ازدواج دختر ۱۱ ساله با آدمک پیر و پولدار

نام تئاتر را هم از اسم دختر که بهار است و سراسر طراوت زندگی برداشته و گذاشته است بهارک؛ می‌گوید: خواستم تاثیری بر مردم استان در کرمان بویژه جنوب استان بگذاریم که مردم پیش از موعد، دختران خود را وادار به ازدواج نکنند، اگر هم بر روی یک نفر تاثیر بگذارد مزد خود را گرفته ام.

بهارک یکی از تئاترهایی است که چندروز پیش در قالب نخستین جشنواره تئاتر خیابانی با موضوع کاهش آسیب های اجتماعی در جیرفت واقع در جنوب استان کرمان برگزار شد.

این جشنواره استانی نخستین بار به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب استان کرمان در همکاری با دادگستری کل این استان برگزار شد تا دست اندرکاران زمینه سازی لازم برای بهره گیری از ظرفیت هنر در کاهش آسیب های اجتماعی را بیش از پیش در عرصه میدان پای کار بیاورند.

۲۳ گروه به این جشنواره اثر ارائه کرده بودند که از میان آنها نمایش های “دست برادری” از کهنوج، “بهارک” از جیرفت، “غفلت” از کرمان، “لالایی” از جیرفت، “ریترن” از کرمان و “جامانده” از کهنوج برای اجرا و رقابت انتخاب شدند؛ مراسم پایانی این جشنواره جمعه شب گذشته برگزار و برگزیدگان آن نیز معرفی شدند.

درباره جزییات برگزاری این جشنواره و برگزیدگان بیشتر بخوانید:

• خشونت رفتاری سومین اتهام در کرمان/دادگستری: از ظرفیت هنر بیشتر بهره می‌گیریم
   
• برترین‌های جشنواره استانی تئاتر خیابانی در جیرفت شناخته شدند
   
• جشنواره استانی تئاتر خیابانی در جیرفت آغاز به کار کرد

به گزارش فت فتو برگزاری جشنواره ای با هدف کمک به کاهش آسیب های اجتماعی و با دستمایه موضوعاتی مثل کودک-همسری، اعتیاد، تاثیرپذیری منفی از ماهواره، خشونت، مصرف مشروبات الکلی و دیگر مشکلات اجتماعی درحالی است که مسئولان و هنرمندان از برگزاری آن استقبال کرده اند؛ هرچند هنرمندان می گویند برگزاری این جشنواره ها کافی نیست.

خبرنگار فت فتو مستقر در جیرفت به بهانه برگزاری این جشنواره هم معرفی و نقدی بر برخی تئاترهای اجرا شده داشته و هم نقطه نظرات و مشکلات هنرمندان را در این زمینه جویا شده است که در ادامه می آید.

مصاحبه با کارگردان و بازیگر نمایش بهارک از جمله این موارد است که محسن پلاشی در گفت وگو با فت فتو از خودش و سایر هنرمندان تئاتر به عنوان هنرمندان غریب یاد می کند و ضمن معرفی بیشتر تئاتر پیشنهادهایی نیز ارائه می کند.

تئاتر بهارک با استفاده از شعر و موسیقی و ضمن بهره گیری مناسب از بازی خلاقانه نوجوان ۱۱ ساله دختر ، به پدیده ای می پردازد که در کرمان و برخی دیگر نقاط کشور رواج دارد؛ کودک همسری که از جمله آسیب های اجتماعی خوانده می شود و تلاش برای اقناع خانواده های این طیف از جامعه برای پیشگیری از ازدواج دخترانشان در سنین کم جریان دارد.

نقش شوهر این دختر ۱۱ ساله را در تئاتر در قالب آدمک بی احساس و بی روح که جیب هایش پر پول است طراحی کرده اند و دخترک در زندگی با این پیرمرد بی احساس نمی داند چکار باید بکند و سرنوشتی ندارد جز پژمردگی و خزان؛ در این تئاتر می بینیم که روند تبدیل بهار به خزان را کارگران بخوبی به تصویر می کشد.

هنرمندانی غریب

پلاشی کارگردان و بازیگر نمایش بهارک که به مساله کودک همسری می پردازد توضیح داد: در مشورت با یک وکیل به این نتیجه رسیدم که بر روی موضوع کودک همسری کار کنم و این اتفاق در جنوب کرمان بیشتر اتفاق می افتد.

وی افزود: خواستم تاثیری بر مردم استان بگذارم که این پدیده کاهش یابد.

پلاشی با اشاره به حضور بهار ۱۱ ساله که در این نمایش فامیل عربی دارد ادامه داد: از هنرجوی تئاتر خودم که استعداد زیادی داشت برای این کار بهره گرفتم و وی نیز خیلی خوب اجرا کرد.

وی گفت: در این نمایش به جای نقش داماد از یک آدمک استفاده کردیم که نمادی بود که سردی بین دخترک و مرد را نشان می داد و مرد در آن سن بی روح بود و چیزی از عشق نمی دانست؛ دخترک هم نمی توانست با او ارتباط برقرار کند.

پلاشی اضافه کرد: از سال ۸۲ تئاتر کار می کنم و اکنون یک آموزشگاه بازیگری در جیرفت دارم و احساس می کنم رسالتی برای هنر این شهر بر گردنم هست.

این بازیگر تئاتر اهل جیرفت اظهارداشت: این شهر پر از رسوم مختلف و با رنگ و لعاب است؛ هر گوشه ای از آن استعداد کار هنری وجود دارد و در تئاتر خیابانی تا چند سال در جشنواره فجر رتبه های اول را کسب می کردیم.

پلاشی یادآور شد: اما به هنرمند در این شهر اهمیت داده نمی شود و به عنوان یک هنرمند در این شهر غریبیم.

تئاتر در سبد فرهنگی ما جایی ندارد

اما کار دیگری که در قالب جشنواره مذکور اجرا شد غفلت نام داشت؛ نویسنده این نمایشنامه که به موضوع مشروبات الکلی و قتل می پرداخت به فت فتو گفت: سعی کردم آسیب اجتماعی را موضوع قرار دهم که از نظر آماری بالاتر است و تاکید داشتم اتفاقی باشد که در خیابان می افتد تا برای تئاتر خیابانی نیز مناسب‌تر باشد.

احسان رضوانی افزود: تمامی اتفاقات بر سر یک اشتباه شخصیت افتاد که از مشروبات الکلی و مواد مخدر استفاده می کرد و نتیجه کار او داغدار شدن چهار خانواده شد.

وی درباره پایان دوگانه و متفاوت این نمایش نیز توضیح داد: باید جسارت داشت و پا را از برخی خطوط فراتر گذاشت؛ پیشنهاد برخی هنرمندان این بود که کار را به دو شکل تمام کنیم و نشان دهیم می توان زندگی را از زاویه دیگری هم دید و به امید روزی باشیم که آسیب اجتماعی در جامعه نداشته باشیم.

رضوانی در زمینه نگاه مسئولان به هنر تئاتر نیز بیان کرد: بسیاری از پیام ها را می توان با زبان هنر انتقال داد و تئاتر بویژه تئاتر خیابانی از بهترین اتفاقاتی است که مردم با آن ارتباط برقرار می کنند اما همه مسئولان آن را درک نکرده اند.

وی اضافه کرد: هنرمندان عرصه تئاتر بویژه تئاتر خیابانی هیچ حمایتی از سوی مسئولان نمی بینند؛ منظور فقط حمایت مالی نیست چراکه بعضی وقت ها برای اجرای تنها یک تئاتر خیابانی باید مقابل چندین نفر سر خم کنی تا یک کار فرهنگی کنی بتوانی انجام دهی.

نگاه ویترینی و آماری مسئولان

این نویسنده و بازیگر تئاتر تاکید کرد: برای جا انداختن یک فرهنگ یا ترویج آن هزینه های سنگینی می شود اما نتیجه مناسب گرفته نمی شود چون نگاه مسئولان ما ویترینی و آماری شده است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال آماری ارائه می شود که برای پیشگیری از اعتیاد ۲۰۰ بیلبورد در طول سال نصب شده است که اگر هزینه این بیلبوردها را حساب کنیم و آن را به عرصه هنر ببریم نتیجه بسیار بهتری کسب می کنیم.

رضوانی یادآور شد: تئاتر در سبد فرهنگی خانواده های ما جایی ندارد یا اولویت نیست بنابراین مسئولان فرهنگی کشور باید برای تغییر این شرایط تلاش کنند.

هنرمندان باهم متحد نیستند

اما ریترن از دیگر کارهای جشنواره بود که چندین جایزه هم برد؛ در این تئاتر تاثیرپذیری بدون تفکر از ماهواره، فرار از روستا به شهر، تلاش برای پیدا کردن کسب و کار در شهر و در نهایت گرفتار و قربانی شدن در دام مواد مخدر را به تماشا نشستیم.

میلاد مانی زاده یکی از کارگردان های نمایش ریترن گفت: هنرمندان همیشه دغدغه آسیب‌های جامعه را دارند و در تلاش هستند به شیوه‌های مختلف برای تاثیرگذاری بیشتر، مسائل را به مخاطب منتقل کند.

وی افزود: ریترن در مورد مشکلات ناشی از استفاده نادرست از ماهواره، اعتیاد، وجود قلیان به صورت گسترده و معمول در بین جوانان است و ماسعی کردیم این مشکلات را در قالب یک نمایش طنز اجرا کنیم.

مانی زاده تاکید کرد: به اعتقاد من اجرا اول باید به دل بازیگر بنشیند تا مخاطب هم بتواند با آن ارتباط بگیرد که فکر می کنم این اتفاق برای ریترن افتاد.

 وی در زمینه مشکلاتی که تئاتر در مقابل خود دارد اظهار داشت: کاش مسئولان یک جلسه صمیمی به دور از چهارچوب‌های اداری و تعارفات مرسوم با فعالان حوزه تئاتر برگزار می کردند تا در مورد مشکلات موجود گفت و گو کنیم.

مانی زاده ادامه داد: به نظر من بزرگترین مشکل تئاتر کرمان، متحد نبودن فعالان این عرصه است؛ هنرمندان باید بخشنده باشند، دور از حسادت، دست در دست هم و پشت به پشت همدیگر فعالیت کنند.

وی اضافه کرد: برای مثال کهنوج موسیقی قوی دارد، قلعه‌گنج طراحی صحنه و لباس خوبی دارد؛ جیرفت نیز در بازیگری حرف های زیادی دارد بنابراین باید کاری کنیم که از تمامی این ظرفیت ها استفاده شود.

این بازیگر تئاتر افزود: تئاتر جایی برای کدورت و حسادت ندارد؛ رمز موفقیت در رسیدن به فجر و تئاتر خیابانی مریوانی، قطعا اتحاد و بخشش بچه‌هاست.

نقدی به مسئولان

وی با بیان اینکه به مسئولان هم نقد داریم ادامه داد: گاهی مدیران به جای اینکه در برنامه‌های خود از تئاتر این استان حمایت کنند، بر سر مسائل مالی شروع به چانه زنی می کنند.

مانی زاده گفت: مسئولان ما باید به این دید برسند که هنر، ساده‌ترین راه فرهنگ‌سازی است و تئاتری که قرار است فرهنگ‌ساز باشد، باید توسط مسئولان در مراسم مختلف و جلسات معرفی و حمایت شود.

وی تاکید کرد: در واقع این مسئولان هستند که باید دست جوانان هنرمند را بگیرند و به هنر و هنرمند کمک کنند؛ به طور قطع اگر آنان حمایت کنند و بچه‌ها اتحاد داشته باشند، تئاتر خیابانی کرمان هم در جشنواره‌های بزرگ کشور مانند جشنواره های مریوان و لاهیجان، حرف‌های زیادی برای گفتن خواهد داشت.

به گزارش فت فتو جشنواره استانی تئاتر خیابانی برای نخستین بار با موضوع کاهش آسیب های اجتماعی در حالی در جیرفت برگزار شد که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان، دادگستری کل استان و موسسه سفیران جنوب در برگزاری آن مشارکت داشتند.

مراسم پایانی این جشنواره در حالی برگزار شد که تفاهم نامه ای نیز به منظور اجرای برنامه های فرهنگی و هنری بیشتر در جنوب کرمان و استفاده از هنر و هنرمندان در پیشگیری از آسیب های اجتماعی و وقوع جرم به امضای مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان و معاون اجتماعی دادگستری کل استان کرمان رسید و انتظار می رود در آینده بیشتر شاهد چنین رویدادهایی باشیم.