویری و تاریخی همراه گشته است.

گلاب‌زاده در دیباچۀ کتاب از انگیزۀ سامان یافتن این کتاب چنین می‌گوید:

سال ۱۳۷۳ در هنگامی‌که سرگرم خواندن سفرنامۀ جلال آل‌احمد به یزد و کرمان بودم،شمس آل‌احمد به کرمان آمد و دیداری کردیم. تا این‌که روزگاری پس‌ازآن،هفته‌نامۀ ندای یزد به چاپ سفرنامۀ شمس به اردکان و یزد پرداخت و مرا بر آن داشت که این دو سفرنامه را با یادداشت‌هایی چاپ کنم که البته شمس،سفرنامۀ کرمان را ندارد. (ص ۹-۱۶) [یا اگر دارد اکنون نشانی از آن نیست. م]

 سال‌ها پیش همۀ دانش آموزان،گفتار «یزد،شهر بادگیرها» از جلال را در کتاب‌های درسی دبیرستان خوانده و به یاد دارند. این گفتار در کتاب «ارزیابی شتابزده» از جلال آل‌احمد آمده است. گلاب‌زاده در دیباچه‌ زیر عنوان:«چرا یزد و کرمان،باهم؟» به دلایل خود مانند پیوندهای تنگ اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی بین دو استان و درس‌آموزی از آن می‌پردازد. (گلاب‌زاده،خود از تبار میبدیان کوچیده به کرمان است).

کتاب در بخش‌های:اردکان،میبد،یزد،کرمان و ماهان گردآوری‌شده است،که هرکدام از این بخش‌ها،زیر بخش‌هایی دربارۀ گزارش سفر،پیشینۀ تاریخی و دیدنی‌های آن دو سرزمین دارد.